پياده راه، ابزاری برای اعمال سیاست های حاکمیت

مروری بر سیاست پیاده راه سازی در شهر پکن

این نوشتار حاصل سفر پژوهشی انجمن سفر مرکز پژوهشی نظر به کشور چین و منطقه تبت درسال 1389 می‌باشد.


چکیده

حرکت پیاده در شهر، نقش مهمی را در منظر شهرها بر عهده دارد. حرکت در مسیر پیاده شکل اولیه¬ای از تجربه شهر را باعث می¬شود که واکنش¬های افراد نسبت به شهر را پدید می¬آورد. به عبارت دیگر، فضاهای پیاده در شهر عرصه¬ای برای تشکیل نهادهای مردمی و وقوع رویدادهای اجتماعی است. لذا توجه به جنبه¬های ادارک بصری و مفهومی فضا، از جمله مهمترین مواردی هستند که در نحوه شکل¬گیری فضای پیاده موثر هستند. گرایش شهرهای سوسیالیستی به تولید "راه"، این ایده را به ذهن می¬رساند که تولید فضاهای پیاده محور با الگوهای از پیش تعیین شده، اهمیت ویژه¬ای در منظر این شهرها داشته باشد.
طراحی فضاهای پیاده¬محور در سیاست¬های ساماندهی منظرشهر، اقدامی جهت ساماندهی نهادهای اجتماعی و فرهنگی به¬شمار می‌آید. در چین، گرایش مدیریت¬شهری به ساماندهی منظر پیاده¬راه، برگرفته از سیاست¬های بین¬المللی حاکمیت در دوره اصلاحات است. در این رویکرد، تولید فضا بر اساس سنت¬های چین جایگاهی ندارد و تبلور دو شعار اصلی دولت اصلاحات شامل توسعه اقتصادی و درهای باز سیاسی در فضای شهر هدف اصلی است. پیاده¬راه¬های پکن، بیش از آنکه به دنبال تقویت نهادهای مردمی و خاطره انگيزي محيط شهري براي شهروندان باشد به دنبال نمایش سطحی از شهر مدرن است.

مكان گزيني پياده¬راه¬ها در نقاط اقتصادی و نوساخته شهر، عدم تركيب محور پياده با بافت اطراف، عدم دسترسي پياده به خيابان¬هاي موازي اين محورها، مشخص نبودن محدوده طراحي و نیز عدم تعریف نقاط ابتدا و انتهای مسیر جهت آماده سازي ذهني كاربر، از جمله مهمترین سیاست¬های دولت در طراحی پیاده¬راه در چین است. پیاده¬راه در چین، ابزاری برای اثبات تغییر نگرش دولت اصلاحات نسبت به گذشته در جامعه جهانی است. در این رویکرد جامعه سنتی چین جایگاه خود را از دست داده است و مردم تنها به آینده نظر دارند.


کلید واژگان : منظر شهری، پیاده راه، حکومت سوسیالیستی، پکن

منبع: سازمان زیباسازی شهر تهران