موزه ی بريتانيا: يادگارهای هخامنشی

[Joseph Goebbels]

موزه‌ي بريتانيا(british museum) يکی از بزرگ‌ترين و مهم‌ترين موزه‌های تاريخ کهن جهان است که در سال 1753 ميلادی در شهر لندن بنيان‌گذاری شد. اين موزه، که گنجينه‌ی ملی انگلسيسی‌ها به حساب می آيد، آثار علمی و هنری تمدن‌های شکوهمندی را در خود جای داده است. ظرف‌ها و سکه‌های قديمی، نسخه‌های خطی، نقاشی‌ها، مدال‌ها، تنديس‌ها، پيکره‌ها و جواهرهای نادر، از گنج‌های بسيار ديدنی اين موزه است.

بخش چشمگيری از يادگارهای تمدن‌های باستانی ايران در اين موزه نگهداری می‌شود. آثاری از تمدن‌هاي هخامنشی، اشکانی، ساسانی و دوره های اسلامی که استوانه‌ی حقوق بشر کوروش از مهم‌ترين آن‌هاست. در اين جا می‌خواهيم شما را با برخی از اين يادگارهای شکوهمند آشنا کنيم.

1. استوانه‌ی حقوق بشر

اين استوانه‌ی سفالی به خط ميخی بابلی به فرمان کوروش کبير(559 تا 530 پيش از ميلاد)، بنيان‌گذار امپراتوری هخامنشی به هنگام تسخير بابل، در 559 پيش از ميلاد، نوشته شده است. کوروش بيان کرده است که اين پيروزی با پشتيبانی مردوک، خدای بابل، به دست آمده است. سپس از ارزش آرامشی که برای شهروندان اين شهر به ارمغان آورده سخن گفته است. او می‌گويد: «من برای همه‌ی انسان‌ها آزادی پرستش خدايانشان را برقرار کردم و فرمان دادم که هيچ کس حق ندارد به اين دليل مورد بدرفتاری قرار گيرد.» کورش اعلام می‌کند که مالکيت هر کس بايد محترم شمرده شود: «من فرمان دادم که هيچ خانه‌ای ويران نشود و هيچ ساکنی از آن محروم نگردد.» سرانجام، کورش صلح را هدف اصلی سلطنت خود و عنصر اساسی تعادل اجتماعی می‌شمارد: «من صلح و آسايش را برای تمام انسان‌ها تضمين کردم.»

Cyrus Cylinder,Babylonian,about 539-530 BC,From Babylon,southern Iraq,Length: 22.86 cm

2. مهر استوانی عقيق

اين مهر استوانه ای که به حدود 400 تا 500 سال پيش از ميلاد بازمی‌گردد، در آرامگاهی در مصر پيدا شده است. روی اين مهر صحنه‌ای از شکار شير به دست داريوش بزرگ را مشاهده می‌کنيد. در ميانه‌ی صحنه نيز نشانه‌ی اهورامزدا، پشتيبان شاهان ايران، ديده می‌شود. به علاوه، در کناره‌ی اين مهر، نوشته‌اي به خط ميخی و به سه زبان پارسی باستان، عيلامی و بابلي وجود دارد که به مفهوم " داريوش، شاه بزرگ" است. داريوش بزرگ،داريوش اول، امپراتوری هخامنشی را به اوج شکوفايی رساند و سرزمين‌های زيادی از جمله مصر را زير فرمان خود برد. اين مهر عقيق نيز مشهورترين يادگار پارسی‌ها در مصر است که از آرامگاه تبس(Thebes) پيدا شده است.

Agate cylinder seal , Persian, 5th-4th century BC, Said to have been found in a tomb at Thebes, Egypt, 'Darius the great king' shoots a lion

3. وزنه ی ترازو به شکل شير

اين وزنه‌ی برنزی در غرب آناتولی( در ترکيه) پيدا شده و پيشينه‌ی آن به 500 سال پيش از ميلاد باز می‌گردد. به کارگيری اين وزنه ها در تمدن‌های ميان رودان معول بود و پس از اين که کورش بزرگ(559 تا 530 پيش از ميلاد) بر اين سرزمين دست يافت، اين وزنه‌ها مورد توجه پارس‌ها قرار گرفت و در زمان داريوش به صورت استانداردهای وزن در سراسر امپراتوری به کار رفت. در آن زمان، زبان آرامی زبان اداری امپراتوری هخامنشی بود که نوشته های آن در سنگ نوشته‌ها و چيزهايی مانند اين وزنه‌ی برنزی حفظ شده است. ترجمه‌ی نوشته‌ی آرامی روی اين وزنه، اين گونه است: " بر اساس سکه‌هاي نقره درست است" که به احتمال زياد به کاربرد سکه‌های نقره به عنوان استاندارد وزن اشاره دارد. اين وزنه اکنون 808/38 کيلوگرم وزن دارد که با استاندارد وزن بابلی‌ها( يک تلنت که حدود30/30 کيلوگرم بود) بسيار نزديک است.

Lion weight, Achaemenid, 5th century BC, From Abydos, western Anatolia (modern Turkey), The inscription may be translated as 'correct according to the staters of silver'.

4. پيکره‌ی برنزی مرد اسب سوار

اين نمونه‌ی نادری از اسب سوار پارسی است و پيشينه‌ی آن به 400 تا 500 سال پيش از ميلاد باز می‌گردد. مرد پارسی خنجر کوچکی به کمر دارد و شلوار و لباسی که بر تن دارد از نوع ويژه‌ی مادها به شمار می‌رود. اين پوشش مورد پذيرش هخامنشی‌ها نيز قرار گرفت، زيرا پوشش مناسبی برای مردان اسب سوار بود.

Bronze horseman, Achaemenid, 5th-4th century BC, He wears the short Iranian sword known as an akinakes. Height: 8.5 cm, Length: 10.1 cm

5. طرح ارابه ی طلايی

اين طرح، که پيشينه‌ی آن به 400 تا 500 سال پيش از ميلاد باز می‌گردد، در تاجکستان پيدا شد و يکی از مهم‌ترين يادگارهای دروه‌ی هخامنشی به حساب می آيد. ارابه‌ی طلايی را چهار اسب کوتاه قامت(پونی) می‌کشند و دو مرد با پوشش مادی بر آن سوار هستند. جلوی ارابه نيز با نقش يکی از خدايان مصری به نام Bes زينت شده است.

Gold model chariot,Achaemenid Persian, 5th-4th century BC,From the region of Takht-i Kuwad, Tadjikistan,Length: 18.8 cm, The model chariot is pulled by four horses or ponies. In it are two figures wearing Median dress.

6. پلاک طلا

در اين پلاک طلا، که در تاجيکستان پيدا شده است، يک مرد با پوشش ويژه‌ی مادها نمايش داده شده است. پيشينه‌ی اين پلاک به 400 تا 500 سال پيش از ميلاد بازمی گردد و هدف از ساختن آن هنوز روشن نيست. اما به نظر می رسد آن‌ها را به عنوان نذر و در حکم کاری پرهيزکارانه در زيارتگاه‌ها و آرامگاه‌ها می گذاشتند. چنان که در اين پلاک يک نيايش‌گر با دسته ای از گياهی که در جشن‌های دينی بين نيايشگران پخش می شد، به تصوير کشيده شده است.

Gold plaque,Achaemenid Persian, 5th-4th century BC, From the region of Takht-i Kuwad, Tadjikistan, The man is sometimes identified as a priest because he carries a bundle of sticks known as a barsom. These were originally grasses that were distributed during religious ceremonies.

http://www.jazirehdanesh.com/find.php?item=9.568.408.fa