پرورش تمساح در ایران

[بهـمن]

تاریخچه ی پرورش کروکدیل در استرالیا:

در سرتاسر دنیا، ۲۳ گونه ی کروکدیل زندگی می کنند، که دو گونه از آنها در استرالیا یافت می شود: کروکدیل آب شور (Crocodylus porosus) و کروکدیل آب شیرین یا جانستون (Crocodylus johnstoni). کروکدیل آب شور در دهانه ی پوشیده از درخت حرا رودخانه ها در امتداد خط ساحلی شمال استرالیا یافت می شود و حوزه ی زندگی این جانور تا اکثر سواحل شمالی رودخانه ها و باتلاق ها نیز کشیده شده است. کروکدیل آب شیرین اکثراً در رودخانه های شمال استرالیا زیست می کند.

تجارت پوست کروکدیل در استرالیا بعد از جنگ جهانی دوم گسترشی غم انگیز یافت. شکار کروکدیل در اواخر دهه ی ۱۹۴۰ تا اواسط دهه ی ۱۹۶۰ در اوج خود بود. در خلال این مدت، حفاظت از محیط زیست و حیات وحش هرگز موضوع نگران کننده و جدی نه برای مقامات و نه برای مردم و صاحبان زمین نبود. کروکدیل ها حیوانات موذی و مزاحم محسوب می شدند و برای صاحبان زمین و مزارع ارزشی نداشتند و اهمیت حفظ جمعیت کروکدیل ها برای مردم روشن نبود. بعلاوه، کروکدیل ها غالباً در نواحی زندگی می کردند که برای اکثریت مردم قابل دسترسی بود؛ بدین معنا که هرکسی می توانست اسلحه ای دست بگیرد و کروکدیل ها را هدف قرار دهد. در این میان، نه نظارتی بر روی این تأثیر منفی جمعیتی کروکدیل ها در کار بود و نه برنامه های مدیریتی برای حفظ زیستگاه این گونه ی در معرض انقراض.

در اواخر دهه ی ۱۹۶۰، مقامات زیست محیطی استرالیا دریافتند که شکار بی رویه ی کروکدیل آب شور باعث کاهش چشمگیر جمعیت آنان شده است، تا حدی که خود صنعت پرورش کروکدیل هم در ورطه ی ورشکستگی است. با تلاش ها و پیگیری های طرفداران محیط زیست و خود شکارچیان، کروکدیل ها از طرف دولت تحت قانون حفاظت کامل درآمدند. کروکدیل آب شیرین در سال ۱۹۶۲ در غرب استرالیا، در سال ۱۹۶۴ در مناطق شمالی و در سال ۱۹۷۴ در کوئینزلند حفاظت شده اعلام گردید. کروکدیل آب شور هم در سال ۱۹۷۰ در غرب استرالیا، در سال ۱۹۷۱ در مناطق شمالی و در سال ۱۹۷۴ در کوئینزلند گونه ی تحت حفاظت قلمداد گردید.

پرورش کروکدیل در سال ۱۹۷۲ طی اقدامی توسط دولت مرکزی در منطقه ی بومیان استرالیا در امتداد رودخانه ی ادوارد در شمال کوئینزلند آغاز شد. هدف از این پروژه ایجاد اشتغال برای بومیان نواحی دورافتاده ی استرالیا بود و هرکسی که کروکدیل های کوچک آب شور را، که در آن زمان در کوئینزلند تحت حفاظت نبودند، شکار می کرد، مبلغی به او پرداخت می شد. در مقام ایجاد اشتغال، این طرح موفق عمل کرد. با این وجود، طی مدتی که این طرح تحت نظارت دولت به کار خود ادامه می داد، از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه نبود. هم اکنون این طرح تحت مدیریتی صحیح و شایسته، بعنوان تأسیساتی مستقل و بخشی مجزا به کار خود ادامه می دهد.

در مناطق شمالی استرالیا، گله داری کروکدیل در سال ۱۹۸۳ آغاز شد. گله داری کروکدیل بدان معنا که تخم های کروکدیل از طبیعت جمع آوری شده، داخل مزارعی تحت نظارت افراد متخصص مراقبت و پرورش می یابند. جمع آوری تخم ها تنها با اخذ مجوز از مرجع رسمی امکانپذیر است و در این میان حق و حقوق صاحبان زمین نیز حفظ می شود. آزمایش ها و نظارت هایی که در سال های ۱۹۸۴ تا ۱۹۸۹ بر روی گله داری کروکدیل انجام شد، مؤید این مطلب است که جمع آوری تخم ها هیچ لطمه ای به جمعیت وحشی کروکدیل های استرالیا وارد نکرده است. از اینرو، اهمیت حفظ و نگهداری کروکدیل دوچندان شده است و به صنعتی صادراتی و ارزشی تجاری بدل گشته است.

در سال ۱۹۹۱، تعداد چهارده مزرعه ی پرورش کروکدیل در استرالیا فعالیت می کردند که در مجموع ۳۰٫۰۰۰ کروکدیل آب شور و ۱۹٫۰۰۰ کروکدیل آب شیرین را نگهداری می کردند. در سال های ۱۹۸۹ تا ۱۹۹۰، ارزش تجاری صنعت پرورش کروکدیل در حدود یک و نیم میلیون دلار تخمین زده شد. در سال ۱۹۹۷، هفده مزرعه ی پرورش کروکدیل (۷ تا در کوئینزلند، ۸ تا در مناطق شمالی و ۲ تا در غرب استرالیا) با داشتن مجوز رسمی فعالیت می کردند که در مجموع حدود ۵۰٫۰۰۰ کروکدیل را در مزارع خود جای داده بودند. در سال ۱۹۹۸، ارزش تجاری این صنعت در فروش گوشت و پوست حیوان به ارزش تقریبی سه میلیون دلار در سال رسید. در سطح جهانی، در همان سال، ارزش تجاری این صنعت به حدود ۲۰۰ میلیون دلار در سال افزایش یافت. در استرالیا، صنعت گردشگری نیز در کنار پرورش کروکدیل برای صاحبان مزارع منبع درآمد است که البته سود اقتصادی آن چندان چشمگیر نیست.



پوست کروکدیل:

پس از جنگ جهانی دوم، با اوضاع مساعد و رو به رشد اقتصادی مردم و نیز تغییر در سلایق و رویه ی مُد در جهان، چرم کروکدیل از ارزشی مضاعف برخوردار شد و تقاضای آن در بازار افزایش یافت. چرمی که از پوست کروکدیل های ممتاز و طراز اول (مثل کروکدیل آب شور) بدست می آید بسیار براق و بادوام است. برخی از گران قیمت ترین لوازمی که طراحان مُد از آنها استفاده می کنند از همین چرم براق و سیقلی کروکدیل است. بسیاری از انواع ۲۳ گونه ی کروکدیل های جهان برای پوست شان مورد استفاده قرار می گیرند. ارزشمند ترین و بهترین چرم از پوست کروکدیل آب شور از استرالیا و آسیا، کروکدیل رود نیل از افریقا، کروکدیل آب شیرین گینه ی نو از پاپو گینه ی نو و اندونزی، کروکدیل آب شیرین از استرالیا و الیگیتور امریکایی از جنوب شرقی ایالات متحده بدست می آید. در این میان ممتاز ترین، با ارزش ترین و بهترین چرم را از پوست کروکدیل آب شور می گیرند؛ چراکه فلس های این گونه نسبتاً کوچک و پوست او خالی از استئودرم (صفحات استخوانی کوچک) زیر فلس های شکم می باشد. وجود استئودرم بر روی پوست کروکدیل باعث ایجاد مشکل در هنگام دباغی می شود و همچنین کیفیت چرم را پایین می آورد.

در سال ۱۹۹۰، تخمین زده شد که هرساله تعداد ۱۵۰٫۰۰۰ تخته پوست کروکدیل در جهان خرید و فروش می شود. رقابت در تجارت پوست این حیوان بیشتر از پوست کروکدیل ها و الیگیتور هایی است که در پاپو گینه ی نو، افریقا، آسیا (اندونزی و تایلند) و امریکای شمالی تولید می شوند. تحت قوانین و مقررات IUCN (انجمن بین المللی حفاظت از گونه های در معرض خطر حیوانات)، تمام پوست های تولید شده باید برچسبی داشته باشند که شامل نام کشور تولید کننده، سال تولید و یک شماره ی اختصاصی است. بیشتر ارزش تجاری کروکدیل در پوست آنست که در کارخانه های چرم سازی به محصولاتی چون کیف پول، کفش، کمربند و کیف های زنانه و مردانه تبدیل می شود. پوست کروکدیل همچنین برای تولید محصولاتی چون نوار کلاه، مچ بند، بندِ گیتار، پوست های یادگاری و دیگر محصولات مورد استفاده قرار می گیرد. بعلاوه، دیگر اعضای بدن جانور مانند سر، جمجمه ی سر، دندان ها، پوست خار مانند پشتی و یا کل بدن خشک شده ی جانور نیز برای تولید محصولات گردشگری و یادگاری استفاده می شود.



گوشت کروکدیل:

علاوه بر پوست، کروکدیل ها برای گوشت شان نیز پرورش می یابند. مقدار کم اما رو به رشد گوشت کروکدیل بیشتر برای بازار داخلی تولید می شود. گوشت کروکدیل مثل گوشت گاو و گوسفند برای مصرف انسانی تولید می شود و از اینرو باید قوانین بهداشتی و استانداردهای سلامتی در تولید آن در نظر گرفته شود. از یک کروکدیل معمولی ۵/۱ متری، تقریباً ۶ کیلوگرم گوشت بدست می آید که شامل فیله ی دُم، فیله ی چشم، گوشت پاها، گوشت بدن و ماهیچه ی آرواره های حیوان است. رنگ گوشت کروکدیل سفید و بسیار کم چربی است. تحقیقات نشان داده است که مصرف کنندگان گوشت کروکدیل چیز زیادی از آن نمی دانند و از لحاظ بهداشتی خوردن آن را ماجراجویانه و پرمخاطره می دانند. صحبت و مصاحبه با عمده فروشان، خرده فروش ها و سرآشپز ها هم مؤید این مطلب است که آگاهی و دانش زیادی در مورد گوشت کروکدیل در میان عامه ی مردم وجود ندارد. در مورد طعم گوشت این حیوان هم نظرها متفاوت است. برخی از طعم بی مزه ی آن ابراز نارضایتی کردند و برخی دیگر از طعم لذیذ آن لذت بردند. طبق یک نظرسنجی، %۴۱ از مردم در مورد ارزش های غذایی گوشت کروکدیل هیچ چیز نمی دانند.

کروکدیل گوشت سفید دارد (نه گوشت قرمز) و ترکیب غذایی آن با گوشت های سنتی تر قابل قیاس است. کلسترول گوشت کروکدیل کمی بیشتر از گوشت های دیگر است، طعم دلچسبی دارد و مزه ی آن غالباً با سُس زیادی که به آن زده می شود عوض می شود. قابل ذکر است که چربی گوشت کروکدیل طعمی نامطبوع دارد و حتماً باید گرفته شود. گوشت کروکدیل کم چربی و سرشار از پروتئین است و نوارهای پشت بدن جانور و نیز فیله ی دُم، ممتازترین و درجه یک ترین قطعات گوشت او به حساب می آیند.



بازار استرالیا، گوشت کروکدیل را اینگونه تبلیغ می کند:

· غذایی هیجان انگیز و جدید برای مشتری های ماجراجو. تبلیغات غالباً بر روی تصاویری از کروکدیل، تأکید بر کیفیت بالای غذایی و نیز رعایت مقررات بهداشتی متمرکز است.

· بالا بردن سطح آگاهی مردم از قابل دسترس بودن و ویژگی های گوشت کروکدیل در رستوران ها و بخش تجاری صنعت پرورش کروکدیل.



حفظ و نگهداری:

حفاظت و نگهداری جدی عموماً برای پستاندارانی چون کانگرو و کوآلا و امثال آن صورت می گیرد، چون حیواناتی دوست داشتنی، زیبا و جذاب هستند. در مقابل، بیشتر مردم از کروکدیل می ترسند و بیشتر از سر کنجکاوی به دیدن این حیوان می آیند تا دوست داشتن. درک عموم مردم از ارزش های حفاظت کروکدیل در طبیعت هم به همین شکل محدود است و بنابراین ابزار و صلاحدیدهای مدیریتی لازم است تا این حیوان را در زیستگاه طبیعی خود حفظ کند و بقای آنها را تضمین نماید.

تعداد کروکدیل ها در مزارع نشانگر درصد قابل توجهی از جمعیت تقریبی آنها در طبیعت می باشد. در حقیقت، نگهداری کروکدیل ها در مزارع، تضمینی است برای بقای آنها در حیات وحش. به همین ترتیب، نرخ نابودی تخم های کروکدیل در طبیعت نیز بسیار بالاست. از عوامل اصلی از بین رفتن تخم ها می توان به غرق شدن در هنگام سیل، و غارت درندگان اشاره کرد.

مزارع پرورش کروکدیل همچنین محل نگهداری کروکدیل های مزاحم می باشد؛ یعنی کروکدیل هایی که برای انسان ایجاد مزاحمت و تهدید کرده و احتمال هدف قرار گرفتن آنها توسط انسان بالاست. از دیگر منفعت های پرورش کروکدیل بالا رفتن سطح دانش عمومی مردم راجع به این جانور و همینطور تقویت تحقیق های علمی در زمینه های جمعیت شناسی، زیست شناسی و مقتضیات زیستگاه این جانور است. تداوم و ثبات این صنعت باعث ایجاد انگیزه های تجاری شده است تا هم کروکدیل ها و هم زیستگاه های باتلاقی آنها تحت حفاظت جدی قرار بگیرند؛ و به همین ترتیب دیگر گونه های گیاهی و اکوسیستم جانوری که در این زیستگاه ها زندگی می کنند، حفظ شوند و در کل، می توان گفت که پرورش کروکدیل باعث بالا رفتن سطح حفاظت و نگهداری محیط زیست می گردد. شناسایی و شناخت ارزش کروکدیل بعنوان منبعی طبیعی و قابل تجدید، یکی از قدرتمندترین ابزارها جهت حفاظت و نگهداری از آنهاست.



عملیات پرورش کروکدیل:

کروکدیل آب شور بزرگترین، عصبی ترین و مهاجم ترین گونه در خانواده ی کروکدیل هاست. این عصبانیت و پرخاشگری محصول یک غریزه ی قویِ قلمروطلبی و تمایل به زندگی انفرادی در وجود آنهاست. آنها بر خلاف گونه های دیگر، تمایلی به زندگی در اجتماعات گروهی ندارند. بنابراین، مشکلی که پیش روی مزارع است، جا دادن و مدیریت صحیح کروکدیل ها در فضایی محدود است که البته می بایست از لحاظ اقتصادی و تجاری نیز قابل رشد و توجیه پذیر باشد. مزارع کروکدیل با کمرنگ کردن و پراکندن این تمایلات پرخاشجویانه در میان تعداد زیادی از کروکدیل ها، یا نگهداری انفرادی برخی از آنها به این هدف نایل می شوند. کروکدیل های یک اندازه در جمعیت های بالا و در یک جا نگهداری می شوند؛ اما مرتب مورد بازبینی قرار می گیرند تا کروکدیل های غالب و بانفوذ را قبل از آنکه به کوچکترها صدمه ای وارد بیاورند، جدا کنند. این حس عصبانیت و تهاجم بیش از حد باعث آسیب رسیدن به پوست و ایجاد استرس در میان دیگر تعداد آنها می شود. استرس باعث بروز رفتار ناشی از ترس و کم اشتهایی آنها می شود و همچنین در روند رشد و کیفیت محصول تأثیرات منفی می گذارد.

عملیات پرورش با کروکدیل های بالغ در فصل تخم گذاری آغاز می شود. جفت گیری در ماه های اکتبر تا نوامبر آغاز می شود که با پایان فصل خشک همزمان است. عامل طبیعی که باعث تحریک جفتگیری در کروکدیل های آب شور می شود، بالا رفتن دما و رطوبت هوا و افزایش تدریجی بادهای موسمی است. طوفان های موسمی همراه با رعد و برق، آنها را برای جفت گیری تحریک می کند. بخاطر اندازه ی بزرگ این جانوران و تفاوت های وزنی بین جنس نر و ماده، عملیات جفتگیری غالباً در داخل آب انجام می پذیرد.

ماده ها بین ماه های دسامبر تا آوریل، لانه ای کپه مانند می سازند که از خاک و خاشاک و گیاهان ساخته شده است. تعداد تخم ها معمولاً از ۴۰ تا ۶۰ عدد متفاوت است. ماده ها نزدیک لانه می مانند و در این هنگام بسیار خشن و مهاجم هستند، مخصوصاً بعد از تخم گذاری و بدنیا آمدن بچه ها. در این هنگام تخم ها توسط کارکنان مزرعه از لانه ها جمع آوری شده و به ماشین جوجه کشی منتقل می شوند. از آنجاییکه جنسیت تخم کروکدیل ها بستگی به دما دارد و مانند انسان ژنتیکی نیست، دمای داخل ماشین جوجه کشی بین ۳۱ تا ۳۲ درجه سانتیگراد تنظیم می شود تا عمدتاً توله های نر تولید شود (تخم ها در هنگام جوجه شدن، در دمای ۳۲ درجه به جنین مذکر و در دمای پایین تر یا بالاتر از آن به جنین مؤنث تبدیل می شوند). توله های نر غالباً به ماده ترجیح داده می شوند، چراکه آنها در مدت زمان کوتاهی رشد نسبتاً بیشتری دارند. در این درجه ی دما، توله ها حدوداً پس از ۷۵ روز سر از تخم درمی آورند. توله ها سپس از ماشین جوجه کشی جمع آوری شده و به مدت ۱۲ ماه در مکانی تقریباً تاریک بزرگ می شوند. توله کروکدیل ها تمایل بیشتری به شبگردی دارند و لذا در چنین مکان تاریکی احساس امنیت می کنند و در نتیجه، از درصد استرس آنها کاسته می شود و در رژیم غذایی آنها تأثیری مثبت دارد. در چنین شرایطی و تحت محیطی کاملاً کنترل شده، اعم از کنترل دمای آب و هوا، آنها غذای بیشتری می خورند و رشد بیشتری می یابند. کروکدیل های نوجوان با مخلوطی از گوشت چرخ کرده ی مرغ و کانگرو تغذیه می شوند و مکمل های غذایی مانند ویتامین ها و مواد معدنی نیز به آنها خورانده می شود. قبل از اینکه توله های تخم های سال بعد از راه برسند، این کروکدیل های نوجوان از آنجا به استخر های بزرگتری انتقال می یابند و در آنجا رژیم شان به گوشت مرغ و گوشت قرمز و ماهی تغییر می یابد.

کروکدیل ها بر اساس اندازه و جثه شان در دسته های جداگانه قرار می گیرند تا درصد زد و خورد و جنگ میان آنها و آسیب رسیدن به پوست شان به حداقل ممکن برسد. کروکدیل های بزرگتر به محوطه های نگهداری بیرونی منتقل می شوند و تا هنگام عمل آمدن در آنجا می مانند. بزرگ کردن و پرورش کروکدیل سه سال به طول می انجامد و در این مدت کروکدیل های آب شور ۵/۱ تا ۸/۱ متر رشد می یابند. در چنین اندازه ای، محصول شما آماده ی برداشت است. تقاضای بازار برای پوست آنها بخاطر اندازه ی کوچک فلس های آنان (هرچه فلس های حیوان کوچکتر باشد، دباغی آن ساده تر است) در این سن و اندازه بالاست. ضمناً گوشت کروکدیل های جوان تر از کیفیت بالاتری برخوردار است و نیز حس عصبانیت و پرخاشگری در بزرگتر ها بالاتر و در نتیجه درصد آسیب رسیدن به پوست نیز بیشتر است؛ لذا کروکدیل ها در همان سنین جوانی آماده ی استفاده در بازار جهت پوست و گوشت شان می باشند.



آماده سازی جهت انتقال به بازار:

شرایط پوست و اندازه ی کروکدیل ها مورد بازبینی قرار می گیرد تا آنهایی که آماده ی ذبح شده اند، جدا شوند. کروکدیل های انتخاب شده بوسیله ی طناب هایی قلاب مانند از میان دیگر حیوانات جدا می شوند. در این هنگام از دستگاه الکتریکی بیهوش کننده ی قابل حملی برای بیهوشی موقت حیوان استفاده می شود تا کیفیت پوست او بررسی شود؛ البته قابل ذکر است که این دستگاه بیهوشی هیچ خطری برای حیوان ندارد. کروکدیل های آماده و درجه ۱ با شلیک گلوله ی ۲۲ کالیبر به وسط جمجمه ی سر ذبح می شوند تا مغزشان نابود شود. نخاع شوکی و سرخرگ اصلی حیوان پاره می شود تا خون بطور کامل از بدنش خالی شود. لاشه ی حیوان از دُم آویزان می شود، شسته می شود و با یک عامل پاک کننده سابیده می شود تا از گندیدگی آن جلوگیری شود. همچنین مجرای ادرار جانور با مقادیری پنبه مسدود می شود تا از هرگونه ترشحی از این مکان جلوگیری شود. لاشه ی کروکدیل قبل از پوست کَندن چندین ساعت در یخچال نگهداری می شود. کروکدیل های درجه پایین تر پس از بررسی دوباره رها می شوند تا نقوص پوستی آنها برطرف شود و در زمانی مناسب تر عملیات ذبح بروی آنها انجام گیرد. البته قابل به ذکر است که روش ها و تکنیک های ذبح ممکن است در هر مزرعه اندکی تفاوت داشته باشد.

منبع:http://gandu.blogfa.com