مناسب‌ ترین روش برای تولید نرم‌افزارهای کوچک

[MAHDIAR]

همان‌طور که در این قسمت ذکر شد، روش RUP روشی انعطاف پذیر، قابل تغییر و پیشرفته است که می‌تواند در صورت استفاده صحیح، باعث افزایش کارایی و کیفیت نرم‌افزار تولیدی گردد. اما آیا RUP می‌تواند رویه خوبی برای تولید نرم‌افزارهای کوچک باشد؟ در جواب باید گفت که RUP را طوری طراحی کرده‌اند که بتواند برای انواع پروژه‌های نرم‌افزاری در هر اندازه مفید باشد و از آن جایی که از ابزارهای خوبی مثل UML نیز استفاده می‌کند، UML) در گروه‌های کوچک که نرم‌افزارهای کوچک طراحی می‌کنند ابزار مدلی خوبی است) می‌تواند باعث همکاری و هماهنگی بیشتر گروه گردد.

اما همان‌طور که در ادامه این بحث خواهید دید، اگر بتوانیم رویه‌های ساده‌تر را با یکدیگر ادغام کنیم، شاید بتوانیم راه حلی با کارایی بالاتری داشته باشیم.

● روش های PSP و TSP

PSP یا Personal Software Process در حقیقت روش تولید نرم‌افزار نیست بلکه روشی است نوین که با ملزم نمودن اعضای گروه پروژه‌های نرم‌افزاری به رعایت اصولی مشخص و استفاده از فرم‌ها و تکالیفی مشخص به آن‌ها کمک می‌کند کارایی و بهره‌وری کاری خود را بالا ببرند. این روش همچنین حاوی تکنیک‌های خوبی برای کنترل، ا‌ندازه‌گیری و تشخیص اشکالات می‌باشد که می‌تواند به شخص (مثلاً برنامه‌نویس) کمک کند تا مثلاً با اندازه‌گیری نرم‌افزار، یادداشت میزان فعالیت روزانه و ساعات هدر رفته، و اشکالات به وجود آمده، مشکلات را حل کند و در نتیجه بهره‌وری خود را بالاتر ببرد. TSP یا Team Software Process مانند PSP است، ولی برای یک تیم طراحی شده و با طرح روش‌های منظم جهت کنترل و جمع‌آوری اطلاعات روزانه به اعضای تیم کمک می‌کند تا کارایی خود را بالا ببرند.

[MAHDIAR]

● راه‌حل‌های پیشنهادی

تا این قسمت با برخی از روش‌های تولید نرم‌افزار آشنا شدیم. اگر دقت کنید تمامی این روش‌ها و رویه‌ها می‌توانستند برای تولید نرم‌افزارهای کوچک مورداستفاده قرار گیرند، اما در ادامه مقاله با چند روش‌ جدید آشنا خواهید شد که در چندین گروه نرم‌افزاری کوچک مورد آزمایش قرار گرفته‌اند و در تمامی موارد بازدهی درخور داشته‌اند. در واقع نمی‌توان گفت تمامی روش‌های زیر روش‌های جدیدی هستند، بلکه برخی از آن‌ها از ادغام روش‌های بالا به وجود آمده‌اند.

● روش RUP + Scrum

همان‌طور که قبلاً اشاره شد، روش Scrum روشی آسان برای تولید نرم‌افزار است که مدیریت پروژه و نظم موجود در آن می‌تواند بسیار کارگشا باشد. حال تجسم کنید که روش RUP را اجرا و قسمت‌هایی از Scrum را در آن ادغام کنیم. پس از این کار متوجه خواهید شد که روش RUP می‌تواند از مدل Scrum کمک بگیرد و با ادغام این دو می‌توان پروسه‌ای منظم برای تولید نرم‌افزارهای کوچک سازماندهی کرد. اما همان‌طور که می‌دانید نمی‌توان دو رویه ناهمگون را با هم ترکیب نمود. آیا RUP و Scrum با هم شباهت‌هایی دارند؟

همان‌طور که قبلاً بیان شد، هر دو رویه ساخت نرم‌افزار روش حلقه‌ای تکرارکننده یا Iterative را خط مشی خود قرار داده‌اند(البته در RUP تعریف بهتر و کامل‌تری از Iterative شده است). در Scrum تعریف نیازهای کاربران توسط اعضای تیم انجام می‌پذیرد، اما در RUP تنها یک شخصRequirement Engineer) یا مهندس مسئول نیازهای کاربران) است که این مسئولیت را برعهده دارد. در زمینه مدل سیستم اگر چه Scrum مسئولیت انجام این کار را به تمامی اعضای گروه داده است، اما هر دو روش از مدل UML پشتیبانی می‌کنند و استفاده از آن را پیشنهاد می‌دهند.

[MAHDIAR]

ضمناً هر دوی این روش‌ها روش‌های هوشمند و Iterative هستند که مدیریت و اندازه گیری کیفیت نرم‌افزار در تمامی مراحل این رویه‌ها به خوبی دیده می‌شود. همچنین هر دوی این روش‌ها انجام تغییرات را در طول پروژه مجاز می‌دانند. البته همان‌طور که در قسمت Scrum توضیح داده شد، این روش تغییرات را در طول مراحل Sprint مجاز نمی‌داند، اما مدیر Scrum می‌تواند تغییرات درخواستی توسط کاربران را جمعآوری و در جلسه بعدی مطرح نماید.

به تازگی RUP نیز ابزارهای جدیدی مانند RUP Builder و RUP modeller را عرضه کرده که به مدیران پروژه‌ها اجازه می‌دهد تا برخی از اصول Scrum را درRUP اجرا کنند. در نتیجه این دو پروسه تولید نرم‌افزار می‌توانند به کمک بیایند و روشی مناسب برای تولید نرم‌افزارها به‌خصوص در اندازه کوچک باشند.

● روش RUP + XP

روش دومی که مورد آزمایش قرار گرفت، تلفیقی بود از اکس‌پی و RUP. ولی می‌توان گفت ادغام این دو رویه بسیار متفاوت است.

RUP رویه‌ای بسیار سنگین و اکس‌پی روشی بسیار سبک است. می‌دانید که RUP را می‌توانیم تقریباً برای تمامی نرم‌افزارهای کوچک و بزرگ به کار برد. اکس‌پی نیز همانند RUP براساس Iterationها یا مراحل پیوسته مانند تحلیل، طراحی و امتحان نرم‌افزار استوار است.

[MAHDIAR]

از آن جایی که RUP و اکس‌پی از اساس با هم تفاوت‌های زیادی دارند و اکثراً تصور می‌کنند که RUP راه‌حلی برای تولید نرم‌افزارهای بزرگ و اکس‌پی برای تولید نرم‌افزارهای کوچک است، ممکن شما هم تصور کنید که استفاده همزمان از هر دوی این روش‌ها کاردرستی نیست.

اما مطابق تحقیقات انجام شده به نظر می‌رسد که برای تولید نرم‌افزارهای کوچک روشی بین RUP و اکس‌پی نیاز است.در نتیجه با اضافه‌کردن برخی از تکنیک‌های اکس‌پی به RUP می‌توان به رویه‌ای مناسب‌تردست یافت. قبلاً نیز محققانی روی RUP کار کرده‌اند تا آن را برای پروژه‌های کوچک مناسب سازند. مثلاً در سال ۲۰۰۰ یک نسخه از RUP به نام dX معرفی گردید که RUP مختصر شده‌ای بود. برای نرم‌افزارهای کوچک (که اعضای پروژه اغلب در یک محیط کار می‌کنند) اکس‌پی می‌تواند روشی بسیار خوب باشد، اما اگر اعضای تیم پراکنده باشند و سیستم بخواهد توسعه یابد، اکس‌پی قادر به جوابگویی نیست و می‌توان گفت که با استفاده از قسمت‌هایی از روش قدرتمند RUP می‌توان به اکس‌پی کمک نمود.

برای تلفیق این دو روش تصورکنید که پروژه‌ای شروع شده است. در مرحله Inception یا آغازین می‌توان از تکنیک‌های اکس‌پی در زمینه برنامه‌ریزی زمانی و جمع آوری نیازهای سیستم استفاده نمود. البته نمی‌توان گفت که همیشه این دو روش با هم سازگار هستند. مثلاً در اکس‌پی مرحله‌ای به نام طراحی یا Design Phase وجود ندارد. در صورتی که RUP یک مرحله مجزا برای این قسمت دارد.

[MAHDIAR]

● روش Iterative Process

شاید به نظر برسد که در پروژه‌های کوچک، اعضای گروه نیاز کمتری به ارتباط با یکدیگر دارند. اما از آن جایی که در این گونه پروژه ها ارتباط بین اعضای تیم و کاربر نزدیک‌تر است و عوامل خارجی نیز نقش مهمی را در پروژه‌ بازی می‌کنند، در این پروژه‌ها نیاز به ارتباط بین اعضای تیم محسوس به نظر می‌رسد. همچنین اگرچه پروژه‌های نرم‌افزاری کوچک طبیعتاً نیاز به نوشتن کدهای کمتری دارند و ممکن است به چند مدیر نیاز نداشته باشند اما مانند پروژه‌های بزرگ باید نرم‌افزاری با کیفیت بالا ارائه دهند. در نتیجه می‌توان گفت که روشی برای تولید نرم‌افزار کوچک مناسب‌تر است که تمامی موارد مذکور را در نظر بگیرد و اجرا کند.

رویه Iterative یکی از این روش‌ها است. با استفاده از این رویه دو نوع محصول به نام‌های Actual و by-product تولید می‌گردد. در واقع محصولاتی که در موفقیت پروژه نقش اساسی بازی می‌کنند، Actulas و آن دسته که به وجود آمدن Actualsها کمک می‌کنند را By-Product می‌گویند (مثلاً طرح اولیه سیستم). در این مدل هر عضو از گروه مسئول انجام‌دادن قسمتی از کار می‌شود و این مدل شامل هشت مرحله یا فاز است.

اولین مرحله این رویه جمعآوری اطلاعات از کاربر است. در مرحله بعدی سیستم به صورت جامع تحلیل و آنالیز می‌گردد تا اعضای تیم با مدل کلی سیستم آشنا گردند. سپس در مرحله تحلیل، نرم‌افزار به صورت کلی مورد بررسی قرار می‌گیرد و پس از آن که مرحله معماری سیستم نام دارد، اجزای تشکیل‌دهنده سیستم مشخص می‌شوند و کارایی‌های سیستم مشخص می‌گردند. در مرحله طراحی تمامی اجزای سیستم طراحی می‌شوند و در مرحله بعد کدهای سیستم نوشته می‌شود.

[MAHDIAR]

● نتیجه گیری

برای دستیابی به موفقیت در پروژه‌های نرم‌افزاری، اعضای گروه باید از یک رویه یا روش مشخص پیروی کنند. اما برای پروژه های کوچک (برای تولید نرم‌افزارهای کوچک) این رویه باید ساده و آسان باشد. اضافه براین، برای دستیابی به موفقیت در پروژه‌ها تنها داشتن یک رویه آسان و کارا کافی نیست بلکه مدیران پروژه‌های نرم‌افزاری باید به این نکته توجه کنند که اعضای گروه در موفقیت پروژه‌ها از اهمیت شایانی برخوردار هستند و باید در انتخاب این افراد حداکثر دقت را مبذول نمود. در ضمن موقع انتخاب یک رویه مناسب باید اندازه نرم‌افزار را معین نمود و براساس نیازهای کاربران پروسه تولیدی را طراحی کرد. برای تعیین رویه‌ای مناسب در تولید نرم‌افزارهای کوچک باید دقت داشت که این رویه باید بسیار ساده باشد تا به اعضای تیم کمک کند به‌راحتی مراحل تهیه نرم‌افزار را ادامه دهند.

از جمله این رویه‌های ساده می‌توان از Scrum نام برد. Scrum یک تکنیک مدیریت پروژه است که می‌تواند به تیم‌های نرم‌افزاری کوچک که روی پروژه‌های کوچک نرم‌افزاری کار می‌کنند کمک کند راندمان و کارایی بالاتری در کار داشته باشند. اما اگر این روش‌ها را با روش‌های مناسب دیگر ادغام کنیم، می‌توانند بیشتر مفید واقع گردند.

پس از Scrum، روش اکس‌پی توضیح داده شد و به عنوان بهترین راه برای تولید نرم‌افزارهای کوچک از آن نام برده شد. اما این روش به تنهایی کارایی چندانی نخواهد داشت. سپس RUP که می‌تواند در تمامی پروژه‌ها استفاده شود تشریح شد و در ادامه سه روش مناسب برای تولید نرم‌افزارهای کوچک ارائه گردید. اما همان‌طور که بحث شد، داشتن یک روش مناسب به تنهایی نمی‌تواند ضامن موفقیت در پروژه باشد، بلکه انتخاب منابع انسانی مناسب و با تجربه می‌تواند راه را برای موفقیت پروژه‌های نرم‌افزاری هموارتر سازد

http://www.t۳nsm.blogfa.com