اسلام در فرانسه
بر گرفته از سایت برنا نیوز
طبق يک نظر سنجي در سال ۲۰۰۷ ميلادي، سه درصد از مردم فرانسه مسلمان هستند و اين در حالي است که آمار سال ۲۰۰۶ ميلادي وزارت امور خارجه آمريکا، مسلمانان اين کشور را حدود ۱۰ درصد اعلام کرده بود.
آمارهاي راجع به تعداد مسلمانان فرانسه بسيار متفاوت است. وزارت امور خارجه آمريکا در سال ۲۰۰۶ ميلادي، مسلمانان فرانسه را حدود ۱۰ درصد اعلام کرد. از سوي ديگر يک نظر سنجي عمومي کشور فرانسه، مسلمانان اين کشور را سه درصد اعلام کرد. اين در حالي است که سازمان اطلاعات و جاسوسي آمريکا، اين تعداد را ۱۰ تا ۵ درصد دانسته است.
وزارت کشور فرانسه در سال ۲۰۰۰ ميلادي، مسلمانان اين کشور را حدود چهار ميليون و يکصد هزار نفر و افراد تازه مسلمان را حدود چهل هزار نفر اعلام کرد.تحقيقات به عمل آمده توسط “ميشل تربالات” (يکي ازمحققين موسسه ined) بر سرشماري به عمل آمده سال ۱۹۹۹ ميلادي فرانسه ثابت کرد که اين آمار اغراق آميزبوده است. بر اساس اين سرشماري،پنج تا شش ميليون نفر از جمعيت کل فرانسه را مسلمانان تشکيل مي دادند.(سه ميليون و هفتصد هزار نفر)اين سه ميليون و هفتصد هزار نفر، مسلماناني هستند که آبا و اجدادشان در کشورهايي زندگي مي کرده اند که “اسلام” دين غالب بوده است.
خشم ملي گرايان و راست گرايان تندرو از افزايش آمار مسلمانان در فرانسه
طبق قانون وضع شده سال ۱۸۷۲ ميلادي، دولت فرانسه در سرشماري هاي خود پرسشي پيرامون دين، مذهب و قوميت به عمل نمي آورد.يک منبع منتشر شده موجود در وزارت کشور فرانسه آمار تقريبي مهاجران مسلمان اين کشور (سال ۲۰۰۰ميلادي) را به شرح زير اعلام مي کند:
الجزاير:يک ميليون و پانصد و پنجاه هزار نفر
مراکش: يک ميليون نفر
تونس: سي صد و پنجاه هزار نفر
ترکيه: سيصد و پانزده هزار نفر
کشورهاي جزو صحراي غربي آفريقا:دويست و پنجاه هزار نفر
کشورهاي خاورميانه: يکصد هزار نفر
آسيايي ها(بيشتر هند و پاکستان):يکصد هزار نفر
تازه مسلمانان:چهل هزار نفر
مهاجران غير قانوني و افراد خواهان اقامت فرانسوي: سيصد و پنجاه هزار نفر
ديگر مهاجران: يکصد هزار نفر
کل مهاجران مسلمان:چهار ميليون و يکصدو پنجاه و پنج هزار نفر
البته ممکن است که در اين بين تعدادي هم بي مذهب و ملحد باشند که تنها به واسطه اجدادشان مسلمانان ناميده شوند. اين تحقيق همچنان نشان داد که برخي از اين مسلمانان خود را افرادي توصيف کرده اند که ملزم به رعايت اصول ديني خود هستند. برخي نيز مدعي شده اند که جمعه ها به طور منظم به مساجد رفته و در نماز جماعت شرکت مي کنند. بعضي ها هم به رعايت اصول ديني در ماه مبارک رمضان بسيار اهميت مي دهند.
همانطور که گفته شد برخي از مسلمانان اعتقادات مذهبي محکمي ندارند و در اين بين افرادي هم هستند که گرايش به مسيحيت دارند که اين اقليت مسلمان در برابر طيف وسيع مسيحياني که به مطالعه اسلام پرداخته و مسلمان مي شوند، آمار ناچيزي است.بررسي آمار ديگري در سال ۲۰۰۴ توسط “ميشل تربالات” مسئول موسسه ined انجام شد. در اين آمارگيري که بر اساس سرشماري عمومي سال ۱۹۹۹ بود غير از سوالات معمول،سئوالاتي در مورد اصليت والدين و پدر بزرگ و مادربزرگ شان آن افراد نيز وجود داشت.
نتيجه سرشماري نشان داد سه ميليون و هفتصد هزار نفر از شهروندان فرانسه، مسلماناني هستند که پدر ،مادر،پدربزرگ و مادر بزرگ شان مسلمان بوده و دين غالب کشورشان نيز اسلام بوده است.بيش از چهارده ميليون نفر از مردم فرانسه (بيست و سه درصد از کل جمعيت اين کشور) پدر و مادر خارجي ،به ويژه کشورهاي اروپايي، دارند. با اين وجود، سه ميليون نفر اهل مغرب و هفتصد هزار نفر نيز از کشورهاي عضو ساحل غربي آفريقا هستند. به هر حال، آمار سال ۱۹۹۹ نشان داد که يک ميليون و هفتصد هزار نفر، بدون در نظر گرفتن مليت، از کشورهاي غالباً اسلامي به فرانسه مهاجرت کرده اند.
جمعيت مسلمانان در فرانسه تاريخچه
در سال ۷۳۲ ميلادي، مسلمانان در جنگ مشهور “توريان” از فرانسوي ها شکست خوردند، اما در قرن نهم موفق شدند بخش هايي از جنوب فرانسه را اشغال کنند.در خلال سال هاي ۱۵۴۴ و ۱۵۴۳ ميلادي، شهر “تولون” يکي ارکان اساسي ارتش عثماني تحت حکومت “ژنرال بارباروسا” به حساب مي آمد.
مهاجرت کارگران در دهه ۷۰-۱۹۶۰
پس از جنگ جهاني دوم، خيل عظيمي از مسلمانان که بيشتر مرد بودند، براي “کار” به اين کشور مهاجرت کردند. اين مهاجرت گسترده کارگران به دليل عدم وجود نيروي کار براي نوسازي خرابي هاي ناشي از جنگ بود. مهاجران عمدتاً از الجزاير و ديگر کشورهاي مستعمره آفريقاي شمالي بودند. البته اسلام پيشينه قديمي تري در فرانسه دارد.(بناي مسجد جامع پاريس در سال ۱۹۹۲ ميلادي)
تاسيس “انجمن مذهبي مسلمانان فرانسه” در سال ۲۰۰۲
واژه “مسلمان” براي بسياري از مردم فرانسه واژه مبهمي است. براي مثال آنان گاهي اوقات اين کلمه را براي اشاره به يک اصل و نسب به کار برده و گاهي از آن به عنوان آيين ها و مناسک مذهبي متفاوت ياد مي کنند. اگر چه دولت فرانسه همواره هيچ تعهدي نسبت به ديگر اديان از خود نشان نمي دهد و آنان را به رسميت نمي شناسد اما در سال هاي اخير اقدام جالبي در راستاي سازماندهي مسلمانان اين کشور به عمل آورده است.
”نيکولاس سارکوزي” وزير کشور وقت فرانسه در سال ۲۰۰۲ “انجمن مذهبي مسلمانان فرانسه” را پايه گذاري نمود. گفتني است اگر چه اين انجمن به طور غير رسمي از سوي دولت به رسميت شناخته مي شود اما داراي حقوق مشخص بوده و يک انجمن غير انتفاعي و غير دولتي به حساب مي آيد. اين انجمن در سال ۲۰۰۴ توسط “دليل بوباکر” رييس روحاني مسجد جامع پاريس اداره مي شد. نگرش غير مذهبي “سارکوزي” و رفتار دوگانه وي در اين زمينه باعث شد تا هر دو حزب چپ و راست مجلس فرانسه خشمگين شوند.
نسل دوم مهاجران
نسل اول مهاجران مسلمان فرانسه، کارگران باز نشسته اي بودند که به واسطه خانواده هاي خود، رابطه اي عميق با ميهن مادري خود داشتند. در سال ۱۹۷۴ ميلادي دولت فرانسه قانوني را تصويب کرد که به موجب آن به خانواده هاي اين مهاجران اقامت فرانسوي داده مي شد و در پي اين قانون شمار زيادي از زنان و کودکان به فرانسه نقل مکان کردند. پس از چندي بسياري از اين مهاجران دريافتند که ديگر ميلي براي بازگشت به وطن خود ندارند و همين امر باعث شد پيش از بازنشستگي کامل خواستار “مليت فرانسوي” شوند.
شرايط براي نسل دوم مهاجران متفاوت بود. زيرا آن ها متولد فرانسه بودند و طبق قانون، ديگر مشکل مليت فرانسوي نداشتند. اما اصلاح قانون مليت فرانسوي در سال ۱۹۹۲ ميلادي باعث شد تا اعطاي مليت فرانسوي که پيشتر به طور خودکار اعطا مي شد، تا سن بلوغ به تاخير بيفتد. بسياري از اين افراد در حومه هاي شهر ساکن هستند و دولت نيز برنامه ريزي اساسي براي آنان نکرده است. “اوليور روي” در اين باره مي گويد: نسل اول مهاجران، بر “مليت” خود بيش از “مسلمان بودن” پافشاري داشتند ولي در بين نسل دوم اين امر کمتر به چشم مي خورد.نسل دوم مهاجران مسلمان فرانسه، اغلب مخالفان سياست هاي دولت سکولار فرانسه هستند. به نظر مي رسد بين افرادي که معتقدند روحانيان مذهبي بايد در فرانسه و بر اساس معيارهاي آکادميک اين کشور تعليم يابند و افراد ديگري که معتقدند روحانيان مذهبي بايد در کشورهاي مسلمان آموزش ببينند، اختلاف نظر گسترده اي وجود دارد.
آيين ها و مناسک مذهبي مسلمانان فرانسه
مهاجران مسلمان به راحتي از شهروندان فرانسوي قابل تشخيص هستند. آن ها آيين هاي مذهبي خاص خود را به جا مي آورند؛ هر روز “نماز” خوانده و ماه هاي رمضان “روزه” مي گيرند. گوشت خوک نمي خورند و مشروب هم نمي نوشند.در فرانسه حدود ۱۵۳۵ مسجد ساخته شده است و تنها ۱۰۰ مسجد قابل استفاده مسلمانان است. ۳۰ مسجد نيز در دست احداث است. آمار مساجد فرانسه در مقايسه با تعداد مسلمانان اين کشور بسيار پايين است. با اين وجود، حدود چهل هزار کليسا براي کاتوليک هاي اين کشور موجود است. کليساهاي پروتستان نيز براي پانصد هزار طرفدار اين مذهب حدود ۱۷۰۰ کليسا است.
تحصيلات مسلماناناز آنجا که دولت فرانسه يک دولت سکولار است، مدارس دولتي هم بايد سکولار باشند. از سال ۱۹۰۵ميلادي که قانون جدايي دين از سياست اجرا مي شود، مسلمانان مجبورند فرزندان خود را در مدارس خصوصي ثبت نام کنند که اين امر مستلزم پرداخت شهريه هاي گزاف است. اخيراً مدارس معدودي براي مسلمانان بنا شده است.
مساله حجاب
از سال ۱۹۸۹ ميلادي تا کنون، بحث “حجاب” يکي از بحث برانگيزترين مسائل در فرانسه بوده است. اين بحث اصولاً بر اين مبنا است که آيا دختران مسلمان در مدارس عمومي حجاب داشته باشند يا نه.البته اين مساله با اعتراضات شديد مسلمانان در سراسر جهان روبرو شده است. آنان معقتدند که ممانعت از داشتن حجاب در مدارس نيز نوعي ديگر از تبعيض هايي است که دولت سکولار فرانسه نسبت به مسلمانان انجام مي دهد. آن ها همچنين معتقدند که اين امر کوششي در راستاي تحميل ارزش هاي سکولار بر آن هاست.
شايان ذکر است که زنان مسلمان در قرآن کريم و احاديث مسلمانان همواره توصيه به پوشاندن موي سر خود از نامحرمان شده اند.سياست دولت فرانسه و عقيده عمومي رايج در اين کشور، مخالف هر گونه نماد ديني (لباس يا چيز ديگري) است و از آن جايي که نگرش دولت فرانسه ضد ديني و سکولار است، عليه پيروان هر دين و مذهب اعمال تبعيض مي شود.”ژاک شيراک” در دسامبر ۲۰۰۳ ميلادي گفت: اين گونه نهادهاي ديني- مذهبي، ناقض “قانون جدايي دين از سياست” بوده و باعث افزايش تنش در جايي چون فرانسه مي شود که فرهنگ هاي متعددي در آن وجود دارد.
بحث حجاب زنان مسلمان در فرانسه، از آنجا شروع شد که در اوايل سال ۱۹۸۹ ميلادي از چند دانشجوي دختر مسلمان خواسته شد تا حجاب هاي شان را بردارند. در اکتبر ۱۹۸۹، سه دانشجوي محجبه از دانشگاه “گابريل هاوز” شهر “کريل” واقع در جنوب پاريس اخراج شدند.در ژانويه ۱۹۹۰ نيز سه دختر ديگر از دانشگاه “پاستور” شهر “نيون” واقع در شمال پاريس اخراج شدند. گفتني است در اعتراض به اين اخراج هاي تبعيض آميز، چند تن از اساتيد دانشگاه “نانتوا” واقع در شرقي ترين نقطه فرانسه اعتصاب کردند.اولين بخشنامه ممنوعيت حجاب در مدارس و دانشگاه هاي فرانسه در سال ۱۹۸۹، دومين در اکتبر ۱۹۹۰ و سومين بخشنامه نيز در سپتامبر ۱۹۹۴ صادر شد.در اکتبر همان سال، شماري از دانشجويان مسلمان و غير مسلمان به حمايت از هم کلاسي هاي محجبه و مسلمان اخراجي خود در شمال غربي فرانسه، تظاهراتي بر پا کردند. در نوامبر همان سال نيز بيست و چهار دانشجوي محجبه ديگر از دو دانشگاه واقع در “ليل” اخراج شدند.در سال ۱۹۹۴ حدود صد دختر مسلمان به خاطر محجبه بودن از دانشگاه ها و مدارس اخراج شدند که اين آمار نقض آشکار حقوق اديان در مهد تمدن و آزادي به حساب مي آيد.در دسامبر ۲۰۰۳ “ژاک شيراک” اعلام کرد بر اساس نظام لائيتيسه، قانون ممنوعيت هر نوع پوشش آشکار ديني بايد تصويب برسد.
در مارس ۲۰۰۴ ميلادي اين قانون به تصويب پارلمان فرانسه رسيد.مواردي که توسط اين قانون ممنوع اعلام شده است شامل، حجاب زنان مسلمان، عرقچين يهوديان و صليب بزرگ مسيحيان مي باشند. اما در عمل، اين محدوديت ها فقط در قبال مسلمانان اجرا مي شود.با اين حال که شمار بسياري از مردم فرانسه به خصوص معلمان حامي اجراي طرح ممنوعيت حجاب هستند، شاهد افزايش چشمگير درصد زيادي از مردم ديگر به اديان به “دين اسلام” هستيم.البته بعضي از رهبران مذهبي ديگر مذاهب نيز به طرفداري از مسلمانان به روشنگري پرداخته و اعتراض هاي خود را نسبت به دولت سکولار فرانسه آشکارا ابراز داشته اند.
مسلمانان فرانسه
به موجب تخمين، ميزان مسلمانان در فرانسه ۴ ميليون نفر است، كه گفته مي‌شود ۶/۸درصد كل جمعيت اين كشور را شامل مي‌شوند. از اين تعداد ۵/۱ ميليون نفر الجزايري، يكميليون نفر مراكشي و ۳۵۰ هزار نفر اهل تونس‌اند.
در عين حال ۳۱۵ هزار نفر ترك و ۲۵۰هزار نفر افريقائي و اهل جنوب صحرا هم در اين كشور لحاظ است كه گفته مي‌شود امروزهتعداد فرانسويان (مسلمان) بيشتر از مسلمانان خارجي است. در حال حاضر ۱۶۰۰ سالننمازخانه و مسجد و حدود ۳۰۰۰ مؤسسه محلي گوناگون كه اعضاي فدراسيون‌هاي محلي مختلفمسلمانان هستند و نيز سه مركز تحصيلي یا همان حوزه علميه در اين كشور وجود دارند كهامامان مساجد آتي را تربيت مي‌كنند.
مهاجرت اهالي آفريقاي شمالي به فرانسه پيش ازجنگ جهاني اول آغاز شد. بسياري از كارگران سفيدپوست آفريقاي شمالي، نويسندگان وروشنفكران قبل از ورود به فرانسه با زبان فرانسوي آشنا بودند.
اين مطلب در كنارپذيرش ازدواج مختلط، دخول آنها به جامعه فرانسه را تسريع كرد. فرانسه كشوري قوياًمتمركز و اداري است و بعنوان ميراث انقلاب ۱۷۸۹، كشوري ايده‌آل براي برخورداري ازحقوق اجتماعي محسوب مي‌شود كه تمام شهروندان آن از حقوق و وظايف مساوي در زندگياجتماعي برخوردارند. در اين كشور جدائي مؤكدي ميان دولت و كليسا (دين) وجود دارد وزندگي اجتماعي در فرانسه زير پرچم سكولاريسم در جريان است و دين بعنوان امري خصوصيملحوظ مي‌شود. قانون اساسي زندگي اجتماعي را در مقابل تأثير سازمانهاي مذهبي ازجمله كليسا و فرقه‌ها قرار مي‌دهد. در مقايسه با ساير كشورهاي غربي، از اواسط دهة ۸۰ ميلادي تاكنون مسلمانان در فرانسه قادر بوده‌اند سالن‌هاي نمازخانه و مساجد خودرا تأسيس كنند.
در برخي موارد، نظير اجازه برگزاري نماز، كارفرمايان و ادارات موظفشده‌اند تا اجازه استفاده از سالن نماز با به كاركنان خود بدهند. اما در حالي كهدر ساير كشورهاي اروپا بحث دربارة استفاده از روسري در اماكن عمومي در سطح محلي درجريان است، در فرانسه اين پديده به مباحثه‌اي ملي مبدل شده است؛ زيرا در فرانسهاستفاده از روسري در اماكن عمومي، مؤيد حضور اسلام و هويت اسلامي است و مقابل ايدئولوژي لائيك تلقي مي‌شود. شمار زيادي از سازمانهاي مسلمان عرب، از اواخر دهة ۷۰ ميلادي تحت سرپرستي رهبران قوي تأسيس شده‌اند. در خلال سالهاي ۹۰، اسلاميست‌هايجوان نقش مثبتِ مهمي در حومه‌هاي فقيرنشين شهرهاي فرانسه بازي كرده‌اند، كه شايدحكومت اين كشور ديگر قادر نباشد همچون آنها حمايت‌هاي اجتماعي و تحصيلي را تأمينكند.
از سوي ديگر در سالهاي ۸۰ و ۹۰ برخي فعاليت‌هاي تروريستي توسط شماري ازگروه‌هاي مسلمان در فرانسه صورت گرفت كه تحت نفوذ خارجي و با مفاد جنگ شهري الجزايربود كه اين امر ضربه‌اي منفي نه تنها بر روابط مردم فرانسه با مهاجران، بلكه برزندگي مردم گذارد و باعث افزايش كنترل سازمانهاي امنيتي فرانسه شد. الجزايري‌ها اززمان شروع جنگ ۱۹۵۴ فرانسه در الجزاير مورد تعدي فراوان قرار گرفتند. حملات دولالجزاير و تونس”اسلاميست‌ها” نتايجي منفي بر زندگي آنان در فرانسه داشته است. حسندوم مراكشي‌ها را تشويق به همزيست نشدن با جامعه فرانسه می کرد.
بررسي وضعيت مسلمانان فرانسه
نویسنده :علی نورایی یگانه
منبع : سایت پایگاه اطلاع رسانی مجمع جهانی تقریب مذاهب
مسلمانان فرانسه بزرگترين جمعيت مسلمانان اروپا را تشكيل داده اند. سازمان هاي پوششي فرانسه در راستاي پاسخ به نياز اين جمعيت كثير مسلمانان تأسيس شده اند تا معضلات مسلمانان فرانسه را از جمله مسئله حجاب حل نمايند.پيشرفت فرهنگ اسلامي با استفاده از ابزار قانوني و كمك به مسلمانان فرانسه از جمله اهداف اين سازمان هاي اسلامي محسوب مي شود.
حضور اسلام در اروپا
تاريخ حضور مسلمانان در قاره اروپا، به سال هاي بسيار دور، يعني دورههاي اوليه اسلام، باز مي گردد. تجار و بازرگانان مسلمان و نمايندگان سياسي، يكي از عوامل مهم گسترش اسلام در سراسر جهان و از جمله قاره اروپا بوده اند.
حضور اوليه مسلمانان، در سيسيل ايتاليا و اسپانيا بود. با پيروزي نرمنها بر منطقه سيسيل در قرن يازدهم و بر اسپانيا در سال ۱۴۹۲ حضور مسلمانان بسيار كم رنگ شد. بعد از آن، در دوره مغول ها با تسلط مغول ها بر آسياي مركزي، دين اسلام به عنوان دين اكثريت قريب به اتفاق آن جوامع شناخته شده ، از آن طريق، بسياري از مسلمانان در قالب سربازان دولتي ، تجار و بازرگانان با نفوذ در قلمرو روسيه، مانند فنلاند، لهستان و اوكراين، دست به ترويج اسلام زدند. با شروع حكومت عثماني، گسترش اسلام به سوي اروپاي مركزي و حوزه بالكان شروع شد. اين مسئله باعث گسترش جمعيت ترك زبان در كشورهايي چون: بلغارستان، يوگسلاوي، روماني و يونان شد. تعداد بيشماري از مردم اين مناطق هم رفته رفته مسلمان شدند، تا حدي كه كشور آلباني در قلب اروپا، به كشوري با اكثريت مسلمان تبديل شد.
جمعيت مسلمانان فرانسه
به دليل روابط تاريخي فرانسه با جهان اسلام، مسلمان اين كشور بزرگترين جامعه مسلمانان را در اروپاي غربي و به طول كلي در اروپا را در خود جاي داده است. اسلام، بعد از كاتوليك مسيحيت، به عنوان دومين دين اين كشور به شمار مي رود، به طوري كه تعداد مسلمانان بيش از پروتستان ها و يهوديان است. در كشور فرانسه ۱ ميليون پروتستان، ۶۰۰ هزار نفر بودايي، ۵۲۵ هزار نفري يهودي و ۱۵۰ هزار نفر ارتدوكس شرقي زندگي مي كنند.
تعداد مسلمانان فرانسه را بين ۵ تا ۶ ميليون نفر تخمين زده اند و بيشترين تعداد مسلمانان، در شهرهاي پاريس، مارسي و ليون اقامت دارند. ۳۵ درصد مسلمان الجزايري تبار بوده ،۲۵ درصد مراكشي و ۱۰ درصد تونسي تبارهستند. تعداد افرادي كه به اسلام روي آورده اند نيز ۳۰ هزار نفر برآورد شده است.
در دهه ۱۸۳۰ با استعمار الجزاير از سوي فرانسه، مسلمانان دراين كشور اقامت گزيدند. بخش مهم جمعيت كنوني مسلمان در اروپا، معلول مهاجرت مسلمانان، بويژه بعد از جنگ جهاني دوم است. در دهه ۶۰ قرن بيستم، به دليل نياز مبرم اروپا به نيروي كار، جمعيت مهاجران مسلمان در جستجوي كار در حال شكل گيري بود.
حتي قبل از بروز جنگ جهاني اول، مهاجرت مسلمانان به فرانسه، به عنوان كارگران ارزان شمال افريقا شروع شده بود. در سال ۱۹۱۲، بيش از پنج هزار نفر كارگر الجزايري در كارخانه روغن كشي زيتون شهر مارسي و يا صنايع و معادن و شمال و جنوب كشور اشتغال داشتند. با بالا رفتن ميزان مرگ و مير در جنگ، سيل مهاجرت ابعاد جديدتري به خود گرفت. در خلال سالهاي جنگ، بيش از دويست هزار الجزايري به اين كشور وارد شدند كه ۲۳ هزار نفر آنها، براي هميشه در آنجا باقي ماندند.
در اروپا اغلب واژه عرب و مسلمان را به جاي يكديگر استفاده مي كنند، به طورخاص عرب مي تواند مسلمان، مسيحي يا پيرو هر ديني ديگر باشد درحالي كه مسلمان مي تواند غير عرب باشد. تعدادي از فرانسوي ها نيز به دين اسلام روي آورده اند
مسئله ممنوعيت حجاب در فرانسه
پوشيدن حجاب در فرانسه از سال ۱۹۸۹ به يك مسئله جنجال برانگيز تبديل شده است. گفتگو دراين رابطه بويژه درباره اين كه آيا دختران مسلماني كه حجاب را انتخاب كرده اند از چنين حقي در مدارس دولتي برخوردار هستند يا خير از اهميت بسياري برخوردار بوده است.
اسلام حجاب را به عنوان پوشش براي زنان مسلمان واجب كرده است و آن را نمادي براي نشان دادن تعلقات ديني همچون صليب مسيحيان و كلاه يهوديان در نظر نگرفته است.
دولت فرانسه حجاب را جزوي از نمادهاي ديني در نظر گرفته است و آن را در مدارس دولتي ممنوع كرده است. اين موضوع زماني مورد توجه قرار گرفته كه چندين دختر مسلمان در اوايل سال ۱۹۸۹ از برداشتن حجاب خود در كلاسهاي درس خودداري كردند. در اكتبر همان سال سه دختر مسلمان محجبه از مدرسه اخراج شدند. درماه نوامبر قوانين شوراي كشور فرانسه تصديق كرد كه حجاب اسلامي به عنوان نماد ديني در مدارس دولتي با نظام آموزشي فرانسه سازگار نيست. در دسامبر ۱۹۸۹، اولين بخشنامه وزير در اين رابطه صادر شد. دراين بخشنامه آمده بود آموزگاران مي توانند با بررسي هر موردي از دانش آموزان محجبه درباره ممنوعيت و يا عدم ممنوعيت حجاب تصميم بگيرند.
در ژانويه ۱۹۹۰، سه دانش آموز دختر مسلمان از مدرسه پاستور در شمال پاريس اخراج شدند. اين اقدام باعث شد والدين يكي از اين دانش آموزان دادخواستي را عليه اين مدرسه ارائه دهد و پس از آن آموزگاران آن مدرسه طي تظاهراتي مخالفت خود را با حجاب نشان دادند. اين امر زمينه صدور دومين بخشنامه وزير را در ماه اكتبر فراهم كرد. اين بخشنامه بر ضرورت احترام به اصول سكولار در مدارس ديني را مورد تأكيد قرار داد.
در سپتامبر سال ۱۹۹۴، سومين بخشنامه وزير تمايز قايل شدن ميان نمادهاي خردمندانه و تساهل داشتن در مقابل نمادهاي متظاهرانه مورد تأكيد قرار داد. شايان ذكر است كه روسري اسلامي در اين بخشنامه در دسته دوم از نمادها جاي گرفته بود. در ماه اكتبر همان سال برخي از دانش آموزان در شمال غربي پاريس به نشانه حمايت از آزادي پوشش اسلامي تظاهرات كردند. در ماه نوامبر ۲۴ دانش آموز محجبه از مدرسه ليسه در شهر ليل اخراج شدند. از سال ۱۹۹۴ تا كنون ۱۰۰ دانش آموز به دليل داشتن حجاب از مدارس دولتي اخراج شده اند و در نيمي از موارد دادگاه از تصميم خود صرف نظر كرده است.
در دسامبر ۲۰۰۳، شيراك ، رييس جمهور فرانسه تصريح كرد كه براساس نيازهاي سكولار اين كشور بايد قانوني مبني بر ممنوعيت نمادهاي ديني در مدارس تصويب شود. در ماه مارس ۲۰۰۴ اين قانون مورد تصويب پارلمان فرانسه قرارگرفت. اين قانون كه گاهي از آن به عنوان قانون روسري فرانسه ياد مي شود پوشيدن يا همراه داشتن نمادهاي ديني را ممنوع كرده است. مواردي كه به واسطه اين قانون در مدارس دولتي ممنوع شده اند عبارت است از: حجاب، كلاه يهوديان يا صليب هاي بزرگ مسيحيان.
حق فعاليت ديني مسلمانان در فرانسه
بر اساس قوانين فرانسه، فعاليت همه اديان در اين كشور آزاد شناخته شده است، ولي هيچ گونه حقوق و يا مستمري و يا كمكي به گروه هاي ديني در نظر گرفته نشده است. بنابراين و بر اساس قوانين، دريافت هر گونه كمك و يا مساعدتي از دولت، خصوصاً براي مسلمانان، غير قابل تصور است. با توجه به قوانين موجود و آزادي هاي قانوني در اين كشور، رفته رفته مسلمان ها دست به تشكيل سازمان ها و مؤسسات ديني و غير زدهاند، تا جايي كه در سال ۱۹۷۶ ، بيش از ۲۰ مؤسسه مختلف به ثبت رسيده اند.
در كل فرانسه، حدود ۸ مسجد جامع وجود دارد كه از آن ميان ميتوان از مساجد بزرگ پاريس، مسجد كوچه پولونسو، مسجدالدعوه، مسجد ليون، مسجد گاليني، بلال، ابوبكر، عمرو را نام برد. علاوه بر آن، ميتوان از حدود صد نمازخانه تقريباً آبرومند و نمازخانههاي كوچكي كه در مغازهها، خانهها و كارگاه هايي كه در سراسر فرانسه موجودند، نام برد.
سازمانهاي اسلامي فرانسه
شوراي ديني مسلمانان فرانسه
دولت فرانسه از لحاظ قانوني هيچ قوميتي را به رسميت نمي شناسد، اما دولت در سال هاي اخير سعي كرده است سازماني را براي نمايندگي مسلمانان فرانسوي سازمان دهي كند. از اين روي، وزير كشور فرانسه “نيكولاس ساركوزي” در سال ۲۰۰۲ اقدام به تأسيس (شوراي ديني مسلمانان فرانسه) كرد. اين انجمن از آنجا كه به صورت غيررسمي از سوي دولت ملي به رسميت شناخته شده است يك انجمن مستقل خصوصي به شمار مي رود كه از هيچ جايگاه حقوقي خاصي برخوردار نيست.
دليل بوبكر، رييس شوراي ديني مسلمانان فرانسه
«دليل بوبكر» از سال ۲۰۰۴ تا كنون رياست اين شورا را برعهده دارد. وي همچنين مديريت مسجد بزرگ پاريس را نيز در اختيار دارد. ماه گذشته پس از برگزاري انتخابات براي بار دوم دليل بوبكر به عنوان رئيس اين شورا انتخاب شد و او متعهد شد مبارزه با اسلام هراسي و تبعيض عليه مسلمانان را در صدر دستور كار خود قرار دهد.
دولت فرانسه در سال ۲۰۰۳ اقدام به راه اندازي شوراي ديني مسلمانان كرده تا بتواند به مشكلاتي كه در اين زمينه، اين كشور اروپاي غربي با آن رو به رو است رسيدگي كند. شوراي ديني مسلمانان فرانسه با ابعاد ديني زندگي مسلمانان فرانسه همچون ساخت مساجد، آموزش امامان، اعزام روحانيون به بيمارستان ها، زندان ها و ارتش سروكار دارد.
نسل اول مسلمانان كه امروزه بازنشسته شده اند از سوي دولت و كارفرمايان و حتي مسلمانان به عنوان مهاجر در نظر گرفته نمي شدند. آنها روابط خود را با خانواده ها در كشورهاي متبوع حفظ مي كردند. در سال ۱۹۷۴ زنان وكودكان آنها نيز در فرانسه ساكن شده و خواستار برخورداري از مليت فرانسوي شدند.
اماشرايط مسلمانان نسل دوم متمايز بود. مسلمانان نسل دوم كه اكثراً در فرانسه متولد شده بودند قصد نداشتند به كشورهاي خود كه پيوندهاي اندكي با آن داشتند مراجعه كنند. آنها علي رغم اينكه دانش اندكي درباره كشور نياكان خود داشتند، اكثراً خود را مهاجر توصيف كردند.
انجمن هاي اسلامي چندين فدراسيون تشكيل داده اند تا منافع مشترك مسلمانان و دولت اين كشور را حفظ كرده و علاوه برآن به عنوان نماينده مسلمانان در اين كشور اروپاي غربي فعاليت كنند. اين انجمن ها اكنون به عنوان واسطه ميان جوامع اسلامي و دولت فعاليت مي كنند. تا كنون چندين سازمان ملي در اين كشور براي به رسميت شناخته شدن از سوي دولت تلاش كرده اند. در ميان اين سازمان هاي مي توان به فدراسيون ملي مسلمانان فرانسه (fnmf)، مسجد پاريس و اتحاديه سازمانهاي اسلامي فرانسه و تبليغ اشاره كرد.
فدراسيون ملي مسلمانان فرانسه
« فدراسيون ملي مسلمانان فرانسه» (fnmf) در سال ۱۹۸۲ با نظارت ليگ جهاني اسلام و با هدف پاسخگويي به نيازهاي ديني، فرهنگي، آموزشي و اجتماعي تأسيس شد و داراي بيش از يكصد اتحاديه و همين تعداد امام است. رياست اين مؤسسه را مصطفي دوگان، ۳۸ ساله و فرانسوي - ترك تبار بر عهده دارد. مركز اروپايي “سريسي” كه مركزي پژوهشي و اطلاعاتي در خصوص اسلام، به شمار مي رود اين فدراسيون را از لحاظ اقتصادي تأمين مي كند.
مسجد پاريس
مسجد پاريس كه مركزي فرهنگي - اسلامي به شمار مي رود و بيش از ۲۰۰ انجمن محلي را تحت پوشش خود قرار داده است در سال ۱۹۲۶ به خاطر حق شناسي از سربازان مسلماني كه در جنگ اول جان خود را فداي جمهوري فرانسه كرده بودند، ساخته شد. اين مسجد در يكي از محلات پرجمعيت و فقيرنشين پاريس واقع شده است. تا سال ۱۹۹۳ ، بودجه اين مسجد از سوي عربستان سعوي تأمين شد، اما امروزه اعضاي آن كه اكثرشان مراكشي تبار هستند مسجد پاريس را از حيث اقتصادي حمايت مي كنند. شايان ذكر است اين مسجد روابط بسيار نزديكي با دولت الجزاير دارد.
در زمينه رهبري مسلمانان فرانسه، بين مسجد پاريس و فدراسيون ملي مسلمانان فرانسه كه ارتباطات نزديكي با اتحاديه اسلامي و عربستان سعودي دارند، همواره رقابتي علني وجود داشته است. به نظر ميرسد مسجد پاريس در اين راه امتيازاتي به دست آورده و از پشتيباني دولت فرانسه نيز برخوردار شده است.
اتحاديه سازمان هاي اسلامي فرانسه
اتحاديه سازمان هاي اسلامي فرانسه كه در سال ۱۹۸۳ تأسيس شد، به عنوان شاخه فرانسوي اتحاديه سازمان هاي اسلامي در اروپا محسوب مي شود و يك ائتلاف از انجمن هاي اسلامي محلي است. اگر چه مركز اين اتحاديه در پاريس است، در شرق و مركز فرانسه نيز فعال است. ۳۰ انجمن محلي به طور كامل حامي اتحاديه سازمان هاي اسلامي فرانسه هستند و هر كدام ده درصد سرمايه خود را به سازمان اختصاص ميدهند. همچنين در حدود ۵۰ انجمن وابسته به اين اتحاديه وجود دارند كه ۵ درصد سرمايه خود را بدان اختصاص ميدهند.
هدف اصلي اتحاديه سازمان هاي اسلامي فرانسه، پيشرفت فرهنگ اسلامي با استفاده از ابزار قانوني و كمك به مسلمانان فرانسه براي انجام اعمال ديني آنها است. رهبران اين اتحاديه به دنبال حمايت از انجمن هاي اسلامي محلي جهت انجام فعاليت هاي ديني و آموزشي هستند. براي مثال، يك كميسيون آموزشي به جمعيت هاي محلي جهت تدريس قرآن و عربي كتاب اهدا مي‌كند. همچنين، آنها روش هاي آموزشي مربوط به نيازهاي كودكان مسلمان مقيم فرانسه است را با هدف حمايت از كودكان در برابر فريب هاي غربي توسعه دادهاند. همایش سالانه مسلمانان فرانسه
رئیس اتحادیه سازمانهای اسلامی فرانسه به مناسبت برگزاری بیست و چهارمین همایش سالانه مسلمانان فرانسه بر هویت اسلامی مسلمانان فرانسه تأکید کرد و اظهار داشت: وضعیت مسلمانان فرانسه در حال بهبود و آنها دوره شکوفایی خود را سپری می کنند.
حاج تهامی بریز رئیس اتحادیه سازمانهای اسلامی فرانسه در حاشیه این همایش اظهار داشت: موضوع همایش امسال تعلق، هویت فردی و غلبه برچالشها است؛ این همایش با دو هدف اصلی برگزار می شود.
رئیس اتحادیه سازمانهای اسلامی فرانسه این دو هدف را تعمیق درک میان مسلمانان و یاری آنها برای تحقق مسئولیتها و علمی کردن باورهای خود است تا تعهد دینی اسلام را نشان داده و به غیر مسلمانان احترام بگذارند.
وی یادآور شد: این امر به مسلمانان کمک می کند در جامعه ادغام شده و تصویر حقیقی از اسلام و ارزشهای آن که همان ندای خیر، تعهدات اخلاق، وفاداری به عهد و تعامل است را در جامعه ترویج کنند.
بریز دومین هدف اتحادیه سازمانهای اسلامی فرانسه از برگزاری این همایش را تعمیق برادری میان مسملانان فرانسه دانست که از تنوع قومی برخوردار هستند. تنها راه وحدت جامعه برادری اسلامی است.
براساس اظهارات این رهبر اسلامی فرانسه تعداد شرکت کنندگان در این همایش هر سال افزایش می یابد. پیام این همایش برای غیر مسلمانانی که سعی در تحریف اسلام دارند این است که نسبت به مسلمانان منصف باشید. فرانسه دو دهه است که با اسلام و مسلمانان در ارتباط است، نیاکان مسلمان ما خون و زندگی خود را برای حمایت از کشوری که در آن زندگی می کرده فدا کردند.
حاج تهامی بریز اظهار داشت که حقیقت دردناک فعالیت ستادهایی است که تلاش می کنند حقیقت اسلام را حدشه دار کرده و تبعیض و اسلام هراسی را گسترش دهند. ما می خواهیم آگاهی میان مسلمانان را در این زمینه افزایش داده و به آنها بیاموزیم چگونه باید با رویکرد منطقی، گفتگو و یا حتی فشار بر سیاستمداران موضوع را حل کرد؛ اما بی تردید افراط گرایی و انزوا راه حل مسئله نیست.
وی تصدیق کرد: مسلمانان فرانسه درحال حاضر دوره شکوفایی و پیش رفت را سپری می کند و وضعیت آنها هر ساله در تمام سطوح بهبود می یابد و این امر را می توان نشانه مثبتی برای جامعه و پذیرش حضور اسلام در قلب محسوب می شود. نشانه آن نیز افزایش تعداد مساجد، مدارس، اوقاف است، اما با تمام این اوصاف هنوز هم مواردی از خصومت نسبت به اسلام و مسلمانان برای تحریف چهره اسلام وجود دارد.
درحالی که این همایش در آستانه انتخابات ریاست جمهوری فرانسه برگزار شد بسیاری از تحیلی گران اعتقاد داشتند که این همایش تحت هیچ شرایطی قصد ندارد درباره انتخابات به مسلمانان توصیه و پیشنهاد خاصی ارائه دهد.
وی همچنین تصریح کرد: مسلمانان باید از میراث فوق العاده اسلام و سهم اسلام در توسعه انسانیت و گسترش عدالت و صلح نقش دارد. مسلمانان فرانسه نیز در زمان حال و گذشته نقش مثبتی در این جامعه ایفا کرده اند.
ارتقاء آگاهی اسلامی تازه مسلمانان فرانسه
تازه مسلمانان فرانسه که ۲۴ تا ۲۷ فروردین ماه، گروه گروه در همایش سالانه مسلمانان فرانسه حضور یافتند چهره تازه ای به بزرگترین گردهمایی مسلمانان اروپا بخشیده و ارتباطهای تازه ای برای ارتقاء سطح آگاهی و دانش خود ایجاد کردند.
ترنس لورین که چهار سال است به دین اسلام مشرف شده و نام خود را به اسماعیل لورین تغییر داده است از شرکت در بیست و چهارمین همایش سالانه مسلمانان فرانسه که روز گذشته به پایان رسید ابراز مسرت کرد.
لورین ۲۲ ساله که داوطلبانه در این همایش برگزار کنندگان را یاری کرده ، در خانواده ای کاتولیک متولد شده و در ۱۸ سالگی اسلام آورده است. وی همایش سالانه مسلمانان فرانسه را از این جهت که منعکس کننده اتحاد و برادری مسلمانان است به حج تشبیه کرد و گفت: چنین گردهمایی هایی به ما کمک می کند به عنوان یک امت مسلمان متحد باشیم.
این تازه مسلمان فرانسوی در سن ۱۳ سالگی احساس نزدیکی به دین اسلام کرده و از سن ۱۸ سالگی پس از مشرف شدن به آخرین دین الهی همراه دوستان مسلمان خود روزه داری را در برخی روزهای رمضان آغاز کرد و در روز عید فطر شهادتین را گفت.
بر اساس آماری که مسلمانان ارائه داده اند ۶۰ هزار نفر در فرانسه اسلام آورده اند که در میان آنها می توان نام ستاره های فوتبال فرانسه را چون فرانک ریبری و فیلیپ تروسیه مشاهده کرد. حدود ۶ تا ۷ میلیون مسلمان در فرانسه زندگی می کنند .
اندری مارتی از شمال فرانسه همراه همسر و برادران و خواهرانش در این همایش شرکت کرده و آن را به عنوان فرصتی برای دیدار برادران مسلمان خود، گوش دادن به سخنرانی متفکران و علما و خرید کتابها و لباسهای اسلامی ارائه شده در نمایشگاه این همایش توصیف می کنند.
اندری که برای ساخت یک مسجد جدید در شهر هرویل سنت کلیر( شمال فرانسه) ستاد جمع آوری بودجه تشکیل داده بود همایش مسلمانان در شهر بورژه را منبع شادی و غرور مسلمانان اروپا توصیف کرد. اندری مارتی ۱۰ سال پیش اسلام آورده و اظهار می دارد که پیش از آن گویی آشوبی در زندگیش در جریان بوده است، به بسیاری از ادیان رجوع کرده و پس از آن اسلام را مورد بررسی قرار داده و آرامش خود را در آن یافته است.
یان لوکامپ که ۹ ماه پیش مسلمان شده اظهار داشت که تحت تأثیر گردهمایی مسلمانان قرار گرفته است و از اتحادیه سازمانهای اسلامی فرانسه خواست اقدامات گسترده تری برای برقراری ارتباط با غیر مسلمانان صورت دهند.ی گفت: این همایش برای زندگی شخصی من یک نقطه عطف تلقی می شود، چرا که می توانم اطلاعات خود را درباره دین اسلام افزایش دهم.
فرانسه
پاسخ با نقل قول
پاسخ : فرانسه
فرانسه
علاقه مندی ها (Bookmarks)