معضل تازه پروژه‌های عمرانی بعد از افزایش قیمت مصالح‌ساختمانی
مدیركل راه‌وترابری تهران: افزایش قیمت قیر و كمبود نقدینگی، پیمانكاران را زمین‌گیر كرده است


بعد از شوك ناشی از افزایش قیمت «مصالح‌ساختمانی» كه نیمه‌اول امسال به پروژه‌های عمرانی وارد شد، حالا نوبت به «قیر» رسیده تا كار پیمانكاران این عرصه را به مرحله توقف كامل نزدیك كند.

هم‌اكنون نبود قیر در بازار، گرانی یك ماه گذشته این كالا را به حاشیه برده، طوری‌كه به‌رغم افزایش حداقل 40درصدی قیمت فروش قیر، عرضه این محصول نفتی به دلایل نامعلوم محدود و در بازار نایاب شده است.

پیش‌تر قیمت مصالح‌ساختمانی پرمصرف در ساخت‌وساز 55درصد افزایش پیدا كرده بود و باعث بهم‌ریختن محاسبات قیمتی انبوه‌سازان شده بود.

به دنبال رشد قیمت مصالح ساختمانی، ماده اولیه تولید آسفالت نیز طی ماه‌های اخیر با افزایش قیمت مواجه شد اما هم‌اكنون هم گرانی و هم نبود قیر به قدری مشهود شده كه مدیركل راه‌وترابری استان تهران ادامه این وضعیت را به ورشكستگی پیمانكاران این حوزه و تاخیر در اجرای پروژه‌های بزرگ عمرانی در پایتخت منتهی می‌داند.

فریبرز واحدی در این باره گفت: پیمانكاران عمرانی راهساز در تهران به دلیل نبود نقدینگی امكان خرید قیر را ندارند و در طرف مقابل، كارخانه‌های تولید قیر نیز برای فروش محصولاتشان شرط پرداخت‌نقدی را جلوی پای پیمانكاران گذاشته‌اند و این دو اتفاق متضاد باعث كندشدن شدید سرعت اجرای پروژ‌ه‌ها شده است.

واحدی افزود: قیمت هر تن قیر از حدود 570 هزار تومان در آبان‌ماه سال گذشته به بیش از 770 هزار تومان در آبان‌ماه امسال رسیده است و تولیدكننده‌های قیر در طول این مدت به‌صورت تدریجی و نامحسوس نسبت به افزایش ماهانه قیمت قیر اقدام كردند تا اینكه الان شاهد افزایش 40 درصدی قیمت آن هستیم.

مدیركل راه و ترابری استان تهران با اشاره به اینكه نبود قیر، پیمانكاران را زمین‌گیر كرده است، تصریح كرد: مصرف آسفالت در تهران سالی 700 هزار تن است كه برای تولید آن، حداقل 40 تا 50 هزار تن قیر لازم است.

واحدی از سوءاستفاده بازار در اثر افزایش ناگهانی قیمت قیر و محدودشدن عرضه آن خبر داد و گفت: اخیرا به خاطر گرانی قیر، یكسری واحدهای تولیدی متفرقه اقدام به تولید قیر بی‌كیفیت و فاقد استاندارد كرده‌اند و آن را تنی 150 هزار تومان می‌فروشند كه مصرف چنین قیرهایی برای پروژه‌های عمرانی ملی كشور خطرناك خواهد بود.

در این باره جلیل طباطبایی رییس انجمن آسفالت تهران نیز گفت: توقف عرضه و فروش قیر باعث شده دلالانی كه اوایل شهریور بیش از 100 هزار تن با قیمت دلار ارزان به صورت اعتباری خریده بودند قیرهای خود را با دلار گران بفروشند و قیمت 692 هزار تومان قیر جلوی پالایشگاه به تنی 850 هزار تومان برسد. با این اقدام، کارخانه‌داران آسفالت که قرارداد دارند و در مقابل کارفرمای خود متعهد هستند که آسفالت تحویل دهند، مجبور شده‌اند برای ادامه فعالیت قیر را تنی 150 هزار تومان گران‌تر بخرند.

وی افزود: با این وضعیت که وزارت راه، وزارت کشور، انجمن شرکت‌های راهسازی و انجمن آسفالت کلی زحمت کشیده‌اند تا تحویل مقدار 3 میلیون تومان قیر برای کارهای عمرانی را در دستور کار قرار بدهند آخر مجبور می شوند قیر را با قیمت تنی 700 هزار تومان خریداری نمایند، زیرا تصور می‌شود برخی شرکت‌های تولیدکننده قیر می‌خواهند با ایجاد بازار سیاه بر‌ای قیر آن را به تنی یك میلیون تومان برسانند تا وقتی که موضوع 3 میلیون تن قیری که قرار است به وزارت راه و وزارت کشور برای طرح‌های نیمه تمام عمرانی بدهند مصوب و قطعی شد با قیمت تنی 700 هزار تومان بفروشند و بر این دو وزارتخانه منت بگذارند که قیر را تنی 300 هزار تومان ارزان‌تر فروخته‌اند.

در این مهم همین‌اندازه که شرکت‌های تولیدکننده قیر باید به تعهدات تولیدی خود به عنوان یک صنعتگر در جهت تامین قیر واحدهای تولید کننده آسفالت و بر اساس نرخ واقعی، عرضه و تحویل به موقع قیر را عملیاتی بنماید، تولیدکنندگان آسفالت نیز باید نسبت به خرید کلی قیر برای زمان وفور کار، اقدامات اصولی و پایه‌ای که تاکنون نداشته‌اند را در فصل زمستان انجام بدهند، در اینجا لازم است از شرکت پخش فرآورده‌های نفتی که اخیرا جلوی صادرات قیر را گرفته قدردانی و از اینکه با تاکید بر فروش قیر فقط به کارخانه آسفالت دارای مجوز، در نظر دارند جلوی رونق و واسطه پروری دلال‌گری را بگیرند، تقدیر و تشکر كرد.

رییس انجمن آسفالت در ادامه گفت: در حالی که کمبود قیر در ایران وجود دارد و انحصار در تولید قیر به جهت کمبود کارخانه تولید قیر کاملا مشهود و آشکار می باشد، باید از صدور مجوز تاسیس واحد جدید و دائمی کردن پروانه‌های موقت تولید آسفالت در استان‌های تهران و البرز جلوگیری شود و کارخانه‌های آسفالت بدون مجوز برچیده و جمع‌آوری شود.

وی برای جمع‌آوری بساط دلالی در بازار قیر به دولت پیشنهاد كرد: مجوز تاسیس کارخانه تولید قیر را صادر کنند و برای بخش خصوصی تسهیلات لازم را فراهم نمایند تا بخش خصوصی رغبت و توانایی سرمایه گذاری در صنعت قیر را داشته باشد، زیرا این کالا غیرازتامین بازار داخلی که باعث خواهد شد کیفیت آسفالت و دغدغه خاطر مسوولان فنی و عمرانی صنعت راه برطرف گردد، ارز آوری زیادی برای کشور نیز به همراه خواهد داشت.

در حال حاضر 120 کارخانه تولید آسفالت در استان‌های تهران و البرز فعال هستند که 40 واحد آنها بدون مجوز هستند. این کارخانه ها در روز نیاز به بازار مصرفی به مقدار حداقل 200 هزار تن آسفالت دارند در حالی که اکنون کل مصرف آسفالت در این دو استان حداکثر روزانه 60 هزار تن است.