اجزای کیت گازسوز
مخزن گاز مایع:
این مخزن سوخت گاز را در خود ذخیره میکند. در ظرفیتهای 45 ، 60، 80 و 116 لیتری ساخته میشود. بدلیل از بین بردن تمرکز فشار در دو انتها، مخزن به صورت استوانه ای با تو انتهای نیم کره ساخته میشود. فشار مخزن عموما حدود 10bar است.
روی بدنۀ مخزن شش سوراخ جهت نصب شیر مرکب و درپوش مربوطه تعبیه شده. در شکل زیر نمای یک مخزن گاز مایع را می بینید.
پایه و بست نگهدارندۀ مخزن گاز مایع:
برای محکم کردن مخزن گاز مایع در محل نصب آن، از دو عدد پایه و دو عدد بست کمربندی و قلاب استفاده می شود.
شیر مرکب (Multi valve) :
این شیر بر روی مخزن گاز مایع نصب گردیده و دارای اجزاء مختلفی است که هریک دارای وظایف جداگانه ای بشرح زیر می باشند.
الف ) شیر اطمینان (Safety Valve) : این شیر در مواردی که فشار درونی مخزن از (bar) 25 بیشتر شود عمل کرده و گاز را با جریان مناسبی به بیرون هدایت می کند تا زمانی که فشار داخل مخزن به حد مناسبی برسد.
ب ) شیر یکطرفه ورود گاز مایع : این شیر یکطرفه می باشد که به هنگام سوختگیری مسیر ورود گاز به درون مخزن را باز می کند و اجازه برگشت گاز مایع به طرف بیرون را نمی دهد . این کار بوسیله یک ساچمه و فنر انجام می گیرد.
ج ) شیر دستی قطع جریان گاز مایع : دو عدد شیر دستی (manual tap) جهت باز و بسته کردن مسیر ورودی و خروجی گاز در نظر گرفته شده که موارد ضروری مانند عملیات تعمیر یا تست دوره ای می توان آنها را بصورت دستی باز و بسته نمود.
د ) شیر قطع جریان ناگهانی (Excess Flow Valve) : این شیر در مسیر خروج گاز قرار گرفته و در مواردی که جریان گاز مایع خروجی از مخزن گاز بطور ناگهانی افزایش یابد (برای مثال در تصادفها و شکسته شدن لوله مسی خروج گاز) عمل کرده و مسیر خروجگاز از مخزن را می بندد . لازم به ذکر است که این شیر تا زمانی که فشار دو طرف آن به حد معینی نرسد همچنان بسته می ماند. به همین دلیل بهنگام عمل کردن آن یک جریان ضعیف گاز در خروجی شیر مرکب برقرار می باشد که برای ایجاد تعادل فشار در دو طرف شیر منظور شده است .
هـ ) شیر خروج گاز از مخزن : این شیر در مسیر خروجی گاز از مخزن قرار گرفته و بوسیله آن گاز مایع به بیرون مخزن انتقال می یابد .
و ) شناور (Float) : این شناور درون مخزن گاز مایع قرار می گیرد و دارای استوانه از جنس فوم و یک بازوی فلزی است . همراه با افزایش یا کاهش سطح گاز درون مخزن ، این شناور حرکت نموده و بوسیله یک آهنربای دائمی که بر روی آن تعبیه شده است ، میزان سطح گاز درون مخزن قابل مشاهده خواهد بود.
ز ) شیر قطع جریان 80% : از آنجا که بهنگام سوختگیری گاز مایع نباید بیش از 80% حجم مخزن پر شود ، بر روی شناور تجهیزاتی قرارداده شده است که پس از پر شدن 80% حجم مخزن ، بطور خودکار مسیر ورود گاز مایع به درون مخزن را می بندد . لازم به ذکر است بهنگام عمل کردن این شیر ، جریان بسیار ضعیفی از گاز به درون مخزن برقرار می باشد.
ح ) عقربه نشانگر سطح گاز مایع (Level Pointer) : این عقربه از طریق یک آهنربا همراه با حرکت شناور درون مخزن ، حرکت نموده و میزان سطح گاز موجود در مخزن را نشان می دهد.
ط ) سنسور سطح گاز مایع (Level Gauge Sensor) : این سنسور دارای یک مدار الکترونیکی و دو عدد سنسور می باشد که با حرکت آهنربا بین این دو سنسور ، موقعیت عقربه نشانگر را به یک سیگنال مشابه الکترونیکی تبدیل می نماید و آنرا از طریق سیم مربوطه به مدار کلید انتخاب سوخت ارسال می کند . این مدار از طریق روشن و خاموش کردن پنج عدد دیود نوری (LED) میزان سطح گاز موجود در مخزن را نشان می دهد.
در پوش شیر مرکب (محفظه ضد گاز (Gas – Tight Cover))
در پوش شیر مرکب از جنس پلاستیک مرغوب بوده و بهنگام نصب کاملاً شیر مرکب را گاز بندی می نماید تا به هنگام بروز نشتی احتمالی هیچ گونه گازی از شیر مرکب بدرون اتاق خودرو نشت نکند . این درپوش دارای دو عدد سوراخ گردش هواه می باشد که بوسیله لوله خرطومی به دو عدد چپقی پلاستیکی (Floor Flange) متصل گردد . این چپقی ها در سوراخهایی که کف صندوق عقب خودرو ایجاد می شود نصب گردیده و از طریق گردش هوا درون خرطومی ها و درپوش شیر مرکب امکان تهویه هوا و تخلیه هرگونه نشتی احتمالی گاز را بوجود می آورند . در شکل (3 – 2) اجزاء درپوش شیر مرکب نشان داده شده است.
شیر برقی گاز (LPG Solenoid Valve)
شیر برقی گاز بین مسیر خروج گاز از مخزن و تبخیر کننده (Regulator) قرار گرفته و در حالت عادی بسته است و راه ورود گاز به رگولاتور را می بندد . در حالتی که بوسیله کلید انتخاب سوخت این شیر برقی فعال شود ، مسیر گاز را بازکرده و گاز به درون رگولاتور وارد می گردد . درون این شیر برقی یک صافی کاغذی (Filter) وجود دارد که گاز را قبل از ورود به رگولاتور تمیز می کند . در شکل (4 – 2) نمایی از شیر برقی گاز نشان داده شده است.
2 – 6 – شیر برقی بنزین (Petrol Solevoid V)
این شیر برقی در مسیر لوله بنزین بین پمپ بنزین و کاربراتور خودرو قرار می گیرد و در حالت عادی بسته است و زمانی این مسیر را باز می کند که کلید انتخاب سوخت روی وضعیت بنزین قرار داده شود و آنرا فعال نماید. زیر این شیر برقی یک شیر دستی بنام شیره یکسره (By - Pass) تعبیه گردیده که در موارد ضروری مانند مواقعی که امکان فعال کردن هیچیک از شیرهای برقی گاز و بنزین توسط کلید سوخت وجود نداشته باشد ، مسیر بنزین با بستن یکسره باز خواهد شد . در شکل (5 – 2) نمایی از شیر برقی بنزین نشان داده شده است.
2 – 7 – رگولاتور (تبخیر کننده / فشار شکن)(Regulator (Vaporizer/Reducer))
رگولاتور وسیله ای است که در مسیر گاز خروجی از مخزن گاز مایع و پس از شیر برقی گاز قرار گرفته و دو وظیفه مهم بر عهده دارد :
الف ) تبدیل گاز مایع به حالت بخار (تبخیر کننده)
ب ) کاهش و تنظیم فشار بخار گاز در حد فشار اتمسفر (فشار شکن)
رگولاتور بر حسب قدرت موتور خودرو دارای انواع (Kw) 700 ، (Kw) 100 و نوع سوپر می باشد . اما همگی آنها از بخشهای مختلفی بشرح ذیل تشکیل شده اند (شکل 6 – 2) :
الف ) ورودی گاز مایع : از این دریچه برنجی ، گاز مایع وارد اتاقک مرحله اول رگولاتور می شود.
ب ) اتاقک مرحله اول (First Stage Room): در این اتاقک یک دیافراگم شیطانک (First Stage Lever) متصل به آن وجود دارد که توسط یک فنر فشار گاز مایع و ورودی به این اتاقک به میزان مناسبی کاهش یافته و تبخیر می گردد . میزان فشار خروجی بسته به نوع تبخیر کننده دارد . ولی برای تبخیرکننده های نوع (Kw) 100 ، باید در محدوه (bar) 7/0 تا (bar) 8/0 باشد.
ج ) شیر برقی رگولاتور : این شیر برقی در مسیر بین اتاقک مرحله اول و دوم رگولاتور قرار گرفته است و عملکرد باز و بسته شدن آن کاملاً مشابه شیر برقی گاز است . بعبارت دیگر به هنگامی که شیر برقی گاز بسته یا باز است این شیر نیز بسته یا باز می باشد . این شیر برقی جهت افزایش ضریب ایمنی سیستم گازسوز بکار برده شده است و از ورود ناخواسته گاز به موتور جلوگیری می نماید.
د ) اتاقک مرحله دوم (Second Stage Room) : گاز مایع پس از تبخیر شدن وکاهش فشار در مرحله اول و گاز از شیر برقی رگولاتور وارد اتاقک مرحله دوم می شود . فضای این اتاقک از اتاقک مرحله اول بزرگتر است و دارای یک دیافراگم بزرگتر و یک شیطانک متصل به آن می باشد. فشار گاز داخل آن نیز حدود فشار اتمسفر است. متناسب با نیروی مکش ایجاد شده توسط موتور ، دیافراگم مرحله دوم مجرای ورودی گاز به این مرحله را توسط شیطانک متصل به آن باز و بسته نموده و گاز مورد نیاز موتور را فراهم می کند.
در شکل زیر یک رگولاتور را می بینید.
هـ ) اتاقک گردش آب گرم (Hot Water Room) : برای تبخیر شدن گاز مایع در مرحله اول به اترژی گرمایی مناسبی نیاز می باشد. برای این منظور از آبگرم بخاری خودرو استفاده می شود . بدین ترتیب که آب گرم موتور از طریق دو عدد شلینگ وچپقی ورود و خروج آب گرم (Water Elbow) به درون اتاقک گردش آبگرم رگولاتور منتقل می شود . این اتاقک گرمای مورد نیاز تبخیر شدن گاز مایع را از طریق تبادل حرارتی با اتاقک مرحله اول تأمین می نماید.
و ) پیچ تنظیم دور آرام (Idle Adjustment) : توسط این پیچ میزان گاز مورد نیاز موتور در حالت دور آرام تنظیم می شود.
ز ) پیچ تنظیم حساسیت (Sensibility Adjustment) : هنگام شتاب گرفتن موتور (Pick - up) از آنجا که پدال گاز بسرعت فشار داده می شود ، لازم است که سوخت گاز مورد نیاز موتور با سرعت مناسبی تأمین می گردد (بعبارت دیگر سرعت حرکت دیافراگم مرحله دوم باید متناسب با سرعت مکش موتور باشد) به همین منظور برروی شیطانک مرحله دوم یک فنر تعبیه گردیده که از طریق پیچ آلنی حساسیت ، سرعت حرکت دیافراگم مرحله دوم قابل تنظیم خواهد بود . در واقع با تنظیم درست این پیچ موتور در حالت شتاب گرفتن دارای بهترین کارایی ممکن خواهد بود.
ح ) خروجی گاز (Gas Outlet) : توسط این قطعه برنجی گاز مایع آماد مصرف موتور (تبخیر شده و با فشار مناسب) از رگولاتور خارج می گردد.
2 – 8 – پیچ حداکثر جریان (Register)
توسط این پیچ حداکثر جریان گاز مورد نیاز موتور در دورهای بالا پیش از ورود به میکسر (Mixer) (مخلوط کننده) تنظیم می شود (شکل 8 – 2)
2 – 9 – میکسر (مخلوط کننده)
میکسر وسیله ایست که برروی کاربراتور نصب گردیده و وظیفه آن مخلوط کردن حجم مناسبی از گاز مورد نیاز موتور با هوا (نسبت به هوا سوخت گاز) می باشد و این قطعه دارای انواع مختلف بوده و برحسب شکل دهانه کاربراتور و نوع عملکرد آن و نیز حجم موتور خودرو طراحی می گردد. در شکل (9 – 2) چند نوع میکسر متد اول نمایش داده شده است.
2 – 10 – کلید انتخاب سوخت (Change-over Switch)
این کلید دارای یک مدار الکترونیکی بوده و از بخشهای زیر تشکیل گردیده است :
الف ) کلید انتخاب سوخت گاز / بنزین : توسط این کلید نوع سوخت مصرفی موتور (گاز مایع یا بنزین) قابل انتخاب خواهد بود . در واقع این کلید با فرمان دادن به شیرهای برقی گاز ، رگولاتور و بنزین آنها را متناسب با سوخت انتخابی مورد نظر باز و بسته می نماید. علاوه بر آن در حالتی که نیاز به تعویض نوع سوخت مصرفی از گاز به بنزین (یا برعکس از بنزین به گاز) می باشد . این کلید فرمانهای مناسب باز و بسته شدن شیرهای برقی را صادر می نماید. بعبارت دیگر به هنگام تغییر نوع سوخت از گاز به بنزین و یا از بنزین به گاز فرمانهای ارسالی به شیرهای برقی متفاوت می باشد. بدین ترتیب که فرض می کنیم خودرو در حال استفاده از سوخت گاز است و می خواهیم از سوخت بنزین استفاده نماییم . در این حالت چنانچه مستقیماً شیر برقی گاز را ببندیم و شیر برقی بنزین را باز کنیم خودرو خاموش شد . زیرا پیاله بنزین کاربراتور خالی از بنزین بوده و برای پر شدن آن نیاز به زمانی کوتاه می باشد . لذا در این حالت کلید انتخاب سوخت چند لحظه هر دو شیر برقی گاز و بنزین را فعال کرده و سپس بطور خودکار شیر برقی گاز را می بندد و اینکار از خاموش شدن خودرو جلوگیری خواهد نمود.
حال فرض کنیم خودرو در حال استفاده از سوخت بنزین است و بخواهیم از سوخت گاز استفاده کنیم . چنانچه در این حالت نیز کلید را مستقیماً روی گاز قرار دهیم موتور به حالت لرزش افتاده اصطلاحاً خفه خواهد کرد . زیرا بدلیل آنکه خودرو از سوخت بنزین استفاده می کرده است ، درون پیاله بنزین کاربراتور مقداری بنزین وجود خواهد داشت که پس از فعال شدن شیر برقی گاز ، در واقع موتور از هر دو سوخت گاز و بنزین استفاده خواهد کرد . لذا موتور خفه کرده و خاموش خواهد گردید . برای جلوگیری از این مشکل ، باید ابتدا اجازه دهیم درون پیاله بنزین کاربراتور کاملاً تمام شده سپس از سوخت گاز استفاده کنیم . از این رو کلید سوخت به هنگام تغییر سوخت از بنزین به گاز ، فرمان بسته شده هر دو شیر برقی را می دهد و تا زمانی که بنزین کاربراتور مصرف شود این وضعیت ادامه خواهد یافت . پس از آن شرایط جهت استفاده موتور از سوخت گاز فراهم خواهد گردید.
ب ) نشانگر سطح گاز مخزن (Level Indicator) : این نشانگر بخشی از مدار الکترونیکی کلید سوخت می باشد که پنج عدد دیود نوری دارد (چهار عدد سبز رنگ و یک عدد قرمز رنگ) . هریک از چراغهای سبز نشانگر سطح معینی گاز در مخزن می باشد. بطوریکه به هنگام پر بودن مخزن هر چهار چراغ سبز رنگ روشن خواهد شد و هر بار که حجم گاز به نسبت معینی کاهش می یابد یکی از چراغهای سبز رنگ خاموش می شود . چراغ قرمز رنگ تنها زمانی روشن می شود که گاز موجود در مخزن رو به اتمام باشد و در واقع به راننده گوشزد می کند که باید سریعاً جهت سوختگیری اقدام نماید.
بر روی قاب کلید سوخت دو عدد سوراخ تعبیه گردیده که در کنار آنها علامت (R) و (4/4) دیده می شود که برای تنظیم چراغهای قرمز وچهارمین چراغ سبز رنگ می باشد . برای تنظیم این دو پتانسیومتر کافی است عقربه نشانگر شیر مرکب را روی مقادیر ((خالی)) و ((پر)) قرار داد و سپس با استفاده از ابزار پلاستیکی مخصوص تنظیم پتانسیومتر ها ، چراغهای قرمز و سبز را تنظیم نمود (برخی موارد نیاز به تنظیم پتانسیومتر روی برد الکترونیکی سنسور شیر مرکب می باشد).
ج ) مدار فرمان ساسات پنج ثانیه : زمانی که خودرو از سوخت گاز مایع استفاده می کند ، با بازکردن کلید استارت شیر برقی گاز بطور خودکار باز می شود و تا زمانی که کلید استارت بسته نشود باز می ماند و در این حالت گاز به درون میکسر و کاربراتور جریان می یابد . این وضعیت چن ثانیه ادامخ یافته و سپس مدار فرمان الکتریکی مربوطه مسیر گاز را می بندد و شیر برقی گاز را غیر فعال می کند . بدین ترتیب پیش از استارت زدن مقداری گاز جهت روشن شدن اولیه موتور به هنگام استارت فراهم می شود . در واقع این مدار فرمان نقش ساسات گاز را بازی می نماید(مشابه ساسات بنزین)
د ) مدرا فرمان قطع گاز : در حالی که موتور با سوخت گاز کار می کند ممکن است بهردلیل موتور خاموش شود و از آنجا که کلید باز است و برق داخل سیستم می شود باز بودن شیر برقی گاز می تواند موجب نشت گاز در محوطه موتور و بروز حوادث احتمالی گردد . به همین دلیل در طراحی مدار الکترونیکی کلید سوخت ، یک مدار فرمان حفاظتی وجود که بمحض خاموش شدن موتور ، شیر برقی گاز را غیر فعال نموده و مسیر گاز را می بندد.
در شگل زیر نمایی از کلید سوخت به همراه سیم کشیهای مربوطه نشان داده شده است.
2 – 11 – پُرکن (Refuelling Point)
پر کن وسیله ایست که از طریق اتصال تفنگی تلمبه گاز (Dispenser Gun) به آن ، گاز مایع به درون مخزن جریان یافته و عمل سوختگیری انجام می شود . این وسیله یک شیر یکطرفه بوده و تنها امکان ورود گاز به سوی داخل مخزن را می دهد.
علاقه مندی ها (Bookmarks)