قانون

[سکوت شب]

ساز قانون را در زیر مجموعه سازهای مضرابی ( زهی-زخمه ای ) سازهای ایرانی بررسی میکنیم

این ساز به شکل ذوذنقه قائم الزاویه است . بلندترین ضلع ( کمی بیشتر از یکمتر ) ، نزدیک به نوازنده و کوتاهترین آن ، موازی با ضلع قبلی ، دور از او قرار می گیرد . ضلع سمت راست ( به طول تقریبی 40 سانتیمتر ) قائم به هر دو ضلع موازی پیشگفته است و ضلع سمت چپ اضلاع موازی را به طور مورب قطع می کند . سمت راست ساز حفره ای به شکل مربع مستطیل به ابعاد تقریبی 40 × 15 سانتیمتر قرار گرفته و روی آن را پوستی یک یا چند تکه ای کشیده اند و خرکی نسبتا کم ارتفاع ولی دراز ، با چند پایه در نقاط برابر طی پوست ، روی آن تکیه کرده است
تعداد اصوات قانون 26 است و هر صوت توسط سه سیم همکوک حاصل می شود . سیم ها در کنار راست ساز تثبیت شده ، پس از عبور از روی خرک و طی طول ساز . هر سه سیم از میان دستگاه مخصوصی که جهت کوک موقت ، ( یا از زیر و بم کردن صوت سیم ها تا حد یک پرده و نیم ) ، تعبیه شده ، عبور می کند و هر سیم به گوشی مخصوص کوک اصلی می رسد ،به کمک دستگاه مخصوص کوک موقت ، تغییر کوک بسیار سریع و راحت انجام می گیرد ، می توان تمام صداهای کروماتیک مخصوص موسیقی شرق ( و موسیقی ایرانی 9 را از ساز حاصل کرد
نت نویسی قانون ، امروزه معمولا بر روی دو حامل ( پائینی با کلید " فا " برای دست چپ و بالائی با کلید " سل " برای دست راست ) عمل می شود و وسعت صدای قانون از این قرار است

مضراب ساز عبارتست از " انگشتانه " ای که به انگشتان اشاره هر دو دست می کنند. تیغه ای از جنس شاخ ، مانند ناخن به انگشتانه ها الصاق شده که نوازنده قانون به وسیله آن به سیم های ساز زخمه می زند