لیلیئیده
شاخه ماگنولیوفیتا

رده لیلیوپسیدا یا تک‌لپه‌ایها

صفات مشخصه زیررده لیلیئیده

گیاهانی غالباً خشکی‌زی (اغلب ژئوفیت و دارای اندام های ذخیره‌ای زیرزمینی) . گاهی اوقات آبزی یا اپی‌فیت و به ندرت فاقد کلروفیل‌اند.

اعضای درختچه‌ای و درختی دارای رشد ثانویه خاص تک‌لپه‌ای ها (لیلیوپسیدا) می‌باشند.اعضای زیررده لیلیئیده معمولاً دارای گل های (گلبرگ های) رنگین هستند . هیچیک دارای گل‌آذین اسپاد نیستند. زیررده لیلیئیده دارای مشابهت مورفولوژیک با برخی از اعضای زیررده زینگیبریده، به خصوص گیاهان راسته زینگیبریدالس است .

راسته لیلیالس

این راسته شامل خانواده‌های پونته‌دریاسه، فیلیدراسه، ایریداسه، لیلیاسه، آماریلیداسه ، آگاواسه ، گزانتورویاسه، ولیوزیاسه، همودوراسه، تاکاسه ، ستموناسه، سیاناستراسه، اسمیلاکاسه و دیوسکوراسه می‌باشد .



خانواده ایریداسه (زنبق)

این خانواده دارای گیاهانی است که از لحاظ باغبانی بسیاراهمیت دارند، که از آن جمله می‌توان به زنبق، گلایول و زعفران اشاره کرد. حدود 70 جنس و 1800 گونه در این خانواده جای می‌گیرند. گیاهان علفی چند ساله‌ای هستند که غالباً دارای پیاز یا ریزوم می‌باشند.پوشش گل شبه‌گلبرگ و متشکل از 6 قطعه می‌باشد. پرچم ها به تعداد 3 عدد. تخمدان زیرین و معمولاً 3 خانه. خامه 3 قسمتی

خانواده لیلیاسه

این خانواده یکی از بزرگترین خانواده‌های گیاهان گلدار است. مهمترین گونه اقتصادی و خوراکی آن پیاز است در حدود 250 جنس و 3500 گونه در این خانواده جای می‌گیرند. گیاهان چند ساله علفی، اغلب دارای پیاز، ریزوم یا ریشه‌های غده‌ای هستند.گل های پیاز در خوشه‌های شبه ‌چتر انتهایی ظاهر می‌شوند. گل ها معمولاً منظم هستند و غالباً از 6 گلپوش شبه گلبرگ تشکیل یافته‌اند. قطعات گلپوش جدا، پرچم ها معمولاً به تعداد قطعات گلپوش و آزاد یا متصل به یکدیگر، مادگی غالباً از 3 برچه متصل به هم تشکیل یافته و دارای تخمدان 3 خانه زبرین و خامه درست یا منقسم است.

آماریلیداسه (نرگس)

این خانواده نسبتاً بزرگ بوده و از لحاظ باغبانی به دلیل داشتن گیاهان زینتی همچون نرگس از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است . در حدود 75 جنس و 1100 گونه در این خانواده جای دارند و اعضای آن گیاهانی چند ساله و پیازدار می‌باشند. یوه معمولاً کپسول خشک و یا سته است.

خانواده آگاواسه

این خانواده دارای ریزوم بوده، 20 جنس و حدود 700 گونه را در خود جای داده است. تعداد زیادی از گونه‌ها الیاف تولید می‌کنند . برگ ها کامل بوده و طول آنها 10 سانتیمتر است.

راسته اُركيدالس (ثعلب)

اين راسته از 2 خانواده بورمانياسه (125 گونه ) ، اركيداسه (18000 گونه) تشكيل شده است كه غالب آنها در مناطق استوايي و نيمه استوايي پراكنش دارند.

گياهاني چند ساله، خشكي‌زي، اپي‌فيت يا ساپروفيت، ريزوم‌دار يا با ريشه‌اي غده‌اي هستند. گل ها معمولاً با رنگ هاي درخشان و در برخي گونه‌ها بسيار كوچك و به رنگ زرد پريده يا قهوه‌اي تا سبز ديده مي‌شوند. گل ها داراي براكته، دو جنسي يا به ندرت پوليگام يا تك‌جنسي (تك‌پايه) و زيگومورف مي‌باشند.

پوشش گل مركب از شش شبه گلبرگ مي‌باشد كه در دو رديف قرار گرفته يا رديف خارجي به صورت شبه كاسبرگ و رديف داخلي به شكل شبه گلبرگ در آمده است. قطعات مياني معمولاً از نظر اندازه و رنگ از قطعات كناري خود متفاوت بوده، مخصوصاً گلبرگ مياني از نظر ساختماني به صورت خاصي درآمده و اصطلاحاً لُب ناميده مي‌شود .پرچمها به تعداد 2 يا 1 عدد با بساك 2 كيسه‌اي ، دانه‌هاي گرده معمولا ًبه يك ديگر چسبيده و توده‌اي به نام پوليني تشكيل داده‌اند.كلاله سه قسمتي، تماماً بارور يا غالباً 2 بخش كناري بارور و ديگري نازا است و كلاً در محفظه‌اي به نام روستلوم قرار گرفته‌اند.ميوه معمولاً كپسول تاب‌خورده است، دانه‌ها به تعداد بيشمار، ريز و فاقد آندوسپرم مي‌باشند.



منبع



http://zest.persianblog.ir/page/d8