فرهنگستان آیین نامه راهنمایی و رانندگی سایت نخبگان جوان

[Almas Parsi]

بخش چهارم ـ حق تقدم عبور

ماده136ـ رعايت مقررات مربوط به حق تقدم عبور براي همه اجباري است، مگر در مواردي كه موجب مقررات خاص يا علايم ويژه راهنمايي و رانندگي خلاف اين حكم داده شده باشد.
ماده137ـ حق تقدم عبور وسايل نقليه در تقاطع‌ها و ميدان‌هايي كه هيچگونه علامت و چراغ راهنمايي و رانندگي وجود نداشته‌باشد، به ترتيب زير است:
الف ـ در تقاطع هم‌عرض اگر دو وسيله نقليه‌اي كه روبروي يكديگر در حركتند بخواهند با هم وارد خيابان مجاور واحدي شوند، حق تقدم عبور با وسيله‌اي است كه به‌سمت راست گردش مي‌كند.
ب ـ هرگاه دو يا چند وسيله نقليه از دو يا چند راه مختلف به تقاطع هم عرض برسند، حق تقدم عبور با وسيله نقليه‌اي است كه در طرف راست وسيله نقليه ديگر قرار دارد.
پ ـ هنگام ورود به ميدان‌ها حق تقدم عبور با وسايل نقليه‌اي است كه در درون ميدان در حال حركت هستند.
ت ـ در سه راه‌ها حق تقدم عبور با وسيله نقليه‌اي است كه به طور مستقيم و در سمت و مسير مجاز حركت مي‌كند حتي اگر عرض خياباني كه مسير آن است از عرض راه تلاقي كننده كمتر باشد.
ماده138ـ در برخورد راه اصلي با راه فرعي حق تقدم با وسيله‌اي است كه از راه اصلي عبور مي‌كند. رانندگاني كه از راه فرعي وارد راه اصلي مي‌شوند، بايد پيش از ورود به راه اصلي، در صورت لزوم توقف نموده و پس از رعايت حق تقدم عبور وسايل نقليه‌اي كه در مسير مجاز خود در راه اصلي و با سرعت مجاز عبور مي‌كنند، وارد اين راه بشوند.
ماده139ـ رعايت مقررات ماده (138) براي وسيله نقليه‌اي كه از راه خصوصي يا شانه راه يا گاراژ يا كوچه يا تعميرگاه و مانند آنها به معابر عمومي وارد مي‌شود نيز لازم است.
ماده140ـ وسيله نقليه‌‌اي كه در مسير مجاز در حال حركت است بر وسايل نقليه متوقفي كه در حال شروع حركت به جلو يا عقب، گردش و يا دور زدن هستند حق تقدم عبور دارد.
ماده141ـ در گذرگاه پياده كه چراغ راهنمايي و رانندگي نداشته‌باشد، حق تقدم عبور با پيادگان است.
ماده142ـ در خيابان يا در تقاطعي كه وسايل نقليه روبروي يكديگر حركت مي‌كنند، هرگاه وسيله‌اي بخواهد گردش به چب كند حق تقدم با وسيله نقليه‌اي است كه مستقيم و در مسير مجاز عبور مي‌نمايد. در محل توقف (پارك) كنار خيابان حق تقدم با وسيله‌اي است كه ضمن حركت به عقب مشغول توقف يا پارك كردن است.
ماده143ـ در راه‌هايي كه مسير حركت وسايل نقليه به علت وجود موانع ثابت اعم از وسايل نقليه پارك شده، مصالح ساختماني، اشياء، عمليات عمراني، حفاري و خرابي راه بسته‌ و يا براي عبور از مسير مجاز كافي نباشد، حق تقدم عبور با وسايل نقليه‌اي است كه مسير عبور آنها باز يا سهم عبور بيشتري را دارا مي‌باشد.
ماده144ـ در راه‌هاي كوهستاني و يا راه‌هاي شيب‌دار با ويژگي‌هاي مشابه راه‌هاي كوهستاني كه در آنها عبور از كنار وسايل نقليه طرف مقابل غيرممكن و يا مشكل مي‌باشد، راننده‌اي كه در جهت سرازيري در حركت است بايد به كنار راه رفته و به ‌راننده‌اي كه در جهت سربالايي در حركت است تقدم عبور بدهد.
تبصره ـ در راه‌هاي مسطح كه دو طرف راه منتهي به كوه و پرتگاه مي‌باشد حق تقدم عبور با وسايل نقليه‌اي است كه در طرف پرتگاه قرار دارند.
ماده145ـ در راه‌هاي مندرج در ماده (144) كه در كنار آن جاي توقف (پارك) يا شانه كافي وجود دارد به نحوي كه راننده مي‌تواند با استفاده از آن به كنار برود و با استفاده از آن از عقب رفتن يكي از وسايل نقليه جلوگيري كند، راننده واقع در جهت سربالايي بايد با استفاده از آن به راننده واقع در جهت سرازيري اجاره عبور دهد. چنانچه يكي از دو وسيله‌اي كه مي‌خواهند از كنار يكديگر عبور كنند به منظور امكان عبور، مجبور به عقب رفتن بشود، اين عمل را بايد وسيله‌اي كه در جهت سرازيري قرار دارد انجام دهد، مگر آنكه به طور آشكار انجام آن از سوي راننده واقع در جهت سربالايي آسانتر باشد.

راهنمایی و رانندگی جمهوری اسلامی ایران