آنزیم ها:
دو نوع آنزیم داریم :
- آنزیم درون سلولی : هم فعالیت های درون سلول و هم تنظیم کار آنزیم های دیگر
- آنزیم برون سلولی : این آنزیم ها درون سلول ساخته می شوند و به بیرون رانده شده و در خارج سلول فعالیت می کند
ویژگی آنزیم ها :
- آنزیم ها اختصاصی عمل می کنند یعنی هر کدام پیش ماده خاصی رو دارد، این ویژگی به ساختار 3 بعدی وژه آنزیم ها بستگی دارد، جایگاهی را که آنزیم در آن با پیش ماده تماس برقرار می کند را جایگاه فعال گویند.
گرما و اسید موجب تغییر شکل آنزیم میشوند ، و بعضی از سم ها مثل سیانید و ... موجب اشغال جایگاه فعال میشوند.
- بیشتر آنزیم ها ساختار پروتئینی دارند، به جز rRNA که در ریبوزوم فعالیت میکند و درون هسته ساخته میشود و ساختاز RNA ای دارند.
- آنزیم ها در واکنش ها شرکت میکنند و در آخر دست نخورده باقی میمانند ولی آنزیم ها مانند تمامی مواد عمر مشخصی دارند از این رو پس از مدتی مقدار آنها کاهش می یابد،در نتیجه سلول هموار باید به ساخات آنزیم ادامه دهد.
- بیشتر انزیم ها در محیط خنثی فعالیت میکنند، استثنا در این گروه آنزیم پپسینوزن د ر معده که در محیط اسیدی فعالیت میکند و آنزیم شره پانکراس که در محیط قلیایی روده فعالیت میکند.
- بیشتر آنزیم ها در دمای بالای 45 درجه نمی توانند فعالیت کنند(یکی از دلایلی که تب بالا خطرناک است، این اسنت که در تب های بالا آنزیم ها غیر فعال شده و فعالیت های سلول با مشکل مواجه میشود)
عوامل موثر بر سرعت عمل آنزیم :
گرما با افزایش میزان جنبش مواد موجب افزایش احتمال بر خورد میشو ولی همانطور که در بالا گفته شد گرمای بیش از حد موجب تغییر شکل 3 بعدی آنزیم و غیر فعال شدن آن میشود
بعضی از ویتامین ها و موادمعدنی باعث افزایش سرعت عمل آنزیم ها میشود.
کاربرد های بعضی آنزیم ها :
- پروتئاز: در پودر لباس شویی ، برای نرم کردن گوشت ، زدودن موهای رو بدن جانوران و تجزیه پروتئین های موجود در غذای کودکان
- لیپاز : در پودر لباس شویی
- آمیلاز : با تبدیل نشاسته به قند شیرین (مالتوز) ، از این آنزیم در تولید آب میوه و شکلات و... استفاده میشود.
- سلولاز : برای نرم کردن مواد گیاهی و خارج کردن پوسته ی دانه ها در کشاورزی
- کاتالاز : در تولید اسفنج و همچنین در جگر با تجزیه ماده ی سمی آب اکسیژنه و تبدیل آن به آب و اکسیژن سلول را از این ماده پاک میکند.
ATP آدنوزین تری فسفات :
بخش آدنوزین از یک باز نیتروژن دار به نام آدنین و یک قند 5 کربنه به نام پنتوز تشکیل شده.
این مولکول دارای 2 پیوند پرانرژی بین فسفات های خود است.
این مولکول دارای 3 حلقه ی آلی است :
در باز آدنین 2 حلقه ی آلی و قند پنتوز 1 حلقه آلی دارد
ATP طی گلیکولیز و چرخی کربس و زنجیره ی انتقال الکترون ساخته و طی چرخی کالوین و گلیکولیز مصرف میشود.
http://uc-njavan.ir/images/ozhk1r37bq33202vse7.jpg
