یادگار چینی ها در اردبیل

[MR_Jentelman]

برای دیدن زیباترین تالار شاه عباسی ایران، باید راهی اردبیل شوید و سراغ چینی خانه را از اهالی میدان عالی قاپوی این شهر بگیرید. تالاری که بیش از 400 سال قبل توسط شیخ‌بهایی طراحی شد تا تحفه های اهدایی امپراطور چین به شاه عباس در آن نگه داری شود.


تالار چینی خانه در قسمت شرقی قندیل خانه یا رواق اصلی مجموعه شیخ‌صفی‌الدین قرار دارد. تالاری با چهار شاه‌نشین و طاق‌نماهای زیبا و نفیس که از مقرنس گچی ساخته شده اند. با نقاشی‌ها، طلاکاری‌ها و رنگ‌های متناسبی که به سطح مقرنس ها خورده اند و تصاویری اسلیمی به وجود آورده اند. اما زیبایی تنها مشخصه تالار چینی ها نیست. هنر معماری شیخ بهایی چنان استحکام بی نظیری دارد که طبق برآورد کارشناسان حتی با زلزله‌ای به قدرت 2/7 ریشتر هم تخریب نمی شود!

چینی‌خانه 1256 محفظه دارد که در همه آنها چینی‌های اهدایی امپراطور چین به شاه‌عباس جاسازی شده است. چینی هایی که بهانه پیشکش آنها احیای جاده ابریشم و بهبود روابط چینی‌ها و ایرانی ها بود. این ظروف بعد از رسیدن به ایران توسط هنرمندان حکاک در اصفهان مهر «بنده شاه ولایت عباس» خورده و به اردبیل فرستاده می‌شد و در محفظه‌های تالار چینی‌خانه قرار می‌گرفت.

شاه عباس عادت داشت زمانی که برای استراحت یا چله‌نشینی به اردبیل سفر می‌کرد، در تالار چینی‌خانه اقامت کند و نه تنها از نقاشی های گل و بته ای این تالار لذت ببرد، بلکه یادگارهای همتای چینی اش را هم نظاره کند و احساس اقتدار بیشتری به دست آورد!

بر اساس روایت های مورخان، بعد از امضای عهدنامه ننگین ترکمن‌چای بیش از 800 عدد از این ظروف چینی و حدود 4 هزار جلد کتاب‌ دست‌نویس ارزشمند با بسیاری از عتیقه‌جات مجموعه شیخ‌صفی‌الدین توسط ژنرال باسکویچ غارت شد که در حال حاضر تعدادی از این آثار در موزه آرمیتاژ و موزه دیگری در روسیه به نمایش گذاشته شده است.
باقیمانده این چینی ها هم به موزه ملی در تهران و موزه‌های شیراز و اصفهان منتقل شده بود که در نهایت 19سال قبل، وقتی چینی خانه دوباره افتتاح شد تا این بار به عنوان موزه فعالیت خود را آغاز کند، به این موزه بازگردانده شدند.

در تالار چینی‌خانه علاوه بر ظروف چینی زیبا و گلدان‌های پرنقش و نگار، یک جلد قرآن نفیس به خط کوفی می بینید که از لحاظ قدمت تاریخی‌ سومین قرآن نفیس در ایران است. این قرآن روی پوست آهو کتابت شده و عمر آن به بیش از 1100 سال پیش می رسد.
علاوه بر این، در موزه چینی خانه مهرسنگی سلاطین صفوی با شش اسم از اسما خداوند و گل‌های هشت پر به نشانه عرفان پادشاهان صفوی و دوازده پر به عنوان شیعه دوازده امامی بودن آنان، مجموعه ای از فرامین شاهان و سکه‌های نقره‌ای دوره صفوی دیده می شود


منبع:تبيان