Ikara، موشک ضدزیردریایی

[ریپورتر]

Ikara، نام موشک ضدزیردریایی استرالیایی شلیک‌شونده از عرشه است و در فرهنگ این کشور به "چماق پرتاب‌شودنده" نیز گفته می‌شود. این موشک که دارای برد 19 کیلومتر است، حامل یک اژدر صوتی است و شناور را قادر می‌سازد تا با امنیتی بیشتر و از فاصله‌ای دورتر نسبت به زیردریایی دشمن واکنش نشان دهد. همچنین با توجه به اینکه این موشک در هوا حرکت می‌کند سرعت واکنش افزایش یافته و فرصت پاسخ دادن دشمن را نیز کاهش می‌دهد.

ایکارا سلاحی موشکی است که شباهت‌هایی با راکت‌های ضدزیردریایی ASROC آمریکایی RUR-5 و یا مدل فرانسوی یعنی Malafon دارد. البته در این موشک تفاوت‌هایی با سایر مدل‌های ASROC دیده می‌شود، این موشک اژدر را در قسمت زیرین خود حمل می‌کند در حالی که در سایر مدل‌ها اژدر در دماغه قراردارد، ایکارا همانند موشک‌های کروز عمل می‌کند در حالی سایر مدل‌ها بالستیک هستند و به شیوه‌ی "نقطه‌گذاری و شلیک" عمل می‌کنند. ایکارا دارای برد 19 کیلومتر است که این چیزی حدود دو برابر مدل‌های عادیASROC است. در واقع ایکارا گونه‌ای خاص از موشک‌های ضدزیردریایی است و حتی میتوان آنرا پهباد شکارگر زیردریایی دانست، این موشک در زمان حرکت به سمت هدف به دقت هدایت می‌شود که این امر دقت موشک را افزایش می‌دهد. استفاده از ASROC باعث غافل‌گیر شدن زیردریایی هدف می‌شود چرا که زیردریایی تنها زمانی که اژدر در آب می‌افتد می‌تواند با سوئیت سوناری خود آنرا ردیابی کند و در این حالت چاره‌ای جز فرار وجود نخواهد داشت. با شلیک یک موشک‌عادی به سمت زیردریایی در صورتی که زیردریایی با سرعت 25 گره حرکت داشته باشد و مدت زمان رسیدن موشک به نقطه‌ی هدف 55 ثانیه باشد زیردریایی دشمن می‌تواند حدود 700 متر از نقطه‌ی تعیین شده دور شود اما با توجه به عملکرد ایکارا و استفاده از اژدر صوتی مارک 44 این فاصله به حدود 457 متر کاهش می‌یابد.

با استفاده از پیشران اتمی در زیردریایی، سرعت این جنگ‌افزارها افزایش یافت و عملکرد آنها بهبود یافت، استفاده از تسلیحات هسته‌ای زیردریایی‌ها را به تهدیدی جدی برای شهرهای پرجمعیت تبدیل کرد. همزمان با پیشرفت زیردریایی‌ها سوئیت‌های کشف سوناری نیز بهبود یافتند و برد آنها افزایش یافت. اما تسلیحات ضدزیردریایی در رقابت عقب ماندند. در این هنگام دول مختلف از خواب غفلت بیدار شده و درصدد تهیه‌ی تسلیحات ضدزیردریایی برآمدند. در اینجا به دو مورد ار نتایج این تلاش‌ها که حاصل آنها تسلیحاتی کوتاه برد است؛ اشاره می‌کنیم:
●Mortar. نتیجه‌ی تلاش بریتانیا در این ضمینه منجر به ساخت خمپاره‌های ضدزیردریایی گشت. این خمپاره‌ها دارای بردی معادل 945 متر بودند که این چیزی حدود دو برابر اندازه‌ی یک ناوهواپیمابر بود. اما این برد کم باعث میشد تا ناو مجبور شود تا اندازه‌ی زیادی به شکارگر زیرسطحی نزدیک شود که این امر خود ناو را به طعمه‌ای مناسب برای زیردریایی تبدیل می‌کرد.
●Torpedo. نتیجه‌ی تلاش ایالات متحده ساخت اژدرهای مدرن بود که آخرین آنها اژدر سبک مارک 46 می‌شد که البته دارای قابلیت‌های محدودی بود، چرا که برد آن 7.4 کیلومتر و سرعت آن 52 کیلومتربرساعت بود. این فاصله در مدت زمان حدود هشت و نیم دقیقه طی میشد. در این حالت ممکن بود زیردریایی از دسترس اژدر خارج شود. همچنین اگر فرض کنیم زیردریایی در 30 ثانیه مانده به برخورد متوجه وجود اژدر شود در این مدت باید آماده پذیرایی از تعداد زیادی موشک یا اژدر شلیک‌شده از زیردریایی باشیم.

تسلیحات با برد بیشتر با کمک واحدهای هوایی پا به عرصه ظهور گذاشتند که از جمله‌ی آنها می‌توان به بمب‌های زیرآبی هسته‌ای و یا اژدرهای صوتی هدایت‌شونده از داخل اشاره کرد. از این‌گونه تسلیحات با توجه به سلایق و روش‌های متفاوت انواع مختلفی تولید شدند. در اینجا به چند مورد از کمک‌های هواگردها در نبرد علیه واحدهای زیرسطحی اشاره می‌کنیم:
●بالگرد. استفاده از بالگردهای ضدزیردریایی توان ناوها را جهت محاربه با زیردریایی‌ها افزایش می‌داد خصوصا که ناوها قادرند به راحتی یک فروند بالگرد را حمل و از آن استفاده نمایند. بالگرد اژدر یا بمب زیرسطحی را به راحتی تا محل هدف حمل کرده و آن را رها می‌سازد. همچنین بالگردها قادرند از حسگرهای مختلف مغناطیسی و یا سوناری جهت شناسایی مکان زیردریایی‌ها استفاده نمایند. ورود بالگردها به عرصه نبرد دریایی حاوی پیامی مهم برای زیردریایی‌ها و خدمه‌ی ‌آن بود: "مراقب باشید!" البته برخی زیردریایی‌ها در برابر بالگردها دست‌وپا بسته نیستند که در این صورت این بالگردها هستند که باید مراقب باشند! سیستم‌های هواگردی مانند LAMPS "سامانه‌ی هواگردی چندکاره" آمریکایی از جمله سیستم‌هایی است که بالگرد در آن نقش اصلی را ایفا می‌کند.
●هواپیماهای‌ دوربرد مستقر در ساحل MPA. اوریون P-3C شکارگر آمریکایی، توپولف 95 خرس روسی و Nimrod ستمگر بریتانیایی از جمله هواپیماهای ضدزیردریایی دوربرد هستند.
●هواپیماهای ناونشین. S-3 Viking جنگجوی ایالات متحده از جمله‌ هواپیماهای ناونشینی است که در رزم با زیردریایی‌ها کاربرد دارد.
روش‌های رهاسازی اژدر یا بمب زیر‌آبی

اندازه اصلی

تمامی موارد فوق‌الذکر دارای محدودیت‌های خاص خود هستند؛ وابستگی به وضعیت هوا، عدم دسترسی به آنها در هنگام تعمیرات، محدودیت سوخت و درنتیجه محدودیت برد و زمان عملیاتی و... باعث می گردند تا سرعت واکنش افسران یگان‌های محافظ سطحی کاهش یابد که این خبر خوبی برای افسران یگان زیرسطحی مهاجم است! همچنین زیردریایی قادر است حضور بالگرد یا هواپیما را از طریق صدای تولیدی پروانه تشخیص دهد و با شلیک یک موشک سطح‌به‌هوا، هواگرد محافظ را به دیار باقی بفرستد! البته نمرود بریتانیا و اوریون آمریکایی به جهت استفاده از موتور جت در حاشیه‌ امنیتی بهتری قرار دارند.

آنچه افسران فرمانده یگان‌های سطحی جهت رزم با زیردریایی‌ها نیاز دارند می‌بایست دارای ویژگی‌های زیر باشد:
●سلاحی با قابلیت عملکرد در هر وضعیت هوایی که در حالت آماده باش برای استفاده باشد.
●دارای برد سوناری زیاد باشد.
●مدت زمان رسیدن آن به نقطه‌ی حدف کم باشد.
●تحت کنترل مستقیم افسر فرمانده باشد تا نیازی به رجوع (و البته اجازه گرفتن!) به فرماندهان سایر بخش‌ها وجود نداشته باشد.

موشک‌ ایکارا تا حدی انتظارات افسران را برآورده می‌نماید. قرارگیری آن تحت کنترل مستقیم افسر فرمانده، قابلیت عمل در هر وضعیت هوایی، برد نسبتا مناسب، آمادگی شلیک در 24 ساعت شبانه‌روز و سرعت مناسب در رسیدن به هدف از جمله ویژگی‌های این موشک است که هر افسر فرماندهي را وسوسه می‌کند. البته این ویژگی‌ها کم و بیش در موشک‌های ASROC و یا SUBROC آمریکایی، Malafon فرانسوی و RPK-2 Viyuga روسی وجود دارند.

تصویر گرافیکی

اندازه‌ی اصلی

خصوصیات ایکارا
خوستگاه اصلی: استرالیا
نوع: موشک ضدزیردریایی
متصدیان: استرالیا، برزیل، شیلی، زلاندنو، بریتانیا
ورود به خدمت: 1960 تا 1990
وزن: 513 کیلوگرم
طول: 3.429 متر
سر جنگی: مارک 44 و یا مارک 46
سرعت: حداکثر 713 کیلومتر بر ساعت
برد: 19 کیلومتر
سقف پروازی: 335 متر
پیشران: راکت دو مرحله‌ای سوخت جامد
شلیک از: شناورهای سطحی

[ریپورتر]

تصاویر منتخب

ایکارا

Malafon

ASROC

SUBROC

RPK-2 Viyuga

مارک 46

مارک 44

اوریون

توپولوف 95

نمرود

وایکینگ

منبع لاتین:
http://en.wikipedia.org/wiki/Ikara_(missile)