ده تلسکوپ شگفت‌انگیز

[مسافر007]

تلاش انسان برای تهیه‌ی نقشه‌ای از ستاره‌های آسمان به قدمت خود تمدن بشری است. اهرام بزرگ مصر درست به سوی ستاره‌هایی خاص نشانه رفته‌اند. ساختار سنگی باستانی استون‌هنج در بریتانیا طوری طراحی شده که حرکت خورشید را به سوی شمالی‌ترین نقطه در آسمان دنبال می‌کند. نخستین رصدخانه‌ها قدمتی تا حدود قرن سوم در خاورمیانه دارند؛ در آن زمان، اخترشناسی با اختربینی مخلوط بود و رصدگران آسمان اغلبْ از سنجش شرایط و مکان‌ها در آسمان برای پیش‌بینی آینده بهره می‌بردند.در دوران رنسانس در اروپا پیوند میان اخترشناسی و اختربینی گسسته شد و نجوم به علمی واقعی تبدیل شد. در اواخر قرن ۱۶ میلادی، هانس لیپرشی، عینک‌ساز هلندی، با ادعای اینکه ابزاری ساخته که با آن می‌توان اشیای دوردست روی زمین را نزدیک‌تر دید، اختراع نخستین تلسکوپ را به نام خود ثبت کرد. کمی پس از آن، گالیله در ایتالیا تلسکوپ دست‌ساز خود را برای نخستین بار به سوی آسمان نشانه گرفت و نماهایی شگفت‌انگیز دید؛ مانند گودال‌های برخوردی بر سطح ماه و چهار جسم کوچکی که به دور مشتری می‌گشتند. هرچند، یافته‌های او به مذاق مذهبیون خوش نیامد و او مجبور شد حرف‌های خود را پس بگیرد. با این حال، تلسکوپ به کشف‌های خود ادامه داد و فهم ما از جهانِ فراتر از سیاره‌مان را به‌طور کلی تغییر داد.آنچه گالیله با «دوربین» خود دید، نسبت به آن‌چه ما امروز با تلسکوپ‌ها می‌بینیم، نماهایی محو و تار و ناواضح بود. کمی پس از آن‌که گالیله ماه را آن‌قدر از نزدیک دید افراد خلاقی مانند یوهانس کپلر، ایزاک نیوتن، و لوران کاسگرین نوآوری‌های عمده‌ای در طراحی تلسکوپ پدید آوردند. از آن زمان، پیشرفت‌هایی در درک ما از اخترفیزیک به همراه پیشرفت‌های فناورانه در علم اپتیک، مهندسی، و علوم موشکی منجر به به‌دست‌آمدن نماهایی بی‌اندازه واضح و روشن از کهکشان خودمان و بسیار بسیار فراتر از آن شده‌اند. تلسکوپ‌های امروزی حتی می‌توانند ناپدیدشدن مواد درون سیاه‌چاله‌ها را رصد کنند.و رقابت برای طراحی و ساختن تلسکوپ‌های بهتر تازه آغاز شده است.در این مقاله، به ۱۰ تلسکوپ (و درواقع ۱۱ تلسکوپ!) از میان شگفت‌انگیزترین تلسکوپ‌های زمان خود نگاهی می‌اندازیم؛ ازجمله چندتایی که هنوز در مرحله‌ی طراحی‌اند و قرار است نمایی از خود انفجار بزرگ به ما نشان بدهند! بخشی از سرمایه‌ی ساختن بسیاری از این تلسکوپ‌های جدید از منابع خصوصی تأمین شده‌اند. مقاله را با برخی از بزرگ‌ترین تلسکوپ‌های زمینیِ در حال استفاده شروع می‌کنیم. این تلسکوپ‌ها واقعاً غول‌پیکرند؛ زیرا باید بتوانند از میان جوّ زمین به فضای بیرون بنگرند.اگر از نظر فنی نگاه کنیم، تلسکوپ بزرگ آفریقای جنوبی یا SALT بزرگ‌ترین تلسکوپ در نیم‌کره‌ی جنوبی زمین است. اما وقتی صحبت از تلسکوپ‌ها است، «بزرگ» یعنی چه؟ اگر می خواهید به معنای واقعی «بزرگ» پی ببرید هر هفته، سه‌شنبه‌ها، یک بخش از این مقاله را دنبال کنید.(تصویر بالا: تلسکوپ‌های قدرتمند امروزی بعضی از شگفت‌انگیزترین بخش‌های عالم را آشکار کرده‌اند. این تصویر موزاییکی از سحابی خرچنگ را تلسکوپ فضایی هابل گرفته است.)نویسنده: جولیا لیتونمترجم: شادی حامدی‌آزاد

مطالعه‌ي بیشتر: http://canot.ir/?p=3630

منبع:کانوت