آدرسهای خاص:

در بین تمام كلاسهای آدرس IP پنج گره از آدرسها ، معنای ویژه ای دارند وبا آنها نمی توان یك شبكة خاص را تعریف و آدرس دهی كرد. این پنج گروه آدرس عبارتند از:

الف ) آدرس 0.0.0.0:هر ماشین میزبان كه از آدرس IP خودش مطلع نیست این آدرس را به عنوان آدرس خودش فرض می كند . ابته از این آدرس فقط به عنوان آدرس مبدأ وبرای ارسال یك بسته می توان استفاده كرد وگیرندة نمی تواند پاسخی به مبدأ بسته بر گرداند .

ب) آدرس 0.HostID :این آدرس زمانی بكار می رود كه ماشین میزبان ، آدرس مشخصة شبكه ای كه بدان متعلق است را نداند در این حالت در قسمت NetID مقدار صفر ودر قسمت HostID شمارة مشخصة ماشین خود را قرار می دهد.

ج) آدرس255.255.255.255:برای ارسال پیامهای فرارگیر برای تمام ماشین های میزبان بر روی شبكةمحلی كه ماشین ارسال كننده به آن متعلق است.

د) آدرس NetID.255:برای ارسال پیامهای فرا گیر برای تمام ماشین های یك شبكة راه دور كه ماشین میزبان فعلی متعلق به آن نیست. آدرس شبكة مورد نظر در قسمت NetID تعیین شده و تمام بیت های قسمت مشخصة ماشین میزبان 1 قرار داده می شود .البته بسیاری از مسیر یاب ها برای مصون ماندن شبكه از مزاحمت های بیرونی، چنین بسته هایی را حذف می كنند .

ه) آدرس 127.xx.yy.zz:این آدرس به عنوان” آدرس بازگشت” سناخته می شود و آدرس بسیار مفیدی برای اشكال زدایی از نرم افزارمی باشد. به عنوان مثال اگر بسته ای به آدرس 127.0.0.1 ارسال شود بسته برای ماشین تولید كنندة آن بر خواهد گشت ؛ در این حالت اگر نرم اغزار های TCP/IP درست و بدون اشكال نصب شده باشد فرستندة بسته باید آنرا مجدا دریافت كند . همچنین از این آدرس می توان برای آزمایش برنامه های تحت شبكه ، قبل از نصب آنها بر روی ماشینهای میزبان استفاده كرد.
 آدرسهای زیر شبكه
شما با نگاه اول به اولین عدد سمت چپ یك آدرسIP متوجه خواهید شد كه این آدرس از چه كلاسی است ولی هنوز موارد مبهمی وجود دارد: آیا شبكه ای كه آدرس آنرا پیش رو دارید فقط یك شبكه است یا خودش زیر شبكه بندی شده است؛ یعنی از چند شبكة محلی متصل بهم تشكیل شده است؟

این اطلاعات برای شبكه های مبتنی برTCP/IP كه قابلیت مسیر یابی دارند بسیار مهم است ، چرا كه هر ماشین میزبان بایستی قادر به درك این مطلب باشد كه آیا یك ماشین مقصد با آدرس خاص و مشخص، بر روی شبكة محلی خودش واقع است یا آنكه آن آدرس متعلق به زیر شبكه دیگری است.بر اساس این اطلاعات ماشین میزبان تصمیم می گیرد كه آیا انتقال اطلاعات باید مستقیما بر روی شبكة محلی انجام شود یا آنكه باید از طریق یك مسیریاب روی شبكه ای دیگر ارسال شود.

برای آنكه بتوان زیر شبكه ها(Subnetworks) را تفكیك كرد جدای از قسمت آدرس شبكه بایستی در قسمت مشخصة ماشین میزبان نیز به گونه ای زیر شبكه ها مشخص شوند. این كار از طریق مفهومی به نام ”الگوی زیر شبكه یا Subnet Mask “ انجام می شود.

الگوی زیر شبكه یك عدد 32 بیتی دودویی است كه برای ماشین میزبان نقش یك مقایسه گر را بازی می كند تا با استفاده از بتواند تشخیص دهد كه آیا مقصد روی همین شبكه محلی است كه خودش به آن تعلق دارد یا روی شبكه دیگری است.

فرض كنیدشما كاربری روی یك ایستگاه در شبكه دانشگاهی هستید آدرس IP متعلق به شما به صورت زیر اختصاص داده شده است:

131.55.213.73

با یك نگاه متوجه می شوید كه آدرس از كلاسB است كه مشخصه شبكه آن معادل 131.55.0.0 ومشخصة ماشین شما 0.0.213.73 است؛ ولی هنوز نمی دانید شبكه ای كه مشخصه آن معادل 131.55است آیا زیر شبكه دارد یا خیر؟

فرض كنید كه شبكه مورد نظر با آدرس 131.55.0.0 ، میخواهد حداكثر دارای 254 زیر شبكه باشد ،به همین دلیل فرض كرده است كه در فیلد مشخصة ماشین میزبان كه در كلاس B دو بایت سمت راست را شامل می شود، بایت دوم آن به عنوان مشخصة مربوط به زیر شبكه تعریف شود . یعنی فیلد دو بایتی مربوط به مشخصة ماشین میزبان به دو بخش تقسیم شده است:

الف ) مشخصة زیر شبكه ب) مشخصة ماشین میزبان

با توجه به آنچه كه در بالا اشاره شد دومین بایت از سمت راست به عنوان مشخصة زیر شبكه اختصاص داده شده است و به همین دلیل هر ماشین برای دانستن آنكه آیا ماشین مقصد در شبكة محلی خودش واقع است یا در خارج از شبكه قرار دارد باید قسمت’’ مشخصة شبكه”و” مشخصةزیر شبكه” از آدرس

IP خودش را با همین مشخصه ها از آدرس مقصد مقایسه نماید. اینجاست كه یك الگوی 32 بیتی تعریف می شودكه یك عدد 32 بیتی ودر این مثال به صورت 255.255.255.0 است:

هرگاه ماشین به خواهد یك آدرس IP را تحلیل كند .الگوی فوق را با آدرس IP خودش AND می كند.(با این كار HOST IDخودش را صفر می نماید) سپس مجددا الگو را با آدرس IPمقصد AND می كند.(با این كار HOST ID مقصد هم صفر می شود) حال نتیجه دو مرحله را با هم مقایسه می نماید. اگر نتیجه دو مرحله یكسان بود, هر دو روی یك شبكه محلی قرار دارند.در غیر این صورت دو ماشین روی یك شبكه محلی قرار ندارند.