اقتصاد ایران

[نو آور]

آیا می توانیم بگوئیم کشور ما یک کشور توسعه یافته و پیشرفته صنعتی است؟ در حقیقت، میزان توسعه یافتگی در کشورها تابع معیارهای مختلفی است، که هر یک بیانگر خصوصیات، خواسته ها، آداب و رسوم، تمایلات و سایر مشخصات و مختصات مردم یک کشور می باشد و با اتکاء به این مفاهیم است که می توان میزان رشدیافتگی و توسعه هر کشور را در ابعاد مختلف فرهنگی، سیاسی، اجتماعی، علمی و سایر عرصه ها تعیین کرد.
آنچه فعلا می توان گفت این است که در واقع «صنعت دولتی» ما ، بنا به ضرورتهای مقطعی گذشته، در چند شاخه خاص رشد داشته است (رشد با پیشرفته بودن مطلق فرق دارد) مثل صنایع موشکهای هوا-فضا، خودرو سازی، فن آوری نانو و داروهای نو ترکیب، دانش هسته ای، ساخت سکوهای نفتی، مهندسی معکوس برخی قطعات هواپیماها
ولی همانطور که اشاره کرده اند، این رشد ناهمگون بوده و همه جانبه و متوازن نیست. از طرف دیگه اینها بیشتر مربوط به سرمایه گذاریهای عظیم و حمایتهای تجاری ویژه ای است که در صنایع کاملا دولتی انجام شده و به همین جهت، پایه فن آوریهائی که احیانا به دست می آید، در رشد صنایع غیر نظامی و عمومی به کار گرفته نمی شود. فرق ما با کشورهای پیشرفته آنجاست که در ایران، هنوز «بخش خصوصی واقعی» که بنیان حقیقی اقتصاد هر کشور پیشرفته واقعی است، شکل نگرفته است.

نتیجه این می شود که اوضاع عجیبی داریم ؛ مثلا به ما گفته می شه ایران دارد جنگنده پنهانکار راداری طراحی می کند و می سازد ولی از طرف دیگه صنایع خصوصی ایران، همچنان، از طراحی و ساخت یک موتورسیکلت گازی عاجز هستند و هنوز می روند و امتیاز مونتاژ موتورسیکلت هوندای 125 ژاپنی (طراحی 40 سال پیش) را از شرکتهای واسط چینی می خرند! و یا شرکتی مثل سایپا ترجیح می دهد (به مدد تعرفه های بزرگ گمرکی خودروهای خارجی) خودروی پراید (طراحی 33 سال پیش کمپانی کیا کره) را همچنان سرهم بندی (مونتاژ) کند در حالیکه شرکتهای خودرو سازی برتر دنیا، هر سال ، دست کم چند مدل خودرو را ، با لحاظ آخرین پیشرفتهای تکنولوژیکی روز جهان، طراحی و روانه بازارها می کنند.
نتیجه باز این شده که صنعت دولتی ما (با Slow Motion) بخشهای زیادی از بدنه و ادوات رزم ناوی مثل جماران را با مهندسی معکوس می سازد ولی سازندگان بخش خصوصی ایران، از ساخت یک بسته «سوزن چرخ خیاطی» عاجزند! یا اگر هم فن آوری آن را به دست بیاورند ، برایشان تولید با صرفه ای نیست.
در مجموع در ایران بخشهای مختلفی مشکل دارند، مثل هیئتهای مدیره فاسد و زورگوی بانکها (بانکهائی که به طور کلی خاصیت بانک ندارند!)، نظام مالیاتی ناکارآمد که فقط زورش به گرفتن مالیات از حقوق بگیران رسیده است و هنوز نتوانسته میزان درآمد واقعی سه دهک بالائی جامعه را تشخیص دهد. به جز این، برخی ارگانها هستند که (برای وظایف دیگری ایجاد شده بودند) به طور روز افزون ، سیطره شبکه های اختاپوسی آنها روی شریانهای اقتصاد و درآمد کشور بیشتر می شود. دانشگاهها ی ایران هم عملا، شکل و شمایل دانشگاههای واقعی را ندارند و بیشتر باید آنها را «فروشندگان مدارک آموزشی فله ای» نامید!
دولتهای فخیمه ایران هم که در طول این سالها اولا با تکیه بر چاههای نفت، با دادن یارانه های عظیم ارزی و ریالی، فقط موجبات لفت و لیس مجموعه های خاصی را فرآهم کرده اند و ثانیا عادت کرده اند کسر بودجه خود را به سادگی، با چاپ اسکناسهای نو هر چه درشت تر حل کنند و در واقع به این روش، با افزایشهای موسمی قیمتها، از یکایک مردم مالیات نده (!)، دائما «مالیات خاموش» می گیرند.
نتیجه این می شود که تنها تعداد معدودی از شرکتهای دانش بنیان خصوصی (بدون حمایت قابل ذکر دولتی) تشکیل شده آنهم با همت برخی افراد خلاق و دلسوز خاص که فعلا دارند لنگ لنگان چرخ خویش را می چرخانند و ادامه حیات می دهند.
تحریمهای خارجی هم که مزید بر علت شده و سعی دارد پشت چنین اقتصادی را به زمین بزند.
در یک کلمه، چاره کار ما، شایسته سالاری در تمامی سطوح کلان مدیریتی و حرکت به سمت یک اقتصاد صادرات محور ، مبتنی بر شکل گیری «بخش خصوصی واقعی» در کشور است.
.