چشم‌نوازترین مناظر رودخانه‌های زمین / گزارش تصویری نشنال‌جئوگرافیک

[Rez@ee]

مجله نوروز > دانش - رودها با عبور از مناطق گوناگون،‌ مناظر منحصر به فردی را خلق می‌کنند که اغلب مسحورکننده‌اند. رودها رگ‌های حیاتی زمین هستند اما اکوسیستم بسیاری از آن‌ها به دست ما انسان‌ها در حال نابودی است.






بهنوش خرم‌روز:‌ رودخانه‌ها رگ‌های حیاتی زمین هستند. در مسیرهایی پرپیچ و خم، از دل صحرا و کوه می‌گذرند، چهره زمین را تغییر می‌دهند و خطی از زندگی سبز ترسیم می‌کنند. بسته به مسیر، ‌رودها مناظر متفاوتی خلق می‌کنند. اما به لطف ما انسان‌ها، ‌اکوسیستم بسیاری از رودهای دنیا در حال تغییر و اغلب رو به نابودی است. استفاده بی‌رویه از آب رودها و ساخت سدهای گوناگون، باعث کم‌آب شدن بسیاری از رودها و از بین رفتن زیستگاه بسیاری از موجودات زنده شده است. البته اقداماتی برای نجات این اکوسیستم‌ها صورت گرفته که حتی اگر موثر باشند،‌ نیاز به زمان طولانی خواهند داشت. در گزارش تصویری امروز خبرآنلاین به انتخاب نشنال‌جئوگرافیک سری به برخی از رودهای مهم زمین و مناظر فوق‌العاده‌ای می‌زنیم که در مسیر خود خلق کرده‌اند.

[Rez@ee]

غروب روی آبشار رودخانه لوور لوییز، ایالت واشنگتن آمریکا
این‌جا آبشار رودخانه لوور لوییز در جنگل ملی گیفورد پینکوت واقع در ایالت واشنگتن آمریکا است،‌ درست لحظه‌ای که خورشید می‌خواهد غروب کند. این منظره خیلی بکر و دست‌نخورده است،‌ اما در قسمت‌های دیگر، نیروگاه‌ها و کارخانه‌هایی که در طول مسیر رود از آب و انرژی آن استفاده می‌کنند،‌ در حال بر هم زدن طبیعت این رودخانه هستند.

[Rez@ee]

پیچ نعل‌اسبی،‌ رودخانه کلرادو
رودخانه کلرادو مسافت 1470 مایل (معادل 2366 کیلومتر) را از کوه‌های راکی تا دریای کورتز در خلیج کالیفرنیا می‌پیماید، یا شاید بهتر است بگویم می‌پیمود،‌ آن زمان که پرآب‌تر از امروز بود. امروزه کاهش بارندگی و مصرف بالای آب،‌ از حجم آب این رودخانه به شدت کاسته است. برخی دانشمندان حتی هشدار داده‌اند که با روند فعلی،‌ این رود خشک خواهد شد.

[Rez@ee]

دره سانتا النا،‌ تگزاس
رودخانه ریو گرند زیر صخره‌های 458 متری دره سانتا النا در پارک ملی بیگ‌بند جریان دارد. این رود تا برخی از دوردست‌ترین سرزمین‌های وحشی غرب تگزاس می‌رود. اما این رود هم مانند بسیاری دیگر، از دست انسان در امان نمانده است. علاوه بر کاهش آب رود،‌ باید وارد شدن مواد سمی و بالا رفتن سطح آن‌ها تا حدی که برای طبیعت خطرناک است را هم ذکر کرد.

[Rez@ee]

رود می‌سی‌سی‌پی و نیواورلئان
رود می‌سی‌سی‌پی وسط شهر نیواورلئان مسیری مانند حرف انگلیسی اس(S) دارد. این رود مسافت 3782 کیلومتر را از دریاچه ایتاسکا در مینه‌سوتا تا دلتای خود در لوییزیانا در کنار خلیج مکزیک طی می‌کند. می‌سی‌سی‌پی‌ بعد از میسوری، بلندترین رود آمریکا است. اما ساخت سدها و جلوگیری از جریان رسوب‌ها، باعث فرسایش سریع دلتا شده است.

[Rez@ee]

رودخانه گنگ،‌ هندوستان
هندی‌ها آب رود گنگ را پاک‌کننده می‌دانند و در آن حمام می‌گیرند. اما دانشمندان می‌گویند آلاینده‌های کارخانه‌های شهرها، آب این رود و خاک اطراف آن را آلوده کرده است. اقداماتی برای زدودن آلاینده‌های صنعتی از این رود که نشانه‌ای از هند است در حال صورت گرفتن است،‌ اما تا رسیدن به حدی قابل قبول، هنوز راهی طولانی در پیش است.

[Rez@ee]

درخت یخ‌زده، رودخانه ریچلیو در کبک کانادا
یک درخت تنها و یخ‌زده در کناره رود ریچلیو در کبک. این رودخانه زمانی مسیر جابه‌جایی مهمی برای بومیان آمریکا و بعد هم کاشفان فرانسوی بود. این رودخانه‌ هم مانند بسیاری دیگر از رودهای زمین، امروزه بسیار کم آب‌تر از گذشته است و به گفته دانمشندان، 40 درصد از ماهیان آن در حال انقراض هستند.

[Rez@ee]

رودخانه کلرادو
این‌جا در غرب آمریکا، رودخانه کلرادو آزادانه جریان دارد، اما در سایر مناطق،‌ کاملا تحت کنترل بشر است. امروزه 35 درصد از رودهای سراسر زمین به واسطه سدهایی که انسان‌ها ساخته‌اند،‌ تغییر کرده‌اند. از آن‌جا که با دستکاری انسان‌ها، نشانه‌های فصلی مانند سیلاب‌ها دیگر اتفاق نمی‌افتند، برخی گونه‌های آبزی در معرض خطر انقراض قرار گرفته‌اند.

[Rez@ee]

دره گلن و دریاچه پاول
وقتی سطح آب دریاچه پاول پایین می‌آید،‌ دیواره‌های دره گلن خیلی بلندتر به نظر می‌رسند. سطح آب این دریاچه بزرگ به میزان بارندگی و ذوب‌شدن برف‌ها بستگی دارد. خشکسالی در اغلب سال‌های دهه اول قرن 21 باعث شد که حجم آب تا نصف کاهش یابد. اما حتی در این حالت هم، این دریاچه دومین منبع بزرگ آب آمریکا است.

[Rez@ee]

رودخانه کلرادو در محل دریاچه پاول، آریزونا
از سال 1966 ساخت سد دره گلن روی رودخانه کلرادو به نحوی چشمگیری اکوسیستم این رود را بر هم زد. پیش از آن،‌ سیلاب‌ها با به وجود آوردن باریکه‌های ماسه‌ای در فصل بارندگی،‌ زیستگاه‌های متنوعی برای انواع گیاهان و جانوران پدید می‌آوردند. از سال 2008، سعی شد به نحوی مصنوعی این سیلاب‌ها ساخته شوند و به نظر می‌رسد که جواب داده است.