در سده های آغازین هزاره نخست پیش از میلاد، دولتها و اقوامی را در غرب و شمال غربی فلات ایران مشاهده میکنیم که زمینه ی شکل گیری دولت ماد در سده هفتم پیش از میلاد را به وجود آورند. یکی از این دولتها و اقوام، اورارتو نام داشت که در حدود سده نهم پیش از میلاد از یکپارچگی شماری از طایفه ها در پیرامون دریاچه ی وان با مرکزی به نام "توشیا" سامان گرفت.گستره ی این دولت گاه تا حوضه های دجله و بخش بالایی فرات و همچنین بخش هایی از آذربایجان کنونی را در بر داشت.
نام اورارتو نخستین بار در اسناد آشوری آمده است. در این اسناد از اتحادیه های اقوامی که در سرزمین کوهستانی ارمنستان و در کوه های جنوبی دریاچه ی وان، وجود داشته با نام اوروآتری Uruatri و نائیری Nairi یاد شده است.در تاریخ هرودوت از این دولت، به صورت آلارودی Alarodi سخن رفته است. یکی از شاهان اورارتویی به نام "ایشپویی نی Ishpuini" در کتیبه های خود که به دو زبان آشوری و اورارتویی است و در متن اورارتویی آن، خود را "پادشاه سرزمین بیانی نی Bianini (li)" نامیده است و از اینجا آشکار میشود که آنها سرزمین خود را چنین می نامیده اند.
اورارتویی ها، نیاکان ارمنی ها
نام اورارتو به گونه "اوراشتو" در متن بابلی کتیبه ی داربوش در بیستوون به چشم می خورد اما در متن پارسی آن به جای آن نام، از واژه "آرمینا" استفاده شده است که این خود نشان دهند یکی بودن ارمن ها و اورارتویی ها می باشد. البته افزون بر مردم کنونی ارمنستان، مردم دیگر سرزمین های جنوبی قفقاز از میراث فرهنگی اورارتو بهره های فراوانی برده اند.
نامهای اورارتویی و به ویژه نام ایزدان آنها، به روشنی، ایرانی است که در زیر به برخی از آنها اشاره می شود:
خُلد یا خالد = خُراد،خور.(نام ایزد)
ارد = ارت، ارد. (نام ایزد)
تیشبا = تیش بغ، تیشتر. (نام ایزد)
آرزاشکو (دژ) = ارزه، ارزاسپ.
و نامهایی چون "تیرآریا" که نام شهربانویی اورارتویی بوده و همچنین نام "منوئه" که یکی از پادشاهان زورمند اورارتو بوده است، همگی کاملاً ایرانی هستند.
علاقه مندی ها (Bookmarks)