معماری کاهشی

[ЛίL∞F∆R]

معماری کاهشی

مجموعه غارهای الورا Ellora در نزدیکی شهر اورنگ آباد واقع در ایالت مهاراشترا متعلق به قرون 6 تا 11 میلادی شامل 34 غار کنده شده در دل کوه می باشد. این مجموعه از شگفت انگیزترین آثار معماری شبه قاره هند به‌شمار می‌آید .

در این مجموعه بخوبی می توان اساس هنر هند را که به نظام‌های مذهبی و بر پایه اصول سنتی و متبلور در اعتقادات – نه زیبایی شناسانه – استوار است را ببینیم.

یادمانهای متعلق به مهم ترین ادوار تاریخ هنر هند که تمثالهایی از صورت نوعی ِ ربّانی در قالب مادی را نشان می دهند تا سپاس و ستایش پرستش کننده رابیان کنند .این زیبایی و پویایی مجسمه ها تنها از کوشش موثر صنعتگر برای تحقق نیت معنوی و نگرش مذهبی اش حاصل آمده است و نه عمل آگاهانه او برای ساختن یک اثر هنری.هدف غایی هنرمند آن بود که حقایق و یقینهای مذهبی را در برابر مومنان مجسم سازد و در این امر همواره جنبه های زمینی و ملکوتی با یکدیگر آمیخته می شدند.

ساخت این مجموعه که تماما به شیوه کاهشی صورت گرفته مستلزم کندن و خارج کردن بیش از 200 هزار تن سنگ از دل کوه بوده و زمانی حدود 5 قرن را صرف خود کرده است.

مجموعه الورا شامل 12 غار بودایی ، 17 غار هندو، و 5 غار برهما- بودایی می باشد که درقسمت ورودی برخی از این غارها یاکشاها و یاکشی ها ( نگهبانان تمثیلی معابد ) را که در اصل به عنوان ارواح محلی طبیعت و خدایان درختها وکوهها پرستیده می شدند و در داخل غارها بودا را در حالتهای مختلف و در حال آموزش و مودراهای [1] متفاوت می بینیم.

ساخت این معبد که به صورت یکپارچه و یک تکه از سنگ از است به تنهایی حدود 150 سال طول کشیده و بزرگترین معبد یکپارچه سنگی دنیا محسوب می شود.

دورتا دوراین بنا با تصویر سازی های سنگی از وقایع کتاب های مقدس و افسانه های رامایانا و مهابهاراتای هندی حجاری شده و اساطیر و آموزه های هندو را به نمایش در آورده و همچنین مجسمه های عظیم الجثه شیوا در حالت رقص و بودا در حالتهای مختلف وتعدادی از حیوانات از جمله فیل های غول پیکری که همچون ستون ، نگهدارنده ساختمان هستند.

معبد کایلاسا ، صفحه دایره شکل عظیمی می بینیم که چهار شیر سنگی در چهار جهت مختلف و پشت به هم برروی آن قرار گرفته اند.عناصر متشکله این سطوح جنبه نمادین دارند .چرخ که همان گردونه زندگی یا چرخ اشراق بودایی است و شیرنمادی از خود بودا است که چهار جهتی بودن آن نشان دهنده جهات اربعه است.

آنچه این مجموعه را در نظر من متفاوت از بقیه می ساخت ، نه مجسمه های عظیم الجثه آن بود نه عظمت بنا و نه قدمت تاریخی اش ، بلکه شیوه ساخت آن بود. متفاوت از آنچه تا بحال دیده و شنیده و تصور کرده بودم.

اینکه این مجموعه یکپارچه سنگی با این عظمت و با این همه جزئیات چگونه تنها با دستهای آدمی از دل کوه تراشیده و بیرون آورده شده بنظرم نمایش شکوهمند و دلیل محکمی است بر نیروی قدرتمند مذهبی و ایمان عمیق تک تک سازندگان آن .

1- حرکات انگشتان ودست بودا در حالتهای مختلف را مودرا می گویند که هر مودرا بار معنایی و آموزشی متفاوتی را دارد.