جنس زالزالک یا ولیک
Crataegus
Hawthorn
گونه های اروپایی جنس ولیک به سختی از یکدیگر قابل تشخیص میباشند . از سال 1980 ولیک در اروپا حامل اصلی باکتری (Erwinia ) بود که مانع رشد و نمو وسبب پژمرده شدن گیاهان خانواده رزاسع میشد . ولیک با شاخه های کوتاه و خاردار خود میتواند درختزار انبوه تقریباً غیرقابل نفوذ و راه نیافتنی را تشکیل بدهد . این خصوصیت در بسیاری از کشورها کاربرد خوبی برای ایجاد یک مانع و حصار مقاوم است .
Crataegus laevigata (Poir.) DC.
Midland Hawthorn
Rosaceae
ولیک انگلیسی به صورت درختچه بزرگی در بیشتر نقاط اروپا رویش دارد . در پارکها و کنار خیابانها مشاهده میشود ولی به هرحال به عتوان درخت حاشیه خیابان تا ارتفاع حدود 5 متر میرسد و ندرتاً ممکن است به 10 متر برسد . سپس دارای تاجی کروی و انبوه میشود . پوست آن در ابتدا مایل به قهوه ای و بعدها خاکستری کمرنگ میشود . به خوبی نسبت به هرس سازگار است . انشعابات آن دارای شاخه های کوتاه به طول 3 سانتیمتر و با نوک تیز و خاردار میباشد . برگهای متناوب و خزان کننده آنها دارای 8-4 سانتیمتر طول و پنجه ای با 3 تا 5 لوب نامساوی و مضرس میباشند . در سطح رو سبز تیره براق و در سطح زیر سبز روشن و عموماً در پاییز به زرد تغییر رنگ میدهد . گلهای منظم و 5 پر آن در اردیبهشت تا خرداد ظاهر میشوند و به صورت گرزن های افراشته میباشند . گلبرگها سفید (در کولتیوارها رنگی) و دارای تعداد زیادی پرچم و 2 یا 3 خامه هستند ( در گونه C.monogyna فقط یکی وجود دارد) . میوه سیبی شکل و در حدود 12 میلیمتر طول با بخش گوشتی آردی شکل میباشد . ولیک انگلیسی در اروپا و شمال آفریقا گسترش یافته است و دامنه گسترش آن به شرق نیز میرسد . ولیک اکثراً در بیشه و درختزارها در مناطق غیرمحصور و در حاشیه جنگلها و بر روی سراشیبی های صخره ای رویش دارد . برای تزئین باغات از کولتیوارهای گل قرمز آن (Pauls Scarlet ) استفاده میشود . کاشت آن از سال 1858 در انگلستان و در کنار خیابانها رواج دارد .
Crataegus crus-galli L.
Cockspur Thorn
Rosaceae
درخت کوچکی است به ارتفاع 10-8 متر و ندرتاً به صورت درختچه و با تاجی پهن و نامنظم میباشد . پوست آن ابتدا صاف و خاکستری و بعدها قهوه ای تیره و شکاف دار میشود . این گونه بومی امریکای شمالی بین کانزاس ایالت کبک کانادا است . خصوصیت مهم ولیک اروپایی برگهای تقریباً تخم مرغی شکل با قاعده گوه ای و حاشیه مضرس و دمبرگ کوتاه و مقاوم میباشد . سطح روی آن سبز تیره و سطح زیر سبز روشن است . نام Cockspur Thorn به علت وجود خارهای محکم و طویل و بادوام این درخت میباشد (حدود 8 سانتیمتر) . شاخه های کوتاه به یک نوک تیز منتهی میشوند . گلهای سفید آن به صورت خوشه های آویزان و در خرداد ظاهر میگردند . میوه ها کروی شکل و به طول حدود 10 میلیمتر و قرمز رنگ میباشند که تا زمستان به روی درخت باقی میمانند . این ولیک از سال 1691 کاشته شده است .