علت کوتاهی قد کودکان غیر از ژنتیک

اگر کودک تان کوتاه قد است، بخوانيد
عوامل بسيار زيادي بر کوتاه قدي کودکان تاثير مي گذارد. اگر نقش ژنتيک را که عامل بسيار مهم و فاکتوري کليدي محسوب مي شود کنار بگذاريم، بحث تغذيه به ميان مي آيد و اينکه چه مواد مغذي و چه نوع تغذيه اي مي تواند بر کوتاه قدي يا بلندقدي کودکان تاثير بگذارد.
شايد امروزه خيلي کمتر به اين نکته توجه مي کنيم که چاقي به ويژه چاقي دوران کودکي مي تواند پيامدهاي جبران ناپذيري به دنبال داشته باشد که يکي از عوارض آن کوتاه قدي است. لازم به توضيح است چاقي اي که از دوران کودکي آغاز شود، در مقايسه با چاقي اي که در بزرگسالي ايجاد مي شود، قطعا عوارض بيشتري در دوران بزرگسالي به همراه دارد.
دکتر ميترا زراتي، متخصص تغذيه میگوید:ما دو نوع تجمع چربي در بدن داريم. در يک نوع سلول هاي چربي قابليت دارند ۸۵ تا ۹۰ درصد حجم خود چربي ذخيره کنند و مثل يک بادکنک بزرگ شوند. در نوع دوم اگر رژيم غذايي کودک يا فرد بيش از حد نياز حاوي کالري باشد، اين سلول ها که مثل بادکنک بزرگ شده اند تقسيم شده و بستر بيشتري براي تجمع چربي حاصل مي شود. به نوع دوم چاقي هايپرپلازي گفته مي شود.
کودکان مبتلا به اين نوع چاقي به دو دسته تقسيم مي شوند:
يک دسته آنهايي که از ابتدا چاق متولد شده اند و برخي که با وزن کم متولد شده اند (وزن زير ۲۵۰۰ گرم) و خانواده چون فکر مي کنند نوزاد ريز جثه است، سعي مي کنند با رسيدگي هاي مداوم با زور و اجبار يا با جايزه به کودک غذا بخورانند. اين کودکان به طور ناگهاني در سن دبستان چاق مي شوند. اولين نکته اي که در اينجا بايد به آن اشاره کنيم اين است که حتي اگر کودک شما حين تولد وزن کمي داشته، هيچ اصراري به اضافه وزن او نداشته باشيد و اگر طبق منحني رشد وزن طبيعي پيدا کرده مطمئن باشيد مشکل خاصي ايجاد نخواهد شد و کودک شما کاملا سالم است.چاقي دوران کودکي چه عوارضي دارد؟يکي از عوارض چاقي در دوران کودکي شکل گيري سلول هاي چربي از کودکي و بروز ناراحتي ها و حملات قلبي در دوران نوجواني و جواني و قبل از رسيدن به ۳۰ سالگي است که گاهي حتي به مرگ منجر مي شود.
کودکان چاق معمولا بدون آنکه والدين مطلع باشند مشکل فشارخون هم دارند. در نهايت پروفايل ليپيدي يا چربي خون، کلسترول و گليسيريد خون اين کودکان بالا بوده و دور کمر بزرگي دارند. اين کودکان از نظر اجتماعي منزوي و گوشه گير بوده و هر چه قدر بزرگ شده و به سن دبستان، راهنمايي و دبيرستان مي رسند از جمع بيشتر دور شده و از نظر روان شناسي اين مساله کاملا مشخص است که نسبت به ظاهر فيزيکي خود اعتماد به نفس ندارند.چاقي بر رشد قدي همه تاثير مي گذاردمعمولا ديده شده افراد چاقي که از کودکي چاق بوده اند حتي اگر از نظر ژنتيکي قد بلند بوده اند نسبتا قد کوتاه بوده در مقايسه با هم سن و سالان خود قد کوتاه هستند.
علت اين موضوع آن است که در بدن هورموني به نام لپتين از سلول هاي چربي بدن ترشح مي شود. هر چه قدر تعداد سلول هاي چربي در بدن بيشتر باشد، ميزان ترشح هورمون لپتين بيشتر خواهد بود. يکي از فاکتورهاي کليدي که در بلوغ دختران و پسران اهميت دارد، اين است که لپتين در بدن ترشح مي شود. با شروع نوجواني، ما شاهد تجمع چربي در بدن هستيم.
با تجمع چربي، ترشح هورمون لپتين هم آغاز مي شود که خود اين هورمون بر هيپوتالاموس تاثير گذاشته و سبب ترشح هورمون هاي ديگري مي شود. همچنين بر هيپوفيز تاثير گذاشته و سبب ترشح هورمون هاي ج__ن__س__ی ديگري شده و در نهايت بر اندام هاي تناسلي اثر گذاشته و سبب ترشح هورمون هايي مثل استروژن و پروژسترون در دختران و تستوسترون در پسرها مي شود. در يک کودک چاق به طور طبيعي هورمون لپتين ترشح مي شود و لپتين خود محرکي براي ترشح هورمون هاي ج__ن__س__ی شده و سبب بلوغ زودرس در کودکان مي شود که پيامدهاي اجتماعي زيادي را به دنبال دارد.
هورمون هاي ج__ن__س__ی مي توانند بر صفحات رشد استخواني اثر کرده و زودتر از موعد سبب بسته شدن رشد اين صفحات شوند، در نتيجه رشد قدي متوقف شده و فرد کوتاه قد مي ماند. در بزرگسالي اين کودکان به افراد چاق قد کوتاه تبديل مي شوند که هم چاقي و هم کوتاهي قد اعتماد به نفس آنها را گرفته و سبب بروز مشکل در زندگي آنها مي شود.آيا مي توان رشد قدي کودکان را افزايش داد؟شايد شما بپرسيد که کودک ام خيلي چاق نيست. آيا مي توانم رشد قدي او را افزايش دهم؟ جواب اين سوال مثبت است.
به عنوان مثال در برخي کشورها مثل ژاپن که مردم آن از نظر ژنتيکي جثه هاي ظريف و کوتاهي داشته اند متخصصان با تغيير رژيم غذايي توانسته اند رشد قدي را چند سانتي متر افزايش دهند. به عبارت ساده تر ما با استفاده از يک رژيم غذايي غني از موادمغذي حتي در کودکاني که پدر و مادر از نظر ژنتيکي قد متوسط يا کوتاهي دارند مي توانيم رشد قدي بيشتري داشته باشيم. نکته اي که بايد به آن توجه کنيم اين است که نقش تغذيه در رشد قدي به قبل از دوران بلوغ باز مي گردد. به محض آنکه نوجوان بالغ شد، ديگر با تغذيه نمي توان به رشد قدي او کمک کرد.
به همين دليل توصيه مي شود قبل از رسيدن کودک به دوران بلوغ مصرف مواد غذايي کلسيم دار که در شير و لبنيات و ماست از نوع کم چربي موجود است، خانواده کلم شامل گل کلم، برگ کلم و...، دانه کنجد هم به دليل امگا ۳ بالا و هم کلسيم بالا، مواد غذايي حاوي ويتامين a يا حاوي پيشتاز ويتامين a بتاکاروتن که در هويج، انبه و خرمالو موجود است و منابع غني ويتامين c مثل مرکبات را افزايش دهيم و در نهايت مرتبا کنترل کنيم که کودک مان دچار فقر آهن نباشد زيرا فقر آهن خود زمينه را براي اختلال در رشد قدي فراهم مي کند. معمولا کودکاني که دچار کم خوني اند هم وزن گيري خوبي ندارند و هم قد شان کوتاه مي ماند. غير از تغذيه آنچه بر رشد قدي کودکان تاثير مي گذارد يک خواب آرام شبانه است. خيلي از بچه ها ممکن است بعد از ظهرها دو ساعتي بخوابند اما شب ها دير بخوابند و صبح زود بلند شوند. اين نوع خوابيدن ملاک نيست.
خوابيدن در شب بايد در شرايطي باشد که هورمون ملاتونين يا هورمون خواب ترشح شود. نبايد فراموش کرد يکي در زمان خواب و يکي در زمان فعاليت روزانه است که هورمون رشد ترشح مي شود. بسيار مهم است که کودکان خواب آرام شبانه داشته باشند و در درجه دوم به اندازه کافي فعاليت کنند. در ضمن توصيه مي شود حتي الاامکان يک ساعت قبل از خواب، کودک قندهاي ساده مثل شکر، شکلات، آب نبات، تافي و... مصرف نکند چون قندهاي ساده خود در هورمون رشد اختلال ايجاد مي کنند و وقتي هورمون رشد به اندازه کافي ترشح نشود، رشد قدي تا حدي دچار اختلال مي شود.

برگرفته از سایتhttp://www.iranhalls.com