زينب(س) اسوه صبر و شكيبايي

[sjhosseini48]

حادثه بزرگ تاریخ بشریت ، یعنی عاشورا که رویدادی پر بار، مقدس ، انسانسار ، درس آموز ، پر شکوه ، جانسوز و خاطره انگیزی است و فراتر از 1350 سال پیش تا کنون برتارک قرون و اعصار فروغ افکنده وتا هماره تاریخ خواهد درخشید را از منظر علمی نیز می توان نگریست .

هر حادثه و رویدادی را می توان از منظرهای مختلفی بررسی کرد و درس و عبرت آموخت،
می توان یک پدیده را زشت و ناپسند ، ظلم و نا برابری و ... دید،
همچنین با نگاهی دیگر می توان خوبی های آن حادثه را مشاهده کرد ، می توان عزت ، ایثار و فداکاری ، غیرت ، دین باوری و دین داری ، تسلیم شدن به امر خدا، جلب رضایت معبود و... را دید .بالاخره هر نظاره گر با توجه به شخصیت ، عرفان، منطق، فهم و درک خود می تواند از هر پدیده بهره بگیرد و در مورد آن قضاوت نماید.
حادثه ی غمبار و شور انگیز کربلا نیز از این قاعده مستثنی نمی باشد . افرادی از آن ظلم ، خیانت ، قتل و غارت و... را می بینند و افرادی دیگر آن را تبلور عزت ، ایثار ، رضایت ، عمل به تکلیف و بالاخره زیبایی مطلق می بینند.
قالت زینب (س):
ما رَاَیتُ ِالّّا جَمیلاًَ
حادثه عاشورا سپری شد، زنان و فرزندان و خواهران حضرت اباعبدالله حسین (ع) در دست دشمنان خدا، اسیرند، اما قهرمان و سر افراز.
اسراء وارد کوفه شدند، به ظاهر اسیرند، اما هرگز ادای وظیفه و عمل به تکلیف خود را فراموش نکرده اند و در فرصت های مختلف به بازگویی اهداف خود و تبیین جنایت یزید و یزیدیان می پردازند .
« بشیر بن خزیم اسدی» در ضمن بیان مشاهدات خود می گوید:
آن روز زینب دختر علی (ع) توجه مرا به خود جلب کرد، زیرا به خدا سوگند زنی را که سراپا شرم و حیا باشد، از او سخنرانتر ندیده ام.
گویی سخن گفتن را از زبان امیرالمومنان علی (ع) فرا گرفته و القاء می کند، و صدای آشنای علی(ع) به گوش می رسید.

با اشاره دست به مردم که گریه و زاری می کردند گفت:
« اُسکُتوا» ساکت باشید
نفس ها در سینه ها حبس شد و زنگ هایی که در گردن مرکب ها بود از حرکت ایستاد، آنگاه فرمود:
«... ای مردم کوفه، ای نیرنگ بازان و بی وفایان ، به حال ما گریه نکنید ، اشکتان خشک مباد و ناله شما فرو ننشیند، مثل شما مثل آن زنی است که رشته های خود را پس از تابیدن ، باز می کرد، چه فضیلتی در شما هست ؟! به جز لاف وگزاف و آلودگی و سینه های پر از کینه، به ظاهر همچون کنیزان تملق گو، در باطن همانند دشمنان سخن چین، یا مانند سبزی هایی هستید که در لجن زار ها روئیده و یا نقره ای که با آن قبر مرده را بیارایند، بدانید که برای آخرت خود ، کردار زشتی از پیش فرستادید، که به خشم خداوند گرفتار و در عذاب جاوید خواهید ماند . آیا گریه می کنید؟ فریاد به گریه بلند کرده اید؟! آری به خدا بایستی زیاد گریه کنید و کمتر بخندید، که دامن خود را به عار و ننگ آلوده نموده اید که هرگز نمی توانید آن را بشوئید، چگونه می توانید خون پسر خاتم نبوت و معدن رسالت را بشوئید؟... بدانید که در سودای خود زیان کرده اید و گرفتار خشم خدا گشته اید، سکه ی خواری و بدبختی به نام شما زده شد.»
آری زینب (س) در دست سربازان سفاک دشمن اسیر است. اما آزاده و سرو قامت ، عزتمند و افتخار آمیز سخن می گوید. خشم و ناخشنودی خدا ، عذاب آخرت و نکبت دنیا را از آن آنان می شمارد، ننگ و پستی را متوجه آنان دانسته و قهرمان صحنه را حسین و حسینیان معرفی می کند.
و به جد می توان گفت: فاتح عاشورا، حسین (ع) وزینب(س) است، چرا که اوصاف متعالی انسانی را به نمایش گذاشتند . در جبهه حسین (ع)، عبودیت ، عزت و غیرت و خدامحوری، فرهنگ شهادت و عدم تسلیم در مقابل باطل و... متجلی است .
پس انسانهای آزاده و شریف باید روش و منش زینب (س) و همه حسینیان را با دیده تمجید و افتخار بنگرند و از خدای یکتا به علت آفرینش چنان انسانهای برجسته و متعالی و افتخار آمیز سپاسگزار باشند.
به جد می توان گفت: که سخنان زینب کبری (س) ، احساس شرف ، افتخار ، غرور، عزتمندی را در هر انسان آزاده زنده می کند و نگرش انسان را به صحنه عاشورا زیبا و جمیل می کند.
چرا زینب (س) مشاهدات خود را زیبا معرفی می کند؟ مگر در عاشورا به جز از جنایات، بی رحمی ، هواهای نفسانی ، ریاست طلبی، قتل و غارت ، چیز دیگری هم وجود دارد؟
پس چطور حضرت زینب (س) این همه ستم وستمگری را زیبا می بیند؟!!
آری عاشورا پر از عبرتها ، درس ها ، وتجلی انسانیت ، شرف، غیرت ، حماسه و ... است .
ما در این مطلب تنها به یک زیبائی عاشورا اشاره می کنیم، تا روشن شود که چرا از نگاه زینب (س) و همه انسانهای وارسته، آن حوداث غمبار و هولناک، زیباست.
درس مورد نظر و زیبایی بی نظیر ، تجلی « عزت و افتخار» در مقابل ذلت و خواری و دنائت است.
آری حسین (ع) به ندای پاک فطرت و دعوت صریح قرآن و سیره نبوی(ص) که انسانها را با صدای بلند به عزتمندی و تن ندادن به ذلت و خواری می خواند، پاسخ مثبت داد و با رفتار خویش به بشریت آموخت که در راه حصول عزت و اجتناب از ذلت و خواری ، با ید از جان و مال و جلال و فرزندان خود گذشت و درس ایستادگی و مقاومت آموخت.
قرآن کریم عزت و شرف را در نزد خدا و عمل به قانون الهی می داند و افرادی را که گمان می کنند با تکیه بر کفار و منافقان می شود به شرف و عزت رسید، مورد انتقاد و سرزنش قرار داده و می فرماید:
« اَلّذینَ یَتَّخِذونَ الکافِرینَ اَولِیاءَ مِن دونِ المُومِنین اَیَبتَغُونَ عِندَهُمُ العِزَّةَ فَاِنَّ العِزَّةَ لله جَمیعاً» (1)
«و آن گروه که مومنان را ترک گفته وکافران را دوست گرفته اند آیا نزد کافران عزت می طلبند؟ ( آنان به خطا می روند) که عزت همه نزد خداست»
حضرت علی (ع) در تفسیر عزت فرمود:
« اَلعَزیز بِغَیرِلله ذَلیل»
هر کس عزت را از غیر خدا خواهد، ذلیل و خوار می شود.
پیامبر گرامی اسلام (ص) نیزفرمود:
هر کس که از شما منکری را دید باید با دست اش به تغییر آن بپردازد ، پس اگر نتوانست و مسیر نشد، با زبانش و اگرآنهم میسر و زمینه اش فراهم نبود ، حداقل باید با قلبش از آن منکر تنفر نماید.(2)
حسین (ع) که شاگرد ممتاز مکتب قرآن و سیره نبوی(ص) و علوی(ع) است، در مسیر تحقق این دستور فطری و الهی قدم نهاد و عزت واقعی را از خود متجلی ساخت و کوچکترین ذلت و خواری را از خود و پیروانش دور ساخت،
لذا فرمود :
این زنا زاده مرا بین دو چیز مخیر کرده، بین مرگ و پذیرش ذلت ( بیعت با یزید) محصور کرده است. ولیکن ذلت از ما به دور است ، قبول ذلت و خواری را خدا و رسولش و مومنان و آغوشی که مطهر و پاک بودند (و مرا بزرگ کردند) نمی پسندند.(3)
حسین (ع) تمام تلاشش این بود که عزت نفس و آزادگی به مردم بازگردانده شود . او مفهوم جدیدی از مرگ و زندگی را ارائه می دهد . اگر در حیات شرف وکرامت نباشد، زندگی نیست.
« اِنّی لا اَرَی المَوت اِلّا السَّعادَةَ و الحَیاةَ مَعَ الظالمینَ اِلّا بَرَما»(4)
من مرگ را جز سعادت و زندگی با ستمکاران را جز ملالت ودلتنگی نمی بینم.
او فریاد می زند که « هِیهات مِنَّ الذِّله». اما تن به قبول حکومت ظالم دادن را پستی و فرو افتادن از مرتبه ای می شمارد که انسان در طی مراحل تکاملی اش بدان دست یافته است.
لذا امام حسین(ع) باید شهادت را با آغوش باز بپذیرند، زیرا اگر زیر بار ذلت برود زهرای پاک و مطهر شیرش را حلال نمی کند و مورد انتقاد مومنان قرار می گیرد.
امام حسین(ع) در بیان دیگری فرمود:
«موتُ فی عِزٍّ خَیرُ مِن حَیاةٍ فی ذُلٍّ»(5)
مرگ با عزت و شرف بهتر است از زندگی که همراه با ذلت و خواری باشد.


در روز عاشورا هر چه لحظه شهادتش نزدیکتر می شد این شعار را بیشتر زمزمه می کرد:
اَلمَوتُ اَولی مِن دُخُولِ العارِ
وَالعارُ اَولی مِن دُخُول النّارِ
سرور و سالار شهیدان عالم، حضرت ابا عبدالله الحسین(ع) این حقیقت و این واقعیت را به یادگار نهاد که آدمی به هنگام آزمایش می تواند از تمام تعلقات مادی و معنوی در گذرد و از هر چه که رنگ تعلق دارد آزاد شود جز یک چیز و آن هم شرف و انسانیت انسان است که بعنوان امانتی الهی و برای عبرت آیندگان باید که تا رستاخیز پایدار ماند. مگر نه این است که یزید و یزیدیان و ال ابوسفیان و ال مروان با فرزندان عباس و زبیر همه رفتند.، اما آنچه باقی ماند و نه تنها شیعیان این اما م(ع) ، بلکه همه آزادگان به عنوان اسوه آزادگی خاطره اش را ارج می نهند، همان پیام عاشوراست که از امام حسین(ع) به یادگار مانده است: شهادت با افتخار آری. زندگی ننگ بار نه.
این بود گفتار و کردار امام حسین(ع) در پیامی برای بشریت درفراخنای جهان ودر درازنای زمان.
پس حضرت ابا عبدالله (ع) طبق دستورقرآن و پیامبر (ص) عزت را بالاترین شرف انسانیت می داند و تسلیم در مقابل باطل و ستم را بالاترین ننگ. لذا عزت واقعی را به نمایش گذاشت و درس غیرت وعزت و شرف را به انسانهای آزاده ، به ارمغان آورد و راه بدست آوردن آنرا ، عمل به دین خدا دانست و استمداد از غیر خدا و تسلیم در مقابل فاسدان و ظالمان را مایه ننگ و خواری اعلام کرد.
چنانکه قرآن نیز می فرماید:
«مَن کانَ یُریدُ العِزَّةَ فَلِلّه العِزَّةُ جمیعاً»(6)
همانا در ملک وجود تمام عزت خاص خداست و دیگران همه خوار و ذلیل ند.
آری در نهضت حسین (ع) عزت و شرف عزیز گردید و شرافت خود را بدست آورد و حسین (ع) به بشریت آموخت که در راه تحقق عزت و شرف و دوری از ذلت باید بذل جان و مال و فرزندان و ... نمود.
آیا چیزی زیباتر تر این صحنه و مردانگی متصور است؟!! هرگز.
اگر با این نگرش به نهضت عاشورا بنگریم مالامال از عزت ، شکوه و زیبایی است،

در نهایت باید اذعان که نهضت حسین (ع) به دو دلیل زیباست:
1- تجلی اوصاف ارزشمند انسانی در صحنه کربلا از قبیل : عزت و ایثار و عبادت خالصانه ، اطاعت از ولایت ، عدم قبول ذلت و ستم و ...
2- به خاطر رسیدن به هدف ،
چرا که هدف امام حسین(ع) احیای اسلام ناب محمدی (ص) ، بیداری وجدانها بود و شهادت امام حسین(ع) انقلابی بود در وجدان بشریت و هر صاحب وجدانی را منقلب کرد و مظلومیت این خاندان را در اعماق جان شیعیانشان نشاند ، شهادت امام (ع) حیات تازه ای در عالم اسلام دمید و در نهایت هدف نهضت عاشورا هدایت بشریت بود که به این مهم هم دست پیدا کرد، زیرا حسین(ع) همیشه چراغ تابناک هدایت و کشتی نجات است و هرچه از عمر روزگار سپری می گردد راه امام حسین (ع) و مرام وی بیشتر تجلی پیدا می کند،
پس حسین و حسینیان به هدف خویش رسیدند و رسیدن به هدف زیباترین زیبائی هاست، لذا عقیله عرب حضرت زینب کبری (س) این جمله زیبا و عارفانه را از خود با یادگار گذاشت و توانست فاتح بلا منازع نهضت کربلا باشد و دشمنان را برای همیشه رسوا و سرافکنده نماید
« ما رَاَیتُ اِلّا جَمیلاً»
هرچه از دوست رسد نیکوست .
منابع و ماخذ:
صفائی/ فصلنامه پیمان
قزوینی / عاشورا غمبارترین روزتاریخ
محمدزاده / حسین پیشوای آزادگی
پی نوشت ها :
1- سوره نساء آیه 139
2- منتخب میزان الحکمه ، ری شهری ص 345
3- منتخب میزان الحکمه، ری شهری ص 346
4- مقتل الحسین ، خوارزمی ج2 ص5
5- سوگندنامه ال محمد (ص) ،ص230
6- سوره فاطر ؛ آیه 10

[تاری]

بنام خدا

هر بار که دلم می گیرد خطابه حضرت زینب را می خوانم و بغضهایم در شرم دل تنگی هایم می خزد و به عظمت کربلا متفکرانه ساعتها می خشکم.
الله اکبر