تئوریهای منشا نفت

[پارمیدا72]

تئوریهای منشا نفت به طور کلی دو تئوری مختلف در مورد منشا نفت وجود دارد که عبارتند از منشا غیر آلی و آلی

منشا غیر آلی نفت:

طرفداران منشا غیر آلی نفت ، معتقدند که هیدروکربن ها در دما و فشار بالای قسمت های عمیق پوسته زمین و یا حتی گوشته تشکیل شده اند و سپس به طرف قسمت های کم عمق پوسته مهاجرت کرده اند وجود متان در اتمسفر بعضی از سیارات و همچنین وجود هیدروکربن در شهابسنگ ها (متئوریت ها) پایه اصل این نظریه است. بر طبق نظر یکی از طرفداران نظریه غیر آلی ، آب ، کربن ، سولفور و آهن در اعماق پوسته و گوشته وجود دارند. در دمای بالا آب می تواند به O,H شکسته شود. H تولید


شده می تواند در دمای بالا با کربن واکنش انجام داده و در نتیجه هیدروکربن ها را بوجود آورد.

سپس هیدروکربن های تولید شده می توانند از طریق شکستگی های عمیق به
سمت بالا مهاجرت نمایند. خروج متان از مجاری آتشفشان های فعال و همچنین همراهی میادین نفتی عظیم با کمربندهای آتشفشانی (مثل کشورهای اندونزی ، مکزیک و زاگرس ایران) ممکن است از منشا غیر آلی نفت حمایت نمایند. بر طبق نظریه توماس تولد (Tjomas Gold) بعد از تشکیل زمین از گازها ، متان به مقدار فراوان در داخل زمین به دام افتاده و به مرور از آن خارج می شود. مقدار این خروج حدود 107-106 تن در هر سال می باشد.

بنابراین همراهی متان با فعالیت های آتشفشانی می تواند ناشی از این پدیده ها باشد و ارتباطی با منشا غیر آلی نفت در زیرزمین نداشته باشد. در عین حال وقتی که مواد آتشفشانی در حال بالا آمدن هستند می توانند با رسوبات غنی از مواد آلی پوسته مخلوط شده و متان را جذب و در سطح رها نمایند همراهی میدان های نفتی با کمربندهای آتشفشانی می تواند چنین پاسخ داده شود که در واقع کمربندهای آتشفشانی ، معمولا در نواحی با فازهای فشارش بالا در نواحی فرورانش (Subduction) شکل گرفته اند. بدین معنی که در این نواحی عموما چین خوردگی حاصل می شود.

همان طور که بعدا توضیح داده خواهد شد چین ها مهم ترین تله های نفتی هستند. وجود نفت در افقهای سنگ های آذرین عامل دیگر حمایت از منشا غیر آلی نفت است. این پدیده می تواند صرفا ناشی از آلوده شدن ماگما با رسوبات حاوی مواد آلی و طی حرکت رو به بالای ماگما باشد و ربطی به منشا غربی آلی نفت نداشته است.


منشا آلی نفت

طرفداران منشا آلی نفت معتقدند که هیدروکربن از مواد آلی بوجود می آید تا دهه 1930 نظریه آنها فقط بر اساس شباهت هایی بوده است که بین هیدروکربن ها و مواد آلی وجود داشت.

این شباهت ها به قرار زیر است:

ترکیب هیدروکربن بسیار شبیه ترکیب پروتئین ها و چربیها و اسیدهای چرب
مهمترین قسمت چرخه کربن در طبیعت ، در گیاهان و جانوران قرار دارد.

همراهی هیدروکربن ها با سنگ های رسوبی و تجمعات فسیلی آنها
از سال 1930 به بعد با توسعه علم و تکنولوژی ، مدارک مستندی در حمایت از منشا آلی نفت بدست آمد بکارگیری ایزوتوپ های پایدار ، تایید کننده اصل این تئوری است.
میزان ایزوتوپ پایدار کربن سیزده (13C) در نفت خام حدود 36 تا 22- است. این مقدار بسیار نزدیک به میزان آن در گیاهان و جانوران است (برای موجودات دریایی به هوای متوسط 23- می باشد).


این میزان در سنگ های کربناته بسیار زیاد است (+4 تا -4) و برای کربن های حاصل از سنگ های ماگمایی حدود (-20 تا -2) می باشد. این موضع ثابت می کند که منشا هیدروکربن ها باید از موجودات زنده باشد. حضور هیدروکربن ها در فواصل زغالسنگی ، حضور پورفیرین در نفت ها که ترکیبش خیلی شبیه به هموگلوبین است از مدارک دیگری اند که منشا آلی نفت را تایید می کنند.
حضور هیدروکربن ها در بدن و بافت بعضی موجودات نیز تاییدی بر منشا آلی نفت است.

مثال های زیر انواعی از آنهاست:

درخت Euphorbia نوعی شیره از خود ترشح می کند که ترکیبش بسیار شبیه هیدروکربن ها است.
در قسمت شمالی مکزیک بعضی از دانه های لوبیا حدود 40% مواد روغنی دارند که به منظور روغن روان کننده مورد استفاده قرار می گیرند.
جلبکهای آبهای شیرین Botryococcus دارای روغن ، چربی و هیدروکربن های مایع اند
در داخل سلول دیاتومیت و بعضی از انواع فرامینیفرها قطرات ریز نفت وجود دارد.


پادشاه ایرانی