بلفاريت‌ blepharitis

[mahmoodmah]

بلفاريت چيست؟

بلفاريت، التهاب مزمن پلك ها و شايع‌ترين علت قرمزي پلك و مراجعه به درمانگاه يا مطب چشم‌پزشكي مي باشد. پلك حدود 2 ميلي متر ضخامت دارد. قسمت بيروني پلك ها را پوست و قسمت دروني آن ها را پرده مخاطي به نام ملتحمه تشكيل مي دهد. بين اين دو قسمت؛ صفحه اي شبه غضروفي، عضلات پلك، غدد چربي (ميبومين) و فوليكول مژه قرار دارند.

غدد ميبومين به تعداد 40 عدد در پلك فوقاني و 20 عدد در پلك تحتاني قرار دارند كه با ترشح چربي سبب تثبيت اشك مي شوند و از تبخير اشك و خشكي چشم جلوگيري مي كنند. چربي اضافه در لبه پلك، سبب افزايش استعداد به آلودگي و منجر به عفونت پلك مي گردد؛ بنابراين دو عامل چربي و ميكروب در ايجاد بلفاريت نقش دارند. بلفاريت را مي توان به سه دسته تقسيم كرد: بلفاريت سبوره اي يا ناشي از چربي, بلفاريت ميكروبي و مخلوطي از هر دو.
علايم بلفاريت به صورت سوزش و تحريك چشم ميباشند كه در صبح شديدترند و در طول روز بهتر مي شوند. هر كدام از انواع بلفاريت داراي علايم خاص خود هستند.

بلفاريت مي تواند در اوايل كودكي شروع شود و در سراسر زندگي به صورت وضعيتي مزمن ادامه داشته باشد يا اين كه در مراحل بعدي زندگي و به مرور زمان ايجاد گردد.



---------------------------------------------------------------------------

علت ورم ملتحمه چيست؟

عوامل گوناگوني مي توانند سبب ورم ملتحمه شوند كه شايع ترين آن ها عبارتند از عفونت ها، آلرژي ها و تحريك هاي محيطي. از آن جا كه ملتحمه بافت ساده اي است، به همه محرك ها به يك گونه پاسخ مي دهد و قرمز مي شود



---------------------------------------------------------------------------

بلفاريت ميكروبي:

مهم ترين علامت اين نوع بلفاريت كه معمولاً ناشي از استافيلوكوك مي باشد، سوزش و تحريك چشم در صبح مي‌باشد. علت آن تجمع سموم ميكروبي در سطح قرنيه به هنگام خواب است كه در طي روز با پلك زدن و جريان اشك برطرف مي‌گردد. در اين نوع بلفاريت، پوسته هايي در اطراف مژه ها ديده مي‌شوند. لبه هاي پلك خشك, ‌ضخيم, نامنظم و پرخون مي باشند و مژه ها به هم چسبيده اند.

التهاب مزمن منجر به ريزش، سفيد شدن و تغيير جهت مژه ها ميگردد. در اين بلفاريت، ملتحمه يا قرنيه نيز ممكن است ملتهب شوند. اگر بلفاريت درمان نشود ممكن است منجر به تشكيل گل مژه (عفونت در فوليكول مژه) يا شالازيون (التهاب غده چربي پلك) گردد.



---------------------------------------------------------------------------

بلفاريت سبوره اي يا ناشي از چربي:

علايم اين بلفاريت شبيه بلفاريت ميكروبي است و اغلب همراه با شوره سر مي باشد

بلفاريت چگونه درمان مي شود؟

بلفاريت بيماري نيست بلكه يك پديده ذاتي است كه بسياري از مردم گرفتار آن مي باشند و با بالا رفتن سن بدتر مي شود. بايد دانست كه بلفاريت سير طولاني دارد و در صورت عدم درمان صحيح، منجر به عوارضي مانند قرمزي و ضخيم شدن لبه پلك ها؛ نامنظم، سفيد شدن و ريختن مژه ها و ايجاد كدورت در قرنيه مي گردد. بلفاريت مزمن درمان قطعي ندارد و درمان بايد سال ها و گاهي تا آخر عمر ادامه داشته باشد. مهم ترين و موثرترين عامل در درمان بلفاريت، رعايت بهداشت پلك هاست. در ابتداي درمان، شستشوي پلك ها بايد پيش از خواب و پس از بيدار شدن صورت گيرد كه به تدريج با بهبود بيماري، به روزي يك بار و هفته اي 3-2 بار و در بعضي موارد به هفته اي يك بار كاهش مي‌يابد. شستشوي پلك ها را مي توان با شامپو بچه يا ساير مواد پاك كننده انجام داد. شامپو بچه را روي انگشتان سبابه دو دست مي ريزيم و در حالي كه پلك ها بسته اند ريشه مژه ها را شستشو مي دهيم. انجام اين كار در حمام آسان تر است.

مهم آن است كه در هنگام شستشو، شامپو به داخل چشم وارد نشود و تحريك چشم رخ ندهد. ماساژ و شستشوي پلك ها بايد با قدرت كافي و به مدت حداقل يك تا دو دقيقه انجام شود و تنها مالش ملايم پلك, سودي ندارد.



در درمان بلفاريت، آنتي بيوتيك ها به صورت قطره يا پماد, به ويژه در بلفاريت ميكروبي موثرند. گاهي جهت كاهش التهاب مي توان از قطره يا پماد استروييد نيز استفاده كرد. در موراد شديد ممكن است از آنتي بيوتيك خوراكي مانند تتراسيكلين يا اريترومايسين استفاده نمود.



نكته ديگر, در مورد استفاده از لوازم آرايشي توسط خانم هاست كه پس از شروع درمان بلفاريت نبايد از لوازم آرايشي كه پيش از آن استفاده مي‌كردند، استفاده نمايند زيرا موجب آلودگي مجدد پلك ها مي شود. هم چنين بايد از مصرف كرم ها و مواد چرب كننده در لبه پلك ها كه مي توانند سبب انسداد بيش تر منافذ غدد ميبومين شوند، پرهيز نمود. بنابراين در مورد بلفاريت، خود بيمار، معالج خود خواهد بود و بايد بهداشت و نظافت پلك ها را رعايت نمايد. هم‌چنين از آن‌جا كه بيماري مزمن است بايد توجه داشت كه از قطرههاي استروييدي (كورتون), جز در موارد حاد و به مدت كوتاه، استفاده نگردد زيرا مصرف طولاني مدت اين قطره ها مي تواند باعث ايجاد آب مرواريد يا آب‌سياه شود.

تهيه و تنظيم:

• دكتر زهرا رباني خواه
• سيده آلا حكيمي
• الهام فرهادي
• علي اصغر عقدايي

---------------------------------------------------------------------------
منبع