توبکتومی

[AvAstiN]

مقدمه:
حدود نيم قرن است كه بستن لوله‌هاي زنان به عنوان يكي از روش‌هاي موثر جلوگيري از بارداري در سراسر جهان مورد استفاده قرار مي‌گيرد. هرساله حدود 90000 زن در ايران به منظور پيشگيري از بارداري‌هاي ناخواسته و پرخطر اقدام به بستن لوله‌هاي رحمي خود مي‌نمايند.
بستن لوله‌هاي رحمي در خانم‌ها يك عمل جراحي ساده و بي‌خطر است. در اين عمل لوله‌هاي رحمي متقاضي طي بيهوشي عمومي (يا بي‌حسي موضعي) بسته مي‌شود. اين عمل توسط متخصص زنان يا جراح عمومي، بصورت سرپايي و يا بستري با يك روز اقامت در بيمارستان قابل انجام است. با بسته شدن لوله‌هاي رحمي از رسيدن اسپرم و تخمك به يكديگر و تشكيل تخم جلوگيري بعمل مي‌آيد.

مزيت‌ها:
- اين روش به طور دائمي و نزديك به 100% از بارداري پيشگيري مي‌نمايد.
- نياز به يادآوري جهت استفاده و مراجعه مكرر براي پيگيري‌هاي بعدي ندارد.
- عارضه‌اي براي سلامتي فرد استفاده كننده در دراز مدت نخواهد داشت.
- بر روابط جنسي تاثير منفي نمي‌گذارد.
- احتمال ابتلا به سرطان تخمدان را كاهش مي‌دهد.
- تاثيري روي مقدار، طعم و كيفيت شير مادر ندارد.

عوارض غير شايع:
اين عوارض به ندرت ممكن است براي بعضي از خانم‌ها اتفاق بيافتد:
- ميزان خونريزي قاعدگي كم يا زياد شود.
- با بستن لوله‌هاي رحمي احتمال ابتلا به كيست تخمدان وجود دارد.
- مي‌تواند خطر بيهوشي را هرچند به ميزان بسيار كم داشته باشد.

چه زماني براي عمل مناسب است؟
- در صورت اطمينان از باردار نبودن، بستن لوله‌هاي رحمي در هر زماني از سيكل قاعدگي امكان‌پذير است. اما دو هفته اول سيكل قاعدگي دوره زماني مناسبتري است.
- پس از زايمان طبيعي و هنگام سزارين نيز مي‌توان اقدام به بستن لوله‌هاي رحم نمود.

نكته‌هاي مهم:
- اين روش براي زوجيني كه خانواده خود را از نظر تعداد و جنسيت فرزندان كامل نموده و از زندگي با ثباتي برخوردارند، مناسب است.
- زن و شوهر (هر دو) بايد نسبت به انجام عمل راضي باشند. در غير اين صورت، عمل نبايد انجام شود.
- زن و شوهر بايد قبل از انجام عمل بدانند احتمال موفقيت عمل جراحي برگشت باروري بسيار كم و پر هزينه است.


تذكرهاي قبل از عمل:
در هنگام مشاوره و معاينات قبل از عمل در صورتي كه از داروي خاصي استفاده مي‌شود، پزشك خود را مطلع سازيد.
- مايعات و مواد غذايي حداقل 8 ساعت قبل از عمل نبايد خورده شوند.
- بهتر است شب قبل از عمل حمام شود.
- از لباس‌هاي تميز و راحت استفاده شود.
- در صورت امكان فردي به عنوان همراه، بيمار را تا منزل همراهي نمايد.

تذكرهاي بعد از عمل:
- بهتر است روزانه حمام كنيد.
- در صورت درد، از مسكن طبق دستور پزشك استفاده كنيد.
- محل بخيه و عمل را تميز و خشك نگه داريد.
- رابطه زناشويي حداقل تا يك هفته توصيه نمي‌شود.
- از برداشتن اجسام و اشياي سنگين تا يك هفته خودداري كنيد.
در صورتي كه مشكلي نداشتيد در فاصله 7-14 روز بعد از عمل بمنظور كشيدن بخيه‌ها و معاينه محل عمل به پزشك خود مراجعه نماييد.

هشدارها و چگونگي برخورد با آنها:
در صورت بروز هريك از مشكلات زير بايد فوراً به بيمارستان مراجعه كرد:
- تب بالاتر از 38 درجه.
- درد، ورم محل عمل و خروج چرك و خون از آن تا يك هفته.
- درد شكمي.
- اسهال.
- از حال رفتن.

نكته:
- بستن لوله‌هاي رحمي چون يك روش دائمي پيشگيري از بارداري است بايد پس از مشاوره‌هاي دقيق وبه دور از هرگونه تصميم‌گيري عجولانه و احساسي صورت بگيرد.
- بستن لوله در متقاضيان زير 30 سال با توجه به احتمال طلاق، ازدواج مجدد و ... بهتر است مشروط به مشاوره دقيق و با در نظر گرفتن احتياط‌هاي لازم انجام گردد.
- احتمال حاملگي در افراد توبكتومي شده بسيار كم بوده، ولي در صورت تأخير قاعدگي، تهوع، حساس شدن پستان‌ها، درد، حساسيت زيرشكم و خونريزي از دستگاه تناسلي بررسي آن ضروري است.

منبع: وزارت بهداشت