دلایل فشار خون بالا در دوران بارداری و شرایط Hi risk چیست ؟

با سلام خدمت مدیران تلاشگر بخش پزشکی و همکاران زحمتکش این بخش [golrooz]

خسته نباشید میگم به همه شما دوستان

از اساتید این بخش میخوام درخواست کنم در زمینه فشار خون بارداری و مشکلات اِدِم در این دوران مطالبی رو ذکر کنند

چون به دلیل عدم آگاهی کافی از این امر اکثر بانوان در ابتدای ماه های اول بارداری این مشکل رو پیدا میکنند
و تا پایان دوره بارداری شون با معضلات و شرایط "Hi risk" مواجه میشن
و در حالت های بی اطلاعی از این موارد جان مادر یا جنین به خطر میفته و اغلب باعث نگرانی در خانواده ها میشه

لطفا در خصوص اینکه به طور کلی این فشار خون بالا هم Maximom و هم Minimom از چی ناشی میشه

و آیا راه هایی برای پیشگیری اون هست ؟

و اگر بانویی قصد داره طعم مادری رو در تجربه اول زندگیش امتحان کنه باید چه نکاتی رو رعایت کنه ؟؟؟

اگر مادری در بارداری اولش دچار فشار خون بالا باشه آیا در بارداری های بعدی هم ممکنه این مشکل رو داشته باشه ؟

و در شرایط آریتمی های قلب برای مادر و جنین در شرایط فشار خون بالا چه توصیه هایی رو دارید ؟؟؟

ممنونم از تمامی اساتیدی که در این تاپیک مشارکت داشته و ما رو از تجربیات شون بهره مند میکنند[golrooz]

موفق و موید باشید [golrooz]

فشار خون وابسته به بارداری و پره اکلامپسی،از شایعترین مشکلات طبی در بارداری است ویکی از سه علت مهم مرگ مادران را در کنار خونریزی و عفونت تشکیل می دهد. این اختلال، 8-5 درصد بارداریها را عارضه دار می کند. مادران مبتلا به پره اکلامپسی در معرض خطر بیشتر ی از نظر عوارض مادری و جنینی هستند به همین دلیل باید تحت مراقبتهای ویژه بارداری قرار گیرند.

فشار خون وابسته به بارداری و پره اکلامپسی چیست؟
افزایش فشار خون مادر در طی بارداری که با علایم ورم و پروتئین در ادرار همراه باشد. پره اکلامپسی نامیده می شود. این عارضه به نامهای توکسمی و مسمومیت حاملگی نیز نامیده می شود.

کدام مادران بیشتر در معرض ابتلا به فشار خون وابسته به بارداری و پره اکلامپسی هستند؟
- مادران شکم اول
- زنان با سابقه پره اکلامپسی در خواهر یا مادر
- زنان با سابقه پره اکلامپسی در بارداری قبلی
- زنان چاق
- مادران مبتلا به بیماری دیابت قبل از بارداری یا حین حاملگی
- زنان باردار در سنین زیر 18 و بالای 35 سال
- زنان با سابقه فشار خون بالا یا سابقه بیماری کلیوی قبل از بارداری
بعضی از نشانه ها می توانند نشانه بروز پره اکلامپسی در فرصتی نزدیک باشند. بنابراین باید به وجود این نشانه ها در بدن خودتان حساس باشید و با بروز هر کدام از آنها سریعا به پزشک مراجعه کنید.

این نشانه ها عبارتند از:
علایم پره اکلامپسی خفیف
فشارخون بالا( فشار خون 140/90)، ورم و مقدار کم پروتئین در ادرار
علایم پره اکلامپسی شدید
فشار خون بالا( فشار خون 160/110 و بیشتر) پروتئین در ادرار، ورم عمومی بدن بویژه دست و صورت، افزایش ناگهانی وزن بدن ،اختلال در بینایی و تاری دید، درد قسمت بالا و راست شکم، سردرد و کاهش ادرارو یا توقف جریان ادرار.

عوارض پره اکلامپسی بر روی جنین و مادر
- افزایش احتمال مرگ جنین در داخل رحم و مرده زایی
- افزایش احتمال تولد نوزاد کم وزن( با وزن کمتر از 2500 گرم)
- افزایش جدا شدن زودرس جفت در دوران بارداری
- افزایش احتمال زایمان سزارین
- افزایش احتمال نارسایی کلیوی و قلبی
- افزایش احتمال بروز فشار خون پس از زایمان

چگونه از بروز فشار خون وابسته به بارداری و پره اکلامپسی آگاه می شویم؟
هر کدام از نشانه های گفته شده می تواند نشانی از بروز پره اکلامپسی باشد. در هر بار مراجعه به پزشک یا ماما نیز ، او با اندازه گیری فشار خون و وزن شما،و درصورت وجود علای با درخواست آزمایش ادرار برای بررسی وجود پروتئین در ادرارو نیز اندازه گیری اسید اوریک و کراتینین خون، وضعیت شما را مورد بررسی قرار می دهد.سونوگرافی می تواند به تعیین وضعیت جنین و جفت نیز کمک کند.
درمان فشار خون وابسته به بارداری و پره اکلامپسی
درمان بستگی به سن بارداری دارد. یعنی مدت زمانی که از عمر جنین می گذرد.
1- اگر تاریخ زایمان نزدیک است و رشد جنین کافی است. ممکن است پزشک با توجه به شرایط مادر و جنین تصمیم به انجام زایمان بگیرد.
2- اگر مادر پره اکلامپسی خفیف داشته و جنین رشد کافی نداشته باشد، موارد زیر به مادران توصیه می شود:
- استراحت بر پهلوی چپ برای افزایش خونرسانی به جنین
- افزایش تعداد ویزیتها توسط پزشک یا ماما
- محدود نمودن مصرف نمک
- مصرف مایعات کافی در طول روز
- مصرف داروی پایین آورنده فشار خون به دستور پزشک
- بستری شدن در بیمارستان برای کنترل فشار خون و کارکرد کلیه

چگونه از ابتلا به پره اکلامپسی پیشگیری کنیم؟
خانمهایی که به تازگی فشار دیاستول( فشار پایین) آنها 89-81 میلی متر جیوه شده است، یا بیش از 1 کلیوگرم در هفته افزایش وزن پیدا کرده اند باید هر 4-3 روز یکبار مراجعه کنند و مراقبت به طور سرپایی ادامه پیدا کند مگر اینکه علایمی مانند فشار خون بالا، وجود پروتئین در ادرار، اختلالات دید یا درد ربع فوقانی و راست شکم در آنها بروز کند.متاسفانه ،راه مطمئنی برای پیشگیری از وقوع پره اکلامپسی وجود ندارد ولی برای کاهش عوامل مستعد کننده ای که باعث افزایش فشار خون می شود، موارد زیر توصیه می شود:
- کنترل مرتب فشار خون و اندازه گیری وزن و میزان پروتئین در ادرار با توجه به دستور پزشک
- ویزیت مرتب توسط پزشک یا ماما
- مصرف مایعات کافی در طول شبانه روز
- مصرف کم مواد کافئین دار
- مصرف بیشتر میوه و سبزیجات تازه به دلیل خاصیت آنتی اکسیداتیو( محافظت کننده)
- مصرف ماهی ها بویژه ماهی های دریای جنوب به غیر از ماهی تن ( فقط در حد 6 اونس در هفته)و استفاده از کپسولهای روغن ماهی
- پرهیز از مصرف زیاد نمک و مواد نشاسته ای و غذاهای سرخ کردنی
- استراحت کافی در طول روز
-انجام مرتب تمرینات ورزشی

منبع: http://www.drmolaei.ir/index.php?ToD...icles&AID=7091

اهواز/ اهمیت بالای کنترل فشار خون مادر در دوران بارداری

دکتر مهوش زرگر فلوشیپ زنان و زایمان گفت: فشار خونی که ناشی از خود بارداری است یعنی در اثر همان وضعیت فیزیوپاتالوژی دوران بارداری اتفاق می افتد "پره اکلامپسی"نامیده می شود که به نوع خفیف و شدید تقسیم می شود که به دنبال خود علائم بالینی هم خواهد داشت.وی افزود: خانمی که فشار خون دارد هم می تواند به فشار خون حاملگی مبتلا شود که به آن فشار خون اضافه شده بر فشار خون قبلی می گویند، ولی در نهایت فشار خون چه از نوع مزمن، اضافه شده و یا پره اکلامپسی می تواند خطراتی برای مادر و جنین در طول دوران حاملگی داشته باشد.زرگر خاطرنشان ساخت: معمولا فشار خون پره اکلامپسی که فشار خون شایعی در بین زنان باردار است در دو طیف سنی بیشتر اتفاق می افتد. اول در بارداری هایی که اصطلاحا شکم اول نام دارد یعنی در سن کمتر از 18 سال، و دیگری در سنین بالای 35 سال.مدیر گروه زنان و زایمان دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز با بیان این مطلب که حد نرمال فشار خون 140 روی 90 میلیمتر جیوه است، افزود: نوع خفیف آن 160 روی 110 میلیمتر است و از این مقدار بالاتر به عنوان فشار خون نوع شدید تلقی می شود.وی در ادامه توضیح داد: فرق این دو نوع فشار خون با توجه به مکانیزم ایجاد فشار خون دردوران بارداری که البته به صورت دقیق هم مشخص نیست این است که یکسری اتفاقاتی در عروق ارگانهای اصلی بدن رخ می دهد، یعنی فشار خون باعث اختلال در خون رسانی به ارگانهای اصلی شامل کلیه، کبد و مغز می شود.ایشان به عوارض فشار خون شدید اشاره کرد و گفت: اگر مریضی فشارخون داشته باشد و علائم کلیوی و کبدی هم پدیدار شوند به نوع شدید آن مبتلا شده است، یعنی در نوع شدید علاوه بر کلیه، کبد و در برخی موارد مغز هم درگیر می شوند که در نهایت ممکن است فرد دچار تشنج هم بشود.زرگر با اشاره به این نکته که منشاء ایجاد فشار خون جفت می باشد گفت: معمولا فشار خون بعد از هفته بیستم اتفاق می افتد که آن هم به دلیل تغییراتی است که در جفت بعد از هفته 20 اتفاق می افتد البته ممکن است در مواردی مانند چند قلویی قبل از هفته بیستم اتفاق بیفتد؛و اگر قبل از هفته بیستم باشد ممکن است فشار خون مزمن تشخیص داده نشود.

در دوران حاملگی کنترل فشار خون مادر از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.
وی تصریح کرد که فشار خون در ابتدا علامت خاصی ندارد و تاکید ما بر مراقبت های حین حاملگی تا ماه هفتم بصورت ماهانه و از ماه هفتم تا هشتم هر دو هفته یکبار و از ماه نهم بصورت هفتگی می باشد.عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز گفت: فشار خون ممکن است با علائمی مانند سردرد در ناحیه پیشانی و یا درد در ناحیه بالای شکم زیر دنده ها سمت راست همراه باشد که علت آن هم کشیدگی کپسول کبد می باشد، از دیگر علائم اختلال در بینایی و تاری دید می باشد که در صورت مشاهده سریعا باید به پزشک مراجعه کرد.

پره اکلامپسی پروسه ای است که طی هفته ها اتفاق می افتد.
این متخصص زنان و زایمان به دیگر عوارض فشار خون بارداری اشاره کرد و افزود: کاهش رشد جنین، مرگ داخل رحمی، کنده شدن جفت در اثر افزایش فشار خون یا زایمان زودرس از مهمترین عوارض فشار خون بارداری می باشد، در برخی موارد بخاطر حفظ جان مادر ختم بارداری ضروری می باشد.زرگر با بیان این مطلب که زمان تشخیص فشار خون و نوع آن به علائم بالینی که در فرد نمایان می شود بستگی دارد خاطرنشان ساخت: اگر نوع آن شدید باشد در هر سنی از بارداری به خاطر اهمیت حفظ جان مادر در جهت ختم بارداری اقدامات لازم انجام خواهد گرفت، اگر از نوع خفیف باشد در ابتدا بیمار بستری شده و فشار خون وی هر 4 ساعت یکبار کنترل می شود و بویسله آزمایشات وسعت و شدت آن اندازه گیری خواهد شد.وی ادامه داد: بعد از انجام آزمایشات لازم اگر از نظر فشار خون در محدوده خفیف قرار داشت حاملگی وی ادامه پیدا خواهد کرد ولی در جهت کنترل بهتر ضروری است که هر هفته در نوبت بیمار ویزیت شود، و تا زمانی که بیمار از محدوده فشار خون خفیف خارج نشده باشد می تواند به بارداری ادامه دهد هر چند مرزبندی بین فشار خون خفیف و شدید وجود ندارد.این متخصص زنان و زایمان در پایان گفت: باید توجه داشت که رژیم غذایی در کنترل فشار خون بارداری هیج تاثیری ندارد و هیچ درمان دارویی هم برای کنترل این بیماری نمی توان تجویز کرد.

پره اکلامپسی، فشار خون بالای ناشی از بارداری است که تنها در دوران بارداری رخ می‌دهد. در این اختلال، فشار خون سیستولیک (رقم اول) به بیش از 140 میلی متر جیوه می‌رسد یا 30 میلی متر جیوه بیشتر از فشار خون اولیه می‌شود. فشار خون دیاستولیک (رقم دوم) به بیش از 90 می‌رسد یا 15 میلی متر جیوه بیش از فشار دیاستولیک اولیه می‌شود.

منبع: پایگاه خبری اطلاع رسانی وزارت بهداشت

ديابت بارداري و مسموميت دوران حاملگي همانطور که از نامشان پيداست مشکلاتي هستند که فقط در طول دوران بارداري ايجاد مي شوند. ديابت بارداري به علت عدم استفاده صحيح از قند خون ايجاد شده و ممکن است باعث ايجاد عوارضي مانند تولد نوزاد با وزن بيش از حد ( ماکروزومي ) شود.يکي از عوارض بالقوه ديابت بارداري ايجاد پره اکلامسي مي باشد.اين وضعيت ممکن است با نام هاي ديگري مانند مسموميت دوران بارداري و يا بارداري همراه با فشار خون بالا در 30-10 درصد زنان مبتلا به ديابت بارداري اتفاق بيفتد.

پره اکلامپسي چيست ؟

پره اکلامسي به دفع پروتئين در ادرار وبالا رفتن فشار خون در هفته 20 بارداري به بعدگفته مي شود. اين بيماري در 8-5 درصد تمام زنان باردار اتفاق مي افتد. در سراسر جهان پره اکلامسي در صورت عدم درمان باعث مرگ 76000مادر و500000 نوزاد مي شود. علت ايجاد پره اکلامسي به درستي مشخص نشده است. اما مي دانيم که اگر شما مبتلا به ديابت حاملگي بوده و يا سابقه خانوادگي ابتلا به مسموميت بارداري داشته ، چاق بوده و يا داراي فشار خون بالا مي باشيد و يا از مشکلات کليوي قبل از بارداري رنج مي بريد در معرض ابتلا به پره اکلامسي در دوران بارداري هستيد. مسموميت دوران بارداري در بارداري اول ، دوقلويي ، در مادران بالاي 40 سال و کمتر از 18 سال شايع تر است.

علائم و نشانه هاي پره اکلامپسي چيست ؟

فشار خون بالا :

شما ممکن است در طول دوران بارداري مبتلا به فشار خون بالا بدون ايجاد ورم در دست و پاها و صورت و دفع پروتئين در ادرار باشيد. بنابراين فشار خون به تنهايي به معناي ابتلا به پره اکلامپسي نمي باشد. اگر بعد از هفته 20 بارداري فشار خونتان به صورت ناگهاني افزايش پيدا کرد ممکن است پزشکتان امکان ابتلا به پره کلامپسي را در شما جستجو کند. علائم فشار خون بالا عبارتند از : سردرد ، سرگيجه ، تاري ديد ، شنيدن زنگ در گوش.

احتباس مايع :

برخي از تورم ها در دوران بارداري طبيعي است.اما اگر تورم ها با وجود استراحت کافي از بين نمي رود ممکن است از نشانه هاي ايجاد مسموميت دوران بارداري باشد. احتباس مايع را می توان با تنگي کفش و حلقه در دست تشخيص داد

نشانه هاي آزمايشگاهي :

کليه ها به طور طبيعي مواد اضافي و زائد را از جريان خون شما پاک مي کنند. دفع برخي از پروتئين ها در ادرار مي تواند از نشانه هاي مهم در تشخيص پره اکلامپسي باشد.از ديگر نشانه ها مي توان به افزايش آنزيم هاي کبدي و کاهش توان انعقادي خون نام برد. اين نشانه ها را مي توان با انجام آزمايش خون برسي کرد.

علائم ديگر : درد شکم ، سردرد ، تهوع و استفراغ ، تب ، کاهش ميزان ادرار و يا وجود خون در ادرار ، خواب آلودگي و از دست دادن ناگهاني ديد ( تاري ديد )

درمان مسموميت حاملگي : مسموميت حاملگي در صورت عدم درمان مي تواند مانع از رسيدن مواد غذايي ضروري از جفت به جنين شده و در نتيجه از رشد طبيعي جنين جلوگيري مي کند. همچنين مي تواند به شرايط وخيم تري به نام اکلامپسي تبديل شود. اکلامپسي عبارت است از پره کلامسي + تشنج که عواقب زيان باري را براي مادر و جنين به همراه دارد.

زايمان : يکي از راه هاي درمان پره کلامپسي زايمان مي باشد. و گاهي اوقات ممکن است برا ي اين کار پزشکتان مجبور به زايمان زوردس به وسيله سزارين شود. اين تصميم بر اساس ميزان سلامت شما و جنين گرفته خواهد شد. در صورتي که مسموميت دوران بارداري شديد باشد بهترين راه درمان انجام زايمان بعد از هفته 32 بارداري است. اگر پزشکتان بتواند پره اکلامپسي را کنترل کند بهتر است تا هفته 37 بارداري صبر کرد.

قبل از زايمان : کار هايي که مي توانيد انجام دهيد تا به وسيله آن زايمان را در هفته هاي آخر بارداري انجام دهيد استراحت کرد ن ، استفاده از داروهاي کنترل کننده فشار خون ، پرهيز از مصرف نمک ، و نهايتا بستري شدن در بيمارستان است. گاهي اوقات لازم است وضعيت فشار خون ، وزن و ميزان دفع پروتئين درادرار به طور دقيق توسط پزشک در بيمارستان مانيتور شود.آسپرين نيز از موارد کمک کننده به درمان پره اکلامپسي تشخيص داده شده است . گاهي اوقات ممکن است پزشکتان از سولفات منيزيم براي درمان پره اکلامپسي استفاده کند.

کليد داشتن حاملگي سالم در صورت ابتلا به فشار خون بالا استفاده مناسب از داروها زير نظر پزشک و مانيتورينگ مداوم آن است. خبر خوب اينکه اکثر خانم هاي مبتلا به ديابت بارداري و يا خانم هايي که علاوه بر ديابت بارداري به پره اکلامپسي نيز مبتلا شده بودند با انجام مراقبت هاي پزشکي توانستند فرزندان سالمي را به دنيا بياورند. هيچ راهي براي پيشگيري مطلق از ايحاد اين عوارض در بارداري وجود ندارد اما با آگاهي از علائم و نشانه هاي بيماري ها مي توان خيلي زود آنها را تشخيص داده و در نتيجه با درمان به موقع از ايجاد عوارض آن جلوگيري کرد

منبع: مرکز تحقیقات دیابت پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی تهران

- - - به روز رسانی شده - - -

به لینک زیرم سر بزنید مطالب خوبی داره.

http://fth.umsha.ac.ir/uploads/67_420_31_feshar.pdf

مشكلات شايع دوران بارداري و درمان آنها

مشكلات سه ماهه اول بارداري : الف-تهوع و استفراغ :
1-پيشگيري از بو كردن و خوردن غذاهايي كه ايجاد حالت تهوع مي كند
2-در صورت بروز تهوع صبحگاهي استفاده از بيسكويت نان تست و مواد خشك حاوي كربوهيدرات قبل از بلند شدن از رختخواب
3-در دسترسي بودن نبات در كنار رختخواب
4-مصرف غذا به مقدار كم هر 3-2 ساعت افزايش دفعات مصرف غذا با حجم كمتر
5-عدم مصرف غذاهاي چرب
6-مصرف يك ماده غذايي پر پروتئين قبل از خواب مثل پنير و كلوچه خشك
7-اگر شب براي دستشويي بيدار مي شويد يك ليوان نوشيدني شيرين مثل آب سيب ميل نماييد
8-در صورت تمايل به مصرف نوشيدني حداقل نيم ساعت پس از غذا ميل شود.
9-در صورتيكه بيش از يكبار در روز و يا پس از هفته 16 حالت تهوع ادامه داشته باشد با پزشك يا ماما مشورت نماييد.

ب- تكرر و فوريت در دفع ادرار :
1-محدود نمودن مصرف مايعات در شب ( روزانه كمتر از 8 ليوان مصرف ننمائيد )
2-دفع ادرار هر 2 تا 3 ساعت در روز جهت پيشگيري از احتباس ادرار در مثانه كه ممكن است منجر به عفونت ادرار شود.
3-در صورت بروز علايم عفونت ادراري شامل درد ، سوزش و يا وجود خون در ادرار هنگام دفع ادرار
4-انجام ورزشهاي كجل ( انقباض عضلات كف لگن جهت كنترل جريان ادرار ، هر بار 10 مرتبه و چند بار در روز براي حفظ تونستيه

ج-حساسيت پستان ها :1-پوشيدن محافظ پستان مناسب

د-خستگي :1-داشتن استراحت متناوب در طي روز 2-افزايش مدت خواب در شب

هـ-افزايش ترشحات واژينال :1-استفاده از لباس زير نخي و كتاني كه براي عبور هوا مناسبتر است 2-تعويض روزانه لباس زير 3-عدم استفاده از دوش واژينال در طي بارداري

و-گرفتگي يا خونريزي از بيني :استفاده از تهويه خشك به خصوص هنگام خواب

ز-افزايش ترشح بزاق :استفاده مرتب از محلولهاي دهانشويه

---

- مشكلات سه ماهه دوم و سوم بارداري : الف-سوزش سر دل :
1-خوردن مواد غذايي به مقدار كم و با فواصل كوتاه
2-عدم استفاده از غذاهاي سرخ كردني
3-بلافاصله بعد از خوردن غذا دراز نكشيد
4-استفاده از مقدار مايعات مناسب نيم ساعت بعد از غذا ( 8-6 ليوان روزانه ) و عدم مصرف مايعات بلافاصله پس از غذا يا حين غذا
5-عدم مصرف آبميوه از نوع مركبات
6-عدم استفاده از سديم بي كربنات ( جوش شيرين – قليا ) چون تعادل سديم – پتاسيم را از بين مي برد
7-استفاده از آنتي اسيد در صورت ضرورت

ب-ادم پاها و واريس :
1-پيشگيري از نشستن يا ايستادن طولاني مدت
2-عدم استفاده از كش يا ساير باندهاي محدود كننده روي پا
3-پوشيدن جواربهاي الاستيك يا محافظتي
4-تمرينات ورزشي بطور مرتب منجر به جريان خون بهتر پاها مي شود
5-بالا نگه داشتن پاها براي كاهش ادم چند بار در روز دراز كشيده و پاها را بالاتر قرار دهيد

ج-بزرگ شدن وريدهاي لگن و پرينه :
1-حمايت از پرينه بوسيله با استفاده از پد ( Pad) در ناحيه پرينه
2-بالا نگه داشتن ناحيه لگني هنگامي كه پاها را بالا نگه داشتيم براي برقراري جريان خون لگن

د-هموروئيد :
1-هنگام اجابت مزاج زياد فشار و زور نياورد
2-استفاده از كيف يخ ، كمپرس مرطوب گرم
3-پمادهاي موضعي و بي حسي
4-استفاده از غذاهاي با فيبر بالا و پيشگيري از يبوست ( مصرف سبزي ، ميوه ، غلات )
5-استفاده از مايعات به مقدار كافي در طي روز ( آب )
6-در صورتي كه هموروئيد سفت يا دردناك شود و يا وجود خونريزي از ركتوم با پزشك و ماماي خود مشورت كند.

ر-يبوست :
1-افزايش مصرف مايعات به خصوص آب ( بيشتر از 8 ليوان در روز )
2-افزايش مصرف غذاهاي پرفيبر به خصوص سبزيجات و ميوه جات
3-ورزش روزانه
4-برنامه اجابت مزاج مرتب
5-خوردن آلوي بخارا يك ملين طبيعي است
6-تنها با مشورت پزشك و ماما از ملين هاي دارويي استفاده شود.

ز-كمر درد :معمولاً به علت شل شدن ليگامانها و مفاصل لگني ايجاد مي شود .
1-نگه داشتن وضعيت مناسب بدن
2-ماساژ و گرم كردن كمر با كيسه آب گرم
3-پوشيدن كفش با پاشنه مناسب و راحت
4-استفاده از عضلات پا به جاي عضلات كمر هنگام بلند كردن اجسام
5-پيشگيري از بلند كردن اجسام سنگين
6-دراز كشيدن روي تخت يا مبل راحتي براي استراحت عضلات پشت و در صورت كمر درد شديد مراجعه به ارتوپد
7-استفاده از شكم بندهاي خاص حاملگي

س-گرفتگي پا :بعلت فشار سر جنين به عروق و اعصاب لگن و نيز كاهش كلسيم سرم و افزايش فسفر ايجاد مي شود.
1-به هنگام ايستادن پاها را به سختي به زمين فشار داده و زانو را صاف نماييد
2-كشش عضلات ساق پا در حالي كه ، رو به ديوار ، كف دستها بر ديوار قرار داده شود و ساق پاي عقبي به آرامي كشيده مي شود و به مدت 60-30 ثانيه در اين حالت باقي بماند و سپس اين كار را با پاي ديگر تكرار نماييد
3-جا به جا كردن و تغيير وضعيت پاها
4-مصرف روزانه لبنيات

ش-غش : در اثر افت فشار خون و فشار بر ( وريد اجوف تحتاني يا IVC ) در وضعيت خوابيده به پشت ايجاد مي شود.
1-پيشگيري از تغيير وضعيت ناگهاني ( مثلاً حالت خوابيده به نشسته )
2-پيشگيري از ايستادن به مدت طولاني
3-خوابيدن به پهلو
4-وقتي احساس غش داشتيد نشسته و سر را بين زانوها قرار دهيد

ص-نفخ شكم :
1-اجابت مزاج منظم
2-حذف مواد غذايي مانند لوبيا ، نخود ، پياز و كلم ، بادمجان و غذاهاي سرخ كرده ( در صورتي كه بخواهيد از حبوبات استفاده كنيد بهتر است شب قبل خيس كنيد )
3-جويدن كامل و بدون عجله مواد غذايي
4-در صورت لزوم استفاده از داروهاي تسريع كننده هضم و جذب

ض-تنگي نفس :سطح بالاي پروژسترون سرم و فشار رحم حامله برديافراگم و قفسه سينه
1-در زمان ايستادن وضعيت مناسب داشته باشيد ( عدم ايجاد خميدگي و قوز در ناحيه پشت )
2-استفاده از نوشيدني گرم بدون كافئين
3-مالش كمر
4-انجام تكنيكهاي آرم سازي و كاهش استرس
5-استفاده از بالش بيشتر و بلند نمودن زير سر هنگام خوابيدن

ط-انقباضات براكستون هيكس :
1-به آرامي شكم را با حركت چرخشي ماساژ دهيد
2- استفاده از كرم و لوسيون براي پوستهاي خشك
3-گرفتن روش گرم
( توجه: حرارت شديد براي جنين مضر است )

ظ-سندرم افت فشار خون وضعيتيSupin Hypotantion Syndrom) ) اين حالت در مراحل آخر حاملگي هنگاميكه زن باردار به پشت دراز مي كشد ايجاد مي شود و علت آن ايجاد انسداد نسبي وريد اجوف تحتاني است به علت فشار ناشي از رحم بزرگ و در نتيجه كاهش برون ده قلبي و فشار بر آئورت شكمي مي باشد – جهت بهبود اين سندرم چرخش مادر به پهلوي چپ توصيه مي شود

منبع: معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد