عوارض شیمی درمانی

[Helena.M]

اثرات روی ارگانهای جنسی

شیمی درمانی ممکن است روی ارگانهای جنسی ( بیضه ، واژن ، رحم ، تخمدان ) تاثیر بگذارد. این عارضه هم درمردان وهم در زنان ایجاد میشود و به سن ، وضع کلی سلامت بیمار و نوع داروهای مصرفی وابستگی دارد.

مردان :

شیمی درمانی ممکن است تعداد اسپرمها راکم کند و یا روی تحرک آنها تاثیر گذارد.این تغییرات سبب کاهش قدرت بارورسازی مردمی شود. این تغییرات می تواند گذرا و یا مداوم باشد.عدم بارورسازی مرد ربطی به میل جنسی وی ندارد.ازعوارض دیگر این داروها مهار erection ( سفت شدن آلت تناسلی ) وتخریب کروموزوم ها می باشد.این عارضه گاها سبب بروز بیماریهای مادر زادی درصورت بچه دارشدن گردد.

شما چه کار می توانید بکنید ؟

قبل ازشروع شیمی درمانی در مورد ذخیره سازی اسپرم با پزشکتان مشورت کنید.در این روش اسپرم در ابتدا آزمایش و از سلامت آن مطمئن می شوند.و پس ازجمع آوری اسپرم در محیط زیر صفر در شرایط خاص نگهداری می گردد .این کار هزینه بالا داشته و قبل از آن باید مشورت کامل در مورد هزینه ها به عمل آید .
درطی دوران درمان باید از حاملگی و باروری خوداری گردد. از پزشک خود مدت زمانی که نیاز است از حاملگی پیشگیری شود را سئوال کنید . درطی 24 ساعت بعد ازشیمی درمانی ازکاندوم استفاده کنید زیرا بعضی ازداروها وارد مایع منی میشود . از پزشک خود درمورد تاثیر داروهای شیمی درمانی روی قدرت باروری در آینده سئوال کنید و بپرسید آیا این اثرات دائمی است یا موقتی .

زنها

تاثیر روی تخمدانها :

داروهای ضد سرطان می تواند روی تخمدانها تاثیرگذاشته و تولید هورومون و اعمال آنرا کاهش دهد.در بعضی ازخانمها در طی شیمی درمانی سیکل ماهیانه نامنظم و یا متوقف می شود .این عوارض می تواند موقتی یا دائمی باشد.
ناباروری : آسیب به تخمدانها می تواند سبب عدم باروری درخانمها شود.این عارضه معمولا گذرا است ولی گاها دائمی میشود.اینکه آیا ناباروری ایجاد میشود یا خیر و اینکه گذرا است یا مداوم بستگی به مسائل مختلف از جمله نوع داروها ، مقدار ، داروسن بیماردارد

منوپوز ( یاسئگی ) :سن بیمار ، نوع ومقدارداروتعیین کننده بروز یائسگی در دوران شیمی درمانی و بعد ازآن دارد.شیمی درمانی میتواند بدون ایجاد یائسگی سبب بروز علایمی شببیه به آن مانند گر گرفتگی و خشکی واژن کند.این تغییرات بافتی سبب بروزدرددرضمن مقاربت گردد و خانم را مستعد به عفونتهای مثانه و واژن میکند.هرعفونتی باید سریعا درمان شود.یائسگی می تواند مداوم یا موقت باشد .

برای کاهش عوارض گر گرفتگی چه می توان کرد ؟

چند لایه لباس بپوشید
الکل و قهوه نخورید
ورزش کنید
از روشهای رلاکسیشن و meditation ( دعا ) استفاده کنید

برای کاهش علایم واژینال و جلوگیری از عفونت چه می توان کرد ؟

ازنرم کننده واژینال هنگام مقاربت استفاده کنید
موادی ازجمله بعضی ازداروهای هورمونی خشکی مخاط واژن راکم میکند.ازاین داروهابامشاوره پزشک خودوپزشک زنان بایداستفاده کنید.
ازژلهای شیمیایی و تولید شده از مواد نفتی استفاده نکنید

از زیر پوش کتانی که تهویه خوب دارد استفاده کنید
از جوراب و شورت تنگ استفاده نکنید
از مصرف مواد نرم کننده واژن بدون اجازه پزشک استفاده نکنید
درصورت مقاربت دردناک بااجازه پزشک ازvaginal diltor ( متسع کننده واژن ) استفاده کنید

حاملگی : هرچنددرطی دوران کموتراپی بارداری ممکن است اتفاق افتد ، ولی به دلیل عوارض احتمالی روی جنین توصیه نمی شود. توصیه می شود خانمهای درسنین بارداری از یکی از روشهای مطمئن جلوگیری از بارداری مانند کاندوم ، مواد اسپرموسیدال ( کشنده اسپرم ) ، دیافراگم ، و یا قرص جلوگیری استفاده کند.قرص جلوگیری از بارداری برای بعضی از خانمهای مبتلا به کانسر مانند کانسر پستان ممنوعیت دارد.
درمورد روش مناسب جلوگیری با پزشک خودمشورت کنید .
اگرخانمی درهنگامی که کانسر وی کشف میشود حامله باشد ، گاها می توان تا زایمان برای درمان صبر کرد . ولی در مورد خانهایی که نیاز به درمان سریع باشد با توجه به تاثیرات شدید داروهای شیمی درمانی بخصوص در ماههای اول بارداری باید تصمیم گیری کرد .

تمایلات جنسی :

تمایلات جنسی دردوران شیمی درمانی در افراد متفاوت فرق میکند.بعضی از افراد حتی تمایل به مقاربت بیشتردر این دوران دارند ولی کلاً میل جنسی یا تغییرنمی کند و یا کم می شود.علت کاهش میل جنسی میتواند به دلیل استرسهای روحی ناشی ازکانسر و عوارض فیزیکی ناشی از درمان باشد .مثلا :

ترس دارند ظاهر بیمار عوض شود
اضطراب از آینده وتجارت و شغل
عوارض خود کانسر و درمانها از جمله تغییرات هورمونی

طرز تفکر همسر و نوع رفتار وی نیز موثر است. بعضی فکر میکنند شاید مقاربت برای بیماری همسر ضرر داشته باشد . بعضی فکر میکنند شاید کانسر از طریق مقاربت انتقال پیدا کند . و یا داروها ی شیمی درمانی از این طریق به آنها منتقل شود .
در کل این تفکرات باطل است و بیمار و همسر وی باید به راحتی در این مورد از پزشک خود راهنمائی بخواهند.

بیمار و همسرش همینطور باید به راحتی در مورد احساسات و نیازهای جنسی خود با یکدیگر صحبت کنند و اگر برایتان مشکل است از پزشک و یا روانپزشک و یا پرستار و حتی از خانواده جهت انتقال مسائل به همسرتان کمک بگیرید. و به طریقی به اصطلاح سرصحبت را با همسرتان باز کنید .

منبع