تشخيص

تشخيص نوع طاعون گاوي FIELD در همه سنين ممكن است مشاهده شود زمانيكه شكل حاد بيماري همراه با تب وعلائم كلينيكي وجراحات همراه با شد آسان است در ايتصورت بايستي كليه دامها و همه
سنها را بازرسي ومعاينه كرد. وآنرا از بيماري BVD.MD كه معمولا" در سن 4 تا 24 ماه اتفاق مي افتد تفكيك كرد .

نمونه هاي آزمايشگاهي

زمانيكه تب از بين ميرود و يا اسهال متوقف ميشود ميزان ويروس درترشحات وخون ومدفوع كاهش
مي يابد براي دنبال كردن ويروسي بايستي زمانيكه تب بالاست از دام زنده نمونه جمع آوري كرد در اينجا ميتوان خون هپاريته در كنار يخ براي جداسازي ويروس تهيه كرد.

ازبافتهاي نكروتيك وجراحات وسواپ تهيه شده از ترشحات وغدد لنفاوي سطحي نيزميتوان ويروس جدا كرد( براي تهيه غدد لنفاوي ميتوان بيوپسي يا آسپيره كرد.) اين نمو نة ها بايستي در كنار يخ ارسال شود

بعد از پايان تب منحصرا" ميتوان خون را براي تهيه سرم براي سرولوژي و ميزان تيتر آنتي بادي اقدام كرد نمونه هاي مناسب براي جداسازي ويروس زماني است كه دام را درتب بالا ذبح كرد وغددلنفائي تانسيل طحال وعدد لنفاوي مزانيژيك در كنا يخ نگهداري وسريعا" ظرف 12 تا 24 ساعت ارسال كرد . نبايستي اين نمونه ها منجمد شوند . از منجمد كردن نمونه ها خودداري شود.

جراحات بافتي را نيز ميتوان در فرمالين 10 درصد جهت تائيد پاتولوژي نگهداري كرد.

تشخيص آزمايشگاهي

بهترين تشخيص جداسازي ويروس وشناسائي آن است ليكن از طريق سرولوژي وتعيين تيتر آنتي بادي نيز ميتوان بوجود آلودگي ناشي از درگيري با ويروس مشخص كرد.

تشخيص تفريقي

بيماري بايستي از FMD.وMCFوIBRوBVD-MD وVS.سالمونلوزيس وپاراتوبركولوزيس ومسموميت تشخيص داده شود.

واكسيناسيون

واكسنهاي زير در دنيا مصرف ميشود.

نوع خرگوشي در چين وكره ، نوع پرنده اي خرگوشي در كره . نوع عادت داده شده به بز در هند . و كشت سلولي آداپته شده در افريقاو خاورميانه و هند(TCRV) .

(Tissue calture rinder pest vaccine)

يك واكسن تجربي از ژنوم FوH ويروس طاعون گاوي كاهش مدت يافته جدا شده كه در دست تهيه وتوليد است.

درحال حاضر دو نوع واكسن از سال 1996 در دنيا مصرف ميشود يك عادت داده شده به بزو ديگري كشت بافت سلولي عادت داده شده (TCRV) واكسن عادت داده شده به بز ويروس رقيق شده است كه اغلب ايجاد بيماري مي كند يا مقدار ويروس كافي نيست وبطور تاخيري بيماري ايجاد ميكند و مقاومت مادري كمي براي گوساله باقي ميگذارد.واكسن رقيق شده كشت بافت سلولي در سال 1960 در پلورايت كنيا توسعه يافته وتوليد شده است اين واكسن واكسن سالم (SAFTY) براي انواع دامهاي حساس به بيماري است وايجاد ايمني طولاتي تا حدود 7 سال مي كند. در مناطق آندميك به كليه
گله هاي گاو بايستي تزريق شود. كلسترال(ايمني مادري)درابن دامها در مناطق اندميك متفاوت است گاهي تا 11 تا 12 ماهگي ايمني وجود دارد لكن تا سه سالگي بايستي به گوساله ها همه ساله واكسن تزريق شود.. يكي از مشكلات واكسن كشت سلولي نگهداري وپايداري واكسن ليوفيلتره در شرايط زنجيره سرد است و تا زمان مصرف بايستي در20- نگهداري شود . كه حمل در فاصله هاي زياد ونگهداري طولاني گران تمام ميشود . درغير اينصورت واكسن ماندني نيست ودرواكسيناسيون دامها ايمني ايجاد نمي شود. اخيرا" در سال 1990 در تحقيقاتي كه درپلوم ايسلند انجام شده نوع واكسن ليوفيلتره داراي پايداري مقاومت بيشتر تهيه شده كه با تسهيلات مناسب به افريقا حمل ميشود .

بطور تجربي: واكسن قابل انتقال طاعون گاوي((VACCINA .VECTOR- كه گله گاوها را در مقابل تزريق با Challenge ويروس طاعون گاوي محافظت ميكند تهيه شده اين نوع واكسن درحال تجربه و آ‌زمايش در مزارع است . اين واكسن مفيد براي " برنامه ريشه كني است . ايمني كه اين واكسن وكتور ميدهد قابل تفكيك از ايمني است كه دراثر آ‌لودگي با ويروس در حيوانات زنده توليد ميشود واكسن قادر است درمقابله بيماري در پايان ريشه كني ايمني مناسب بدهد بطوريكه گله ها بدون بيماري طاعون گاوي و وجود ويروس زنده طاعون گاوي داشنه باشيم

كنترل وريشه كني

كشورهائيكه عاري از بيماري طاعون گاوي هستند بايستي از ورود دامهاي حساس وفرآ‌ورده هاي خام دامي ( گوشت) از كشورهاي مناطق آ‌لوده يا دامهاي واكسنيه شده جلوگيري كنند.. دامهاي بهبود يافته carrier وعامل انتقال بيماري نيستند وسرولوژي خوبي دارند ولي در شرايط قرنطينه مناسب ميتوان خوك نشخواركنندگان را وارد كرد.

اگر بيماري در يك ناحيه اتفاق افتد بايستي ‌آنجا را قرنطينه كرد ودامهاي ‌آلوده ودرمعرض ‌آلوده را كشتار و سوزانده يا دفن كرد وبطور حلقه اي تا كانون بيماري واكسينه كرد.

تجربه نشان داده است كه ويروس قابل انتقال از طريق جنين نيست (noverticalvector) وتكنولوژي تهيه جنين و انتقال جنين درصورتيكه شرايطOIE رعايت شود اجازه ورود جنين داده ميشود. دركشورهاي پرخطر كه محل دادوستد دام وتجارت دام هستند وشرايط جغرافيائي وابسته به كشورهاي آلوده دارند بايستي دامهاي حساس آنها واكسينه شوند . وقبل از ورود دام گله هاي ورودي وگله هاي بومي هردو واكسينه شوند.در موقع شيوع بيماري بايستي آن ناحيه قرنطينه كرده وبصورت حلقه اي واكسيناسيون انجام شود. در كشورهائيكه بيماري بومي ( آندميك) شده است كليه دامهاي حساس بومي واكسينه ميشوند وتازماينكه تيترواكسن نامشخص است توصيه ميشود حداقل بمدت 4 سال واكسيناسيون دامها ادامه داشته باشد همچتين واكسيناسيون گوساله ها تا سن 3 سالگي ادامه داشته باشد

درمناطق آندميك كود ومواد زائد آلوده بايستي قرنطينه شود و با مجوز از منطقه خارج شود.

حيوانات وحشي . گوسفند و بزتحت مراقبت سرولوژي باشند. سرولوژي گوسفند و بزكار را پيچيده مي كند بخصوص زمانيكه از واكسن طاعون گاوي برا ي بيماري طاعون نشخواركنندگان كوچك استفا د مي شود.