این سد غول پیکر، طرحی عظیم و با شکوه‌است که برای جلوگیری از طغیان‌های طویل ترین رودخانه ی جهان یعنی نیل ساخته شده‌است.این سد به برقراری جریان مداوم آب در تمام طول سال کمک کرده‌است و نیز برق کارخانه‌ها و شهرهای کشور مصر را تأمین می‌کند. طرح ریزی این سد در آلمان صورت گرفت و سپس با کمک اتحاد جماهیر شوروی ساخته شد.
طغیان نیل
از زمان‌های قدیم، هر ساله رودخانه نیل طغیان می‌کرد.این سیل‌ها، لجن‌های حاصلخیز را بر روی زمین پراکنده می‌ساخت و به کشاورزان کمک می‌کرد تا محصولات خود را به عمل آورند.اما بعضی مواقع جاری شدن سیلاب‌های زیاد و بیش از اندازه، خانه‌ها و زمین‌های زراعی را ویران می‌کرد و در بقیه روزهای سال، خشکسالی همه جا را فرا می‌گرفت.
مهار نیل
برای کنترل این سیل‌ها، در سال ۱۹۰۲ میلادی مهندسین سدی در جنوب شهر آسوان ساختند. ارتفاع این سد در سال ۱۹۱۲ و سپس در شال ۱۹۳۳ افزایش یافت.اما هنوز این سد نمی‌توانست رودخانه نیل را کاملاً مهار کند.کار ساخت سد عظیم آسوان در سال ۱۹۶۰ میلادی آغاز شد.سد از خاک و سنگ گرانیت، خاک رُس و سیمان ساخته شده‌است.عرض این سد بیش از ۶/۳ کیلومتر، ارتفاع آن ۱۱۱ متر و قطر آن در قسمت تاج ۴۰ متر می‌باشد.ضخامت پایه سد که بر بستر رودخانه قرار دارد ۹۲۵ متر است.ساخت سد آسوان ۱۰ سال به طول انجامید.
دریاچه ناصر
سد عظیم آسوان در سال ۱۹۷۱ میلادی رسماً افتتاح شد.در فصول بارانی، این سد از طغیان آب رودخانه نیل جلوگیری می‌کند.هنگام انباشته شدن آب رودخانه در پشت این سد، به تدریج مخزن آبی به طول بیش از ۵۰۰ کیلومتر تشکیل می‌شود، که این مخزن بعد از فوت ریاست جمهوری وقت مصر، عبدالناصر، دریاچهٔ ناصر نامیده شد.
تشکیل دریاچهٔ سد
حدود ۵۰۰۰۰ نفر از مردم به دلیل وسعت دریاچه سد، مجبور به ترک خانه‌های خود شدند.آنها به یک منطقه زراعی جدید در ۵۰ کیلومتری شمال شهر آسوان مهاجرت کردند.چندین جزیره و معبد قدیمی در معرض سیل قرار گرفتند، ولی برخی از آنها از این حادثه مصون ماندند.در عملیاتی وسیع و گسترده، معبدهای رامسس دوم و نفرتاری به آجرهای ۳۰ تنی تقسیم شد و سپس دوباره این آجرها، یک به یک در تپه‌هایی مشرف به رودخانه نیل کنار هم سوار شدند.این کار طاقت فرسا ۴ سال به طول انجامید.همچنین سایر معابد کوچک نیز از جزیره ای در نیل که در حال فرورفتن در آب بود، انتقال داده شدند.
فواید
آب‌های ذخیره شده در دریاچه ناصر، زمین‌های زراعی را در دوره خشکسالی و همچنین در تمام طول سال آبیاری می‌کند.اکنون محصولات بیشتری به عمل می‌آید و غذای تولید شده برای تغذیه جمعیت رو به رشد مصر کافی است.آب‌های اضافی که از سد سرریز می‌کنند، توربین‌هایی را به حرکت در می‌آورند که نیمی از برق مصر را تأمین می‌کند.
مشکلات
علاوه بر مزایای فوق، این کوشش بشر برای غلبه بر طبیعت، مشکلاتی نیز پدید آورده‌است. این سد از حرکت لجن‌های حاصلخیز به سمت پایین رودخانه جلوگیری می‌کند و باعث می‌شود تا کشاورزان برای حاصلخیز کردن زمین‌های زراعی خویش، ناگزیر از مواد شیمیایی بیشتری استفاده کنند.از زمان ساخت این سد، کرم‌های کوچکی که در حلزون‌های آبی رودخانه نیل وجود دارند، نوعی بیماری را شایع کردند. در قدیم سیل‌های سالانه از افزایش این حلزون‌ها جلوگیری می‌کرد.بالا آمدن آب، نمک‌ها را به سطح رودخانه آورده و موجب بایر شدن زمین‌های کشاورزی شده‌است.
ویکیپدیا