تبدیل هامون به بستری از شن و ماسه

[باستان شناس]

سیستان زادگاه رستم دستان و یعقوب لیث که در گذشته های نه چندان دور انبار غله ایران و مامن امن و زیبایی برای پرندگان مهاجر و انواع حیوانات اهلی و وحشی محسوب می شد
اکنون در فضای غم باری که طبیعت برایش رقم زده روزگار می گذراند.

رودخانه هیرمند و تالاب بین المللی هامون به عنوان رگ حیاتی و قلب تپنده سیستان سالها است که از غرش و جنب و جوش باز ایستاده و سکوت را حکمفرما کرده است.

منطقه ای که روزگارانی با آواز خوش پرندگان و صداهای دلنشین نسیم ملایم از میان نیزارها و گندمزارها و باغستان های آن آهنگ شیرین سر زندگی را می نواخت و از خوان الهی آن هزاران انسان و پرنده و آبزی و سایر حیوانات متنعم می شدند اکنون توفان های ویرانگر با زوزه های وحشتناک بادهای 160 روزه و گرد و غبار بستر هامون را بر منطقه می پاشاند و لالایی مرگ هامون را در غربت و غریبی سر می دهد.


بادهای 120 روزه 160 روزه شدند!


از هنگامه ای که رودخانه هیرمند رو به خشکی نهاد و تالاب هامون را به تلی از خاک تبدیل کرد، بادهای موسمی 120 روزه که برای حیات سیستان لازم و قابل اهمیت بود ونسیم ملایم را از میان نیزارها به گندمزارها و شهرها و روستاها تقدیم می کرد اکنون به توفان های 160 روزه تبدیل شده و گرد و غبار را از داخل افغانستان و بستر خشک هامون به شهرها و روستاها منتقل می کند و گرد بیماری را بر سر اهالی و ساکنان منطقه می پاشاند.

Deze afbeelding is verkleind. Klik op deze balk om de volledige afbeelding te bekijken. De originele afbeelding is 595x397 en 110KB.

کم آبی شدید رودخانه هیرمند
افزایش بیماریهای تنفسی در سیستان و بلوچستان


رئیس دانشگاه علوم پزشکی زابل در پی وزش توفان های دو روز گذشته گفت: بیشتر از 100 نفر از مردم این منطقه بر اثر بیماری تنفسی ناشی از گرد و غبار دو روز اخیر به مراکز درمانی و بیمارستان ها مراجعه کردند.

توفان های شن، غلظت گرد و غبار و افزایش ریزگردهای ناشی از خشکسالی و خشک شدن بستر تالاب بین المللی هامون مشکلات عدیده ای برای مردم این استان به وجود آورده است.
این معضل موجب افزایش غلظت هوا می شود و برخی مواقع گرد و غبار ناشی از آن به چند برابر حد استاندارد جهانی می رسد و بعضا مردم را خانه نشین می کند.

عدم تعهد افغانستان مهمترین عامل مرگ هامون

وجود آب در تالاب بین المللی هامون و رودخانه های هیرمند و سیستان واقع در شمال سیستان و بلوچستان و بادهای موسمی 120 روزه نه تنها شهرهای زابل، زهک، هیرمند، زاهدان، خاش و حتی سراوان را به منطقه ای خوش آب و هوا تبدیل و شب های تابستانی این شهرها را بهاری می کرد، بلکه منبع بسیار بزرگی برای امرار معاش مردم منطقه بود.

از حدود 14 سال پیش تاکنون که با مسدود شدن آب رودخانه هیرمند خشکسالی بر منطقه حکمفرما شده توفان و گرد و غبار و سوز گرمای تابستان مردم سیستان و حتی زاهدان مرکز استان سیستان و بلوچستان را با مشکلات فراوانی مواجه کرده است.

بیماری های تنفسی و ریوی، بیکاری هزاران کشاورز، دامدار و صیاد و غیره گوشه ای از معضلات ناشی از توفان و خشکسالی در منطقه سیستان است.

Deze afbeelding is verkleind. Klik op deze balk om de volledige afbeelding te bekijken. De originele afbeelding is 595x397 en 71KB.

بستر هامون
هامون کانون گرد و غبار شرق کشور


خشکیدگی دریاچه هامون ناشی از قطع جریان آب هیرمند موجب افزایش زمان بادهای موسمی 120 روزه به بیش از 160 روزه شده و با وزش این بادها، گرد و غبار بستر دریاچه و حرکت شن های روان از افغانستان بخصوص در ماه های اواخر بهار و فصل تابستان زندگی را برای ساکنان این استان بویژه شهرها و روستاهای منطقه سیستان و شهرستان زاهدان مشکل کرده است.
تالاب بین المللی هامون با 400 هزار هکتار وسعت سالهاست که اسیر خشکسالی و نامهربانی کشور همسایه شده است.

کم ‌آبی از سال 76 دامنگیر هامون و سیستان شده است، هامون و صیادان آن با آب زنده اند و اگر آب نباشد هامون بیابان خشک و لم یزرع می شود و بادهای موسمی خاک های بستر آن را حرکت داده و مناطق وسیعی از استان سیستان و بلوچستان و حتی خراسان جنوبی و ولایت نیمروز افغانستان را دچار ریزگردها می کند.