کنترل رطوبت در گلخانهها
تأمین رطوبت یکی از پارامترهای مهم در گلخانه ها است. برای رشد و نمو گیاهان، البته باید نیازهای رطوبتی گیاهان را بشناسیم. بعضی از گیاهان به رطوبتهای خیلی بالا نیاز دارند و بعضی دیگر به رطوبت کمتری نیاز دارند، مثل گل کاغذی. بعد از شناخت نیاز رطوبتی گیاهان، آنها را در گلخانههای خاص خود جایگزین میکنیم یعنی همه گیاهان در یک نوع گلخانه نگهداری نمیشوند. در سطوح تخصصی و بزرگ، هر گلخانه برای یک محصول و یا تعدادی محصول مشابه با نیازهای یکسان در نظر گرفته میشود. راهها و روشهای مختلفی برای تأمین رطوبت گلخانهها وجود دارد که عبارتست از: 1. آبیاری؛ 2. پاشیدن آب به سقف و کف و جدار گلخانه؛ 3.کاربرد دستگاههای بخار ساز.
گاز کربنیک در گلخانهها
کاربرد Co2 تقریباً معادل استفاده از مواد غذایی، کاربرد پیدا کرده است. در کشور ما که گیاهان از لحاظ نوری در وضعیت مناسبی قرار دارند میتوان با بالا بردن مصرف Co2 راندمان محصول را نیز بالاتر برد. وجود Co2برای انجام عمل فتوسنتز ضروری است. این واکنش شیمیایی منجر به تولید محصول سبز یا عملکرد گیاه میشود. در این واکنشCo2 عامل بسیار مهمی تلقی میشود.
فرمول نور ساخت (فتوسنتز)
6 CO2 + 6 H2O à C6H12O6 + 6 O2 گلخانههای ایزوله و با شرایط استاندارد دارای Co2هستند. ازاینرٿ گلخانههایی که ارتباط کمتری با فضای خارج دارند و یا گلخانههایی که تبادل گازی کمی دارند و در معرض رفت و آمدهای مکرر و متوالی نیستند برای مصرفCo2 مناسبتر هستند.
شهرک گلخانه ای
مجموعه ای از گلخانه هاست که در یک فضای مشترک متمرکز می باشند، این کشت یکپارچه وهماهنگ وجلوگیری از خردشدن مجدد اراضی
-کاهش هزینه های تولید.بالا بردن تولید ٿ در نتیجه افزایش در آمد کشاورزان
- استفاده مشترک از ماشین آلات و تسهیل در ارائه خدمات با توجه به افزایش سطح مکانیزاسیون در نتیجه صرفه جویی در منابع مالی
- ایجاد صنایع تبدیلی و جلوگیری از گسترش مهاجرت
- تشویق کشاورزان به مشارکت در کارهای دسته جمعی
معایب شهرکهای گلخانه ای آن است که به علت جمع شدن گلخانه ها دارای اثرات زیست محیطی می باشند وباعث آلودگی محیط زیست می شوند.
گلخانه های صنعتی
گلخانه های به هم پیوسته
گلخانه های دوقلو
گلخانه های خانگی
گلخانه های تونلی
گلخانه های تحقیقاتی
گلخانه های تجاری
گلخانه های به هم پیوسته
این گلخانه بدون محدودیت در ابعاد و با ارتفاعهای متفاوت قابل اجراء می باشند. دیواره های کناری این گلخانه ها برخلاف گلخانه های تونلی یا دوقلو به صورت عمودی بوده و نسبت به گلخانه های تونلی گرانتر می باشند. از محسنات این گلخانه ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مصرف انرژی گرمایی کمتر نسبت به سایر گلخانه ها به دلیل کم بودن نسبت سطح تبادل حرارت (سطح خارجی) به سطح زیر کشت
- زیادتر بودن حجم هوای در دسترس گیاه جهت عمل فتوسنتز(در زمستان) به دلیل بالا بودن نسبت حجم هوای داخل گلخانه به سطح زیر کشت در مقایسه با سایرانواع گلخانه ها
- تاثیر کند نوسانات درجه حرارت محیط برروی دمای داخل گلخانه به دلیل پائین بودن نسبت سطح تبادل حرارت (سطح خارجی) به حجم هوای داخل گلخانه و در نتیجه عملکرد بهتر گیاه بواسطه عدم بروز شوکهای حرارتی
- امکان استفاده از تمام سطح زیر پوشش (حتی در نزدیکی دیواره ها) برای انواع گیاهان
- امکان اجرای گلخانه با ارتفاع بلند (تا هشت متر) به منظور زیادتر کردن حجم هوای در دسترس گیاه، به صفر رساندن تاثیر نوسانات شدید درجه حرارت محیط بر روی گیاه و یا کشت گیاهان بلندی نظیرموز
- بروز کمترین تنش حرارتی روی گیاهان در صورت ایجاد اشکال در یکی از سیستم های حرارتی (برای گلخانه هایی که از سیستم حرارتی مرکزی استفاده نمی کنند.)
گلخانه های دوقلو
این گلخانه ها صرفاً به صورت دوقلو اجراء شده و همانند گلخانه های تونلی دارای دیواره های قوسی در طرفین بوده امکان استفاده از سطح زیر پوشش، در قسمتهای کناری برای کشت بیشتر گیاهان فراهم نمی باشد. از طرفی قیمت این گلخانه ها در حدود گلخانه های به هم پیوسته می باشد وهمانطور که در نمودارهای الف و ب ملاحظه می شود از نظر نسبتهای سطح تبادل حرارت به سطح زیر کشت، حجم هوای داخل به سطح زیر کشت و نیز سطح تبادل حرارت به حجم هوای داخل، وضعیتی بهتر از گلخانه های تونلی دارند. در مجمٿع می توان گفت که این گلخانه ها ازنظرمزایا و معایب چیزی مابین گلخانه های تونلی و به هم پیوسته می باشند.
گلخانه های خانگی
این نوع گلخانه در ابعاد کوچک و برای استفاده شخصی در منزل و به منظور پرورش گیاهان زینتی یا سبزیجات و عموماً در مناطق سردسیر مورد استفاده قرارمی گیرند.
گلخانه های تونلی
این گلخانه ها ساده ترین و ارزانترین توع گلخانه های مدرن با پوشش پلاستیک می باشند که در واحدهایی با مقطع بخشی از دایره (یا شبیه به آن) اجراء می شوند.
ارزان بودن، نصب سریع و آسان، قابلیت کنترل بهتر شیوع بیماریها و آفات از یک واحد به واحد های دیگرو دریافت نور بیشتر در ٿاحد سطح گلخانه به دلیل زیاد بودن نسبت سطح خارجی به سطح زیر کشت از محاسن گلخانه های تونلی می باشد و از معایب آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مصرف انرژی زیاد جهت گرمایش در زمستان به دلیل زیاد بودن نسیت سطح تبادل حرارت (سطح خارجی) به سطح زیر کشت.
- افزایش قابل توجه دمای داخل گلخانه در تابستان به دلیل زیاد بودن نسبت سطح در برابر تابش (سطح خارجی) به سطح زیر کشت.
- کم بودن حجم هوای در دسترس گیاه جهت عمل فتوسنتز(در زمستان) به دلیل پائین بودن نسبت حجم هوای داخل گلخانه به سطح زیر کشت.
- تاثیر سریع نوسانات درجه حرارت محیط بر روی دمای داخل گلخانه به دلیل بالا بودن نسبت سطح تبادل حرارت (سطح خارجی) به حجم هوای داخل و در نتیجه وارد آمدن شوک حرارتی به گیاهان و تاثیر منفی بر روی عملکرد آنها
- عدم امکان استفاده از سطح زیر پوشش در قسمتهای کناری برای بیشتر گیاهان (به دلیل قوس سازه در کناره ها)
- امکان سرمازدگی هر ٿاحد گلخانه ای در صورت بروز اشکال در سیستم حرارتی آن (برای گلخانه هایی که از سیستم حرارتی مرکزی استفاده نمی کنند.)
گلخانه های تحقیقاتی
این گلخانه ها عموماً جهت انجام تحقیقات در زمینه های کشاورزی، بیولوژی، ژنتیک و … کاربرد دارند که با توجه به این مطلب به انواع سیستمهای کنترل شرایط محیطی نظیر نور، دما، رطوبت، CO2و… و نیز سیستم کنترل اتوماتیک این فاکتورها مجهز بوده و بسیار پرهزینه می باشند.
گلخانه های تجاری
گلخانه های تجاری با هدف تولید انبوه انواع گیاهان زینتی، سبزیجات، صیفی جات و میوه ها ایجاد می گردند. اسکلت این گلخانه ها از جنس پروفیل یا لوله گالوانیزه و پوشش آنها از پلاستیک، فایبرگلاس، شیشه و … می باشد.
گلخانه های با پوشش پلاستیک یا فایبرگلاس عموماً از سازه سبکتری برخورداربوده و در مقایسه با گلخانه های با پوشش شیشه ای بسیار ارزان می باشند وبه طور عمده به سه نوع تونلی، دو قلو و به هم پیوسته تقسیم بندی می گردند که در ذیل مختصراً به شرح آنها می پردازیم..
علاقه مندی ها (Bookmarks)