پرورش تمساح در ایران

[Number One]

سالانه ۲ میلیون طاقه پوست کروکودیل در دنیا تجارت می‌شود که هر طاقه آن ارزشی معادل ۱۰ هزار دلار دارد. ارزش هر کیلو‌گرم از گوشت این حیوان حرام‌گوشت نیز به ۱۷ دلار می‌رسد.
اما آنچه باعث شده تا شیلات ایران موافقت اصولی ایجاد اولین مزرعه پرورش تمساح را در ایران صادر کند، استفاده پزشکی‌ای است که از خون، استخوان و حتی گوشت این حیوان دوزیست می‌شود؛ هرچند در این میان سود اقتصادی ناشی از صادرات پوست و گوشت کروکودیل بی‌تاثیر نبوده است.
مهندس تاجیک، مدیر کل دفتر توسعه منابع آبزی و ماهیان آب شیرین سازمان شیلات در گفت‌وگو با همشهری در این زمینه می‌گوید: بحث پرورش کروکودیل به عنوان یک موجود آبزی و دوزیست پیش از این در شیلات ایران سابقه داشته است اما علم و آگاهی لازم و اراده برای پرورش این حیوان در ایران نبود. وی در ادامه می‌افزاید: در یک سال اخیر بحث سرمایه‌گذاری برای پرورش تمساح مطرح شد و به دنبال فتوایی که شهریورماه پارسال به‌کوشش نماینده ولی فقیه در سازمان دامپزشکی برای مجاز بودن این فعالیت صنعتی در ایران صادر شد، شرایط برای فراخوان متقاضیان پرورش تمساح در ایران مهیا شد.
پروانه پرورش تمساح تنها در صورتی به متقاضیان ارائه می‌شود که علاوه بر رعایت نکات بهداشتی و نیز حداقل نکات زیست محیطی، از تحصیلات مرتبط برخوردار باشند و از اصول علمی لازم برای نگهداری این حیوان آگاه باشند: «ما پیش از این مواردی داشته‌ایم که متقاضیان برای پرورش ماهی از دانش لازم بی‌بهره بوده‌اند و در نتیجه نه تنها در کار خود با شکست مواجه شده‌اند، بلکه در باز‌پرداخت تسهیلاتی که استفاده کرده بودند نیز با مشکل روبرو شدند، در نتیجه این بار فقط با درخواست کسانی موافقت می‌کنیم که از دانش لازم بهره‌مند باشند و طرح قانع‌کننده‌ای برای اجرا به ما ارائه دهند. »
تحصیلات آکادمیک در رشته‌های دامپروری، دامپزشکی، زیست‌شناسی جانوری، شیلات و محیط‌زیست پیش‌شرط اعطای مجوز به متقاضیان است؛ ضمن اینکه این افراد باید مدرکی معتبر مبنی بر گذراندن دوره‌های لازم برای پرورش تمساح را ارائه دهند و طرح اجرایی ایجاد مزرعه‌شان از سوی متخصصان شیلات و سازمان دامپزشکی مورد تایید باشد. به گفته مدیرکل دفتر بهداشت و بیماری‌های آبزیان سازمان دامپزشکی که از صدور کد مربوط به بازرسی زمین‌ها توسط سازمان حفاظت از محیط زیست خبر داده است، کار نخست سازمان دامپزشکی قبل از صدور پروانه بهداشتی این است که حداقل‌های مورد نیاز برای یک مرکز پرورش تمساح را به متقاضی اعلام کند و او را ملزم به رعایت آنها سازد تا هم بخت تولید موفق را افزایش دهد و هم از احتمال خروج این خزنده از مرکز و ورودش به منابع طبیعی جلوگیری کند. دکتر محمد عزیز‌زاده می‌افزاید: اگر قرار باشد تخم و یا بچه تمساح برای تکثیر وارد کشور شود، تخم و بچه را بر اساس بیماری‌های اعلامی دفتر بین‌المللی مبارزه با بیماری‌های واگیر (OIE) کنترل می‌کنیم و به محموله‌هایی اجازه ورود به کشور می‌دهیم که فاقد بیماری و یا عوامل بیماری‌زا باشند.

● تمساح یا دارو؟

برای پرورش تمساح توجیهات علمی و البته اقتصادی فراوانی ذکر می‌شود و به همین دلیل هم‌اکنون در بیش از ۵۰کشور جهان، پرورش این خزنده برای بهره‌برداری از پوست، گوشت و خون آن رایج است. علاوه بر ساکنان جنوب شرقی آسیا که از خوردن گوشت هیچ جنبنده‌ای نمی‌گذرند و مرفهانی که باید کیف و کفششان از پوست کروکودیل باشد، مصارف پزشکی از خون و گوشت این حیوان است که به پرورش آن وجهه علمی بخشیده است. به گفته محققان، گوشت تمساح دارای خواص دارویی زیادی است و در درمان برخی بیماری‌ها مانند آسم، دردهای عضلانی و تقویت قوای بدنی کاربرد دارد. وجود عاملی به‌نام «کروکودیلین» در خون این جانور که قدرت آن تا ۵۰۰بار قوی‌تر از آنتی‌بیوتیک‌های موجود است و توانسته ویروس ایدز را در محیط آزمایشگاهی به‌آسانی از بین ببرد، این امید را در دل دانشمندان ایجاد کرده که با خون تمساح به جنگ ایدز روند. هم‌اکنون در کشورهای مختلف تحقیقات برای یافتن دارویی با استفاده از خون تمساح برای درمان این بیماری مهلک ادامه دارد.
بر اساس اطلاعات مأخوذ از دفتر بهداشت و مقابله با بیماری‌های آبزیان سازمان دامپزشکی، چند خاصیت دارویی در حال بررسی دیگر نیز به اجزای تمساح نسبت می‌دهند که استفاده از کروکودیلین در درمان عفونت‌های مقاوم به تمامی آنتی‌بیوتیک‌ها در سیستم تنفسی، ادراری از جمله آنهاست. همچنین از پودر استخوان تمساح برای درمان سرطان پوست که یکی از شایع‌ترین سرطان‌های شناخته شده است، استفاده می‌شود.استفاده از خون تمساح در سرم‌سازی و سم‌زدایی مجروحان شیمیایی مورد دیگری است که تاجیک به آن اشاره می‌کند و می‌گوید: تحقیقاتی انجام شده که نشان می‌دهد از خون این خزنده می‌توان در سم‌زدایی از بدن مجروحان شیمیایی استفاده کرد، البته تا آنجایی که ما اطلاع داریم در ایران هنوز تحقیقات جدی در این زمینه انجام نشده است. وی در ادامه می‌افزاید: هماهنگی‌هایی با مراکز مربوط مانند انستیتو ‌پاستور، موسسه تحقیقات و سرم‌سازی رازی و ... انجام داده‌ایم تا همزمان با تاسیس مزارع پرورش کروکودیل در ایران، تحقیقات روی خواص دارویی این حیوان را شدت ببخشند.

● خانم‌ها با کروکودیل‌ها سازگارترند!

۶۰ تا ۷۰ درصد پرورش‌دهندگان تمساح در دنیا را خانم‌ها تشکیل می‌دهند. تاجیک با ارائه این آمار و با بیان اینکه پرورش این حیوان کاری دقیق و پر از ظرافت و ریزه‌کاری است که خانم‌ها از عهده آن بهتر بر می‌آیند، اولین پرورش‌دهنده کروکودیل در ایران را هم یک خانم معرفی می‌کند؛ جانورشناسی که در مالزی دوره‌های مخصوص پرورش کروکودیل را گذرانده است.
اما آیا تمام متقاضیان این صنعت باید راهی دیگر کشور‌ها شوند تا از اصول پرورش این خزنده آگاهی یابند؟ تاجیک در پاسخ به این سوال می‌گوید: در حال حاضر ما در کشور مدرسی نداریم که به این علم آشنا باشد، اما برنامه‌ای برای اعزام متخصصان شیلات به کشور‌های صاحب تکنولوژی داریم تا در آینده نزدیک توان ارائه تسهیلات به متقاضیان را داشته باشیم.
به گفته این متخصص در جنوب ایران با توجه به شرایط آب و هوایی و وجود آب شور، پتانسیل پرورش تمساح‌های آب شور وجود دارد و در مناطقی چون دشت مغان، گلستان و خراسان رضوی امکان پرورش گونه‌های آب شیرین تمساح وجود دارد. مهندس تاجیک با بیان اینکه اولین مجوز مزرعه کروکودیل ایران برای جزیره قشم صادر شده می‌افزاید: برای اینکه کروکودیل‌ها پوست لطیف و مرغوبی داشته باشند، لازم است منطقه پرورششان دست کم در سه چهارم از طول سال گرم و مرطوب باشد.مدیر کل دفتر توسعه منابع آبزی و ماهیان آب شیرین شیلات، گونه کروکودیلی که قرار است در اولین مرحله در مزرعه ایرانی پرورش یابد را Porosus ذکر می‌کند و می‌گوید: این گونه، بومی استرالیاست و در آب شور زندگی می‌کند و در مناطقی چون مالزی، تایلند، هند و پاکستان هم دیده می‌شود.
اولین محموله از بچه پروسوس‌ها و مولد این نوع کروکودیل تابستان سال آینده وارد قشم می‌شود و ۴‌تا‌۵ سال آینده می‌توان ایران را هم در زمره کشور‌های صاحب این صنعت به شمار آورد، البته مشروط بر آنکه فرآیند‌های اخذ مجوز از محیط زیست، تملک زمین و ساخت و ساز مزرعه، اعطای وام بانکی و تسهیلات مورد نیاز و ... همه و همه به خوبی پیش روند.

● مزرعه تمساح‌ها
حداقل فضا برای پرورش هر قطعه تمساح، یک مترمربع است. هر تمساح اغلب سالی یک بار و گاه دو بار و هر بار ۲۰ تا ۶۰ تخم می‌گذارد و دارای سرعت رشد بالایی است، به‌طوری که به‌ازای مصرف هر یک کیلوگرم ماده غذایی، ۱/۱کیلوگرم افزایش وزن دارد. بهترین دما برای پرورش تمساح، بین ۲۸ تا ۳۴ درجه سانتیگراد است و بهترین رطوبت برای پرورش این حیوان بین ۷۵ تا ۹۰درصد است، یعنی جانور تقریبا به‌طور مرتب باید در آب باشد.
نوزادان تا یک سالگی باید در فضای سرپوشیده نگهداری شوند و جانوران بیش از یک سال در صورت فراهم بودن شرایط هوایی مورد نیازشان ( ۳۰درجه به بالا) می‌توانند در محیط باز پرورش یابند و در غیر این صورت باید در گلخانه‌های بزرگ با آبگیرهای جداگانه نگهداری شوند.
تمساح برای تغذیه نیاز به جیره غذایی کامل شامل پروتئین، قند، ویتامین و املاح دارد که این غذا را می‌توان از ضایعات کشتارگاهی و تلفات دامداری‌ها و مرغداری‌ها البته زیر نظر ادارات دامپزشکی و ضایعات صید آبزیان به اضافه افزودنی‌های مجاز تامین کرد.در ایران نوعی از تمساح، موسوم به پوزه‌کوتاه با نام محلی «گاندو» که جانور ویژه هندوستان است، به تعداد محدودی در حوزه رودخانه فصلی باهوکلات و تالاب‌های اطراف آن، در منتهی الیه جنوب شرقی استان سیستان و بلوچستان زندگی می‌ کنند

[بهـمن]

پرورش تمساح

پرورش تمساح یک صنعت جدید به شمار می آید که تولیدات حاصل از این صنعت بیشتر مورد توجه بازار مد و فروشگاه های لوکس می باشد. این صنعت عمدتاٌ وابسته به جمعیت های تمساح های وحشی است که ممکن است خارج از نفوذ و دسترس مزرعه داران باشد.
هرگونه اقدام برای پرورش تمساح نیاز به ارزیابی دقیق تمام اجزاء و متغیرهایی دارد که ممکن است موفقیت زیست شناختی و اقتصادی آن را تحت تاثیر قرار دهد. یک مزرعه دار، باید مطمئن باشد که طرح او برآورد کننده همه نیازها بوده و به همه موارد در مسیر تولید توجه داشته است. پرورش تمساح نیاز به سرمایه گذاری کافی در زمینه امکانات، وسایل و موجودی گله های پرورشی دارد. علاوه برآن کیفیت پوست گونه های هدف به طور روشن و مشخصی خیلی مهم است. در شرایط یکسان، گونه های با پوست کلاسیک نسبت به گونه های غیر کلاسیک دارای ارزش اقتصادی بیشتر می باشند، زیرا قیمت پوست آنها بطور محسوسی بیشتر است.
گونه ی کلاسیک به گونه هایی اطلاق می شود که در پوست ناحیه شکمی دارای فلس ها یا به بیان صحیح تر سپرهای کوچک و صفحات استخوانی بسیار کم در زیر آنها می باشند که از جمله آنها می توان به تمساح آب شور (Crocodylus porosus)، تمساح نیل (C.niloticus) و حتی تمساح مردابی (C.palustris) اشاره نمود گونه های غیر کلاسیک گونه هایی هستند که در زیر بافت پوست ناحیه شکمی دارای صفحات استخوانی نیز می باشند و به همین لحاظ با توجه به اینکه کار پرداخت و تهیه چرم از آن سخت است دارای ارزش کمتری هستند و تنها پوست ناحیه پهلوی این گونه ها مورد استفاده قرار می گیرند و کیمن ها (گونه هایی از خانواده آلیگاتوریده) از این گروه محسوب می شوند.
در حال حاضر ۲۳ گونه تمساح وجود دارد که در تمام نقاط جهان پراکنده می باشند و شامل: آلیگاتورها و کیمن ها (۸ گونه)، تمساح های حقیقی (۱۳ گونه)، گاریال شبه گاریال (۲ گونه) هستند که زیستگاه های آبی مناطق حاره ای را اشغال نموده اند.
سه منبع عمده و اساسی برای پرورش موفقیت آمیز تمساح عبارتند از : گله پرورشی، غذا و پول یا سرمایه. در برخی از کشورها بخصوص کشورهای در حال توسعه ممکن است که تخم تمساح های وحشی به سادگی و راحتی و با قیمت پائین در دسترس باشد اما غذای ارزان برای غذادهی تمساح ها پرورشی وجود نداشته باشد. در برخی دیگر از کشورها ممکن است منابع مالی جهت توسعه و نیز پروتئین زاید برای غذ ادهی در دسترس باشد ولی منابع تمساح که بتوان براساس آن یک برنامه بهره برداری پایدار را اجرا نمود وجود نداشته باشد.
تمساح ها به عنوان گونه های کلیدی در زیستگاه خود به شمار رفته و دارای تاثیرات مثبت زیادی بر آن بوده و فعالیت های آنها باعث بقاء و حفظ ساختمان و عملکرد اکوسیستم می شود. تمساح ها دارای جنبه های منحصر به فرد تاریخ طبیعی هستند که چالش مخصوصی را برای حفاظت آنها به وجود می آورد. اغلب گونه های تمساح ها به خاطر پوست گران قیمت شان مورد بهره برداری قرار گرفته اند که پشتوانه تجارت جهانی به ارزش سالانه بیش از ۲۰۰ میلیون دلار آمریکاست. آنها همچنین تحت تاثیر شدید نابودی، تخریب و آلودگی زیستگاه خود هستند. کاهش و نابودی هر یک از گونه های تمساح ها نشانگر افت و نابودی معنی دار تنوع زیستی و پتانسیل اقتصادی و دوام و بقاء اکوسیستم ها است.
بهره برداری از هر کدام از منابع حیات وحش باید بهره برداری پایدار باشد، بدین مفهوم که استفاده از آن منبع باید در حد ظرفیت آن منبع باشد. در زمینه استفاده از تمساح ها، بهره برداری پایدار باید طوری باشد که هم به حفاظت از خود گونه و هم زیستگاه آن در طبیعت کمک نماید. بخش کلیدی برای موفقیت برنامه های بهره برداری پایدار در گرو فواید اقتصادی است که از انجام فعالیتهای حفاظتی بر روی جمعیتهای حیات وحش عاید مردم محلی می شود. برنامه های مدیریت پایدار که منجر به فواید حفاظتی مستقیم می شوند را می توان به دو دسته تقسیم نمود:
۱- برداشت:
منظور از برداشت استحصال مستقیم تمساح هایی از طبیعت است که در حد اقتصادی بزرگ شده اند. برداشت بطور سنتی و مرسوم روشی بوده که برای برداشت حیوانات به منظور استفاده از پوست آنها به کار می رفته و به خاطر اینکه با روش های معمول برای شکار روزمره (امرار معاش) یکسان می باشد، غالباٌ بیشترین ارتباط را با جوامع بومی داشته است. این روش سود اقتصادی مستقیم برای مردم در بر دارد. این روش ممکن است دربرگیرنده استحصال تعدادی از افراد بالغ و زاد آور نیز باشد بنابراین از نقطه نظر مدیریتی توصیه نمی شود.
۲- پرورش:
۱-۲) پرورش یا گله داری (Ranching)
گله داری نوعی برنامه برداشت تغییر شکل یافته است که در آن تمساح های جوان یا تخم هایی که از طبیعت برداشت شده اند در اسارت مورد پرورش قرار می گیرند. حیوانات در حالت اسارت تا اندازه تجارتی (۲-۱ متر) ، بسته به نوع گونه و وضعیت بازار، پرورش داده شده و پس از کشتار پوست و محصولات آن بصورت اقتصادی فروخته می شوند.


۲-۲) مزرعه داری (Farming) :
این روش به سیکل بسته پرورش تمساح ها در اسارت اطلاق می شود. حیوانات بالغ و زادآور در اسارت نگهداری می شوند و تخم های گذاشته شده توسط تمساح های ماده جمع آوری شده و بطور مصنوعی تفریخ می شوند و سپس نوزادان تا اندازه تجاری پرورش داده می شوند. این روش از نظر اقتصادی نیز دارای نکات مثبتی است.

منبع : دامپزشک

[بهـمن]

قوانین و مقررات بین المللی پرورش تمساح

تجارت تمساح ها و محصولات آنها در سطح جهانی و بین المللی از طریق کنوانسیون منع تجارت جهانی گونه های جانوری و گیاهی در معرض خطر انقراض(سایتیس (CITES کنترل می شود. روش اعمال مقررات سایتیس در مورد تمساح ها بسیار پیچیده تر از اعمال این روشها در مورد سایر گونه ها است. اکثر گونه های تمساح ها در ضمیمه شماره یک کنوانسیون گنجانیده شده اند که اجازه هیچگونه تجارتی را به دولت ها نمی دهد مگر اینکه آنها در اسارت پرورش یافته باشند. سایر گونه هایی که در ضمیمه شماره ۲ قرار دارند منعی برای تجارت آنها وجود ندارد به شرطی که مجوز لازم را برای صادرات اخذ کرده باشند.
در حال حاضر با توجه به قوانین سایتیس۴ سطح مختلف کنترل تجارت وجود دارد:
۱- ضمیمه شماره I : این بخش شامل کلیه گونه های در معرض تهدید است که ممکن است وضع حفاظتی آنها تحت تاثیر تجارت قرار گیرد. تجارت هر یک از این گونه ها باید تنها در شرایط خاص صورت پذیرد. صادرات حیوانات وحشی برای استفاده مولد جهت اهداف پرورشی مجاز نیست مگر اینکه هدف انگیزش برنامه های پرورشی جهت اطمینان از بقاء گونه ها باشد.
۲- ضمیمه شماره یک (تولید در اسارت برای اهداف پرورشی):
در مورد گونه هایی که در ضمیمه شماره یک قرار دارند ولی برای اهداف اقتصادی در اسارت تولید و پرورش یافته اند، مقررات ضمیمه شماره دو اعمال می شود و شامل تمساح هایی می شود که در اسارت متولد شده و یا والدین آنها در اسارت جفت گیری کرده اند یعنی تمساح هایی که از تخم هایی که در اسارت گذاشته و تفریخ شده اند بوجود آمده اند. اهداف چنین کارگاه هایی نباید شامل حفظ جمعیت طبیعی باشد و باید بدون چشم داشت از طبیعت اداره شوند.
ضمیمه شماره ۲ (منتقل شده از ضمیمه شماره یک برای گله داری) :
در این بخش، گونه های ضمیمه شماره یک که به نظر اعضاء در آینده نه چندان طولانی در معرض خطر قرار خواهند گرفت و ممکن است از طریق فعالیت های گله داری امیدی برای ادامه بقائشان باشد را می توان به ضمیمه شماره ۲ منتقل نمود به شرط آنکه معیارهای مدیریتی قاطع و علمی با آن همراه باشد.
ضمیمه شماره دو (انتقال از ضمیمه شماره یک بر اساس سهمیه)
در این گروه تنها به بخش محدودی از پوست های حیوانات ضمیمه شماره یک اجازه صادرات داده می شود. میزان سهمیه توسط توافق های بین المللی تعیین می شود و باید براساس مطالعاتی که اثرات احتمالی چنین برداشتی را پیش بینی کرده است باشد. این سهمیه ممکن است برای حیوانات حاصل از صید از طبیعت یا پرورشی و یا پوست به صورت مجزا تعیین گردد.
برای صادرات پوست (براساس هر یک از روشهای مذکور) ، پوستها باید توسط برچسب هایی علامت گذاری شوند که دربرگیرنده یک شماره انحصاری باشد.

[بهـمن]

تولیدمثل در اسارت



نگهداری تمساح های زادآور از آنجایی که محوطه زیادی از زمین را اشغال می کند و هزینه های ساخت و ساز زیادی در بر دارد گران تمام می شود. علاوه برآن هزینه هایی نظیر غذا، آب، نگهداری و مراقبت دائم را نیز باید مد نظر قرار داد. اگر امکان تهیه این گروه از حیوانات از طبیعت میسر نباشد، فراهم سازی و تامین گله پرورشی در اسارت ممکن است یک الزام طولانی مدت و پرخرج باشد زیرا بیشتر تمساح هایی که دارای اهمیت اقتصادی هستند ۶ سال یا بیشتر طول می کشد تا با موفقیت تولیدمثل کنند. رژیم غذایی در این زمینه نقش بسیار مهمی را ایفا می کند و در برخی موارد ثابت شده که گوشت قرمز نسبت به گوشت ماهی، دارای تاثیرات بهتری می باشد، لذا الزاماً و اجباراً برنامه غذائی مناسب متشکل از منابع پروتئینی مناسب باید در اختیار تمساح های پرورشی قرار گیرد . بنابر این مواردی نظیر آنچه که برخی افراد غیر مطلع ، مبنی بر استفاده از ضایعات کشتارگاهی اظهار می کنند مردود و غیر قابل استفاده خواهد بود. این بدان معنی است که تامین غذای مورد نیاز تمساح ها نیز در بر گیرنده هزینه قابل توجهی خواهد بود. موفقیت اقتصادی و زیست شناختی نگهداری تمساح های پرورشی در اسارت بطور عمده به نوع گونه ها بستگی دارد که عواملی نظیر نسبت جنسی، میزان آب، زمین و گله پرورشی در بین گونه ها بسیار متفاوت است. در ارزیابی موفقیت تولیدمثل در اسارت، تعداد نوزادان زنده هر والد شاید تنها معیار اندازه گیری قابل قبول و معنی دار برای این موفقیت باشد. کیفیت تخم های گذاشته شده نیز بطور فاحشی با هم فرق می کند و در بسیاری از موقعیت های پرورش در اسارت ناباروری و مرگ زود هنگام جنین می تواند باعث نابودی و عدم بقاء ۷۰-۶۰ درصد تخمها شود. تمساح برای رسیدن به سن مناسب کشتار نیازمند مدت زمان طولانی است




منبع : دامپزشک

[بهـمن]

پوست تمساح

قسمتی از پوست تمساح که دارای بیشترین ارزش می باشد و در تولید انواع محصولات مورد استفاده قرار می گیرد پوست ناحیه شکمی تمساح های کلاسیک ( بدون دکمه های استخوانی زیر پوست) و ناحیه پهلوها در گونه های غیر کلاسیک نظیر کیمن ها (دارای دگمه های استخوانی زیر پوست ناحیه شکم) می باشد و در کل به ناحیه زمینه یا بافت مشهور است. این ناحیه بخشی از پوست بین گلو، تمامی شکم و نیم یا بخشی از دم را در برمی گیرد. معمولاٌ پوست ها به سه دسته تقسیم می شوند که به پوست های درجه ۲ و درجه ۳ به ترتیب ۷۵ درصد و ۵۰ درصد کل قیمت تعلق می گیرد. پوست ها زیر درجه ۳ اغلب مشتری خاصی ندارند. در صورتی که پوست ها دارای لکه، پارگی، گندیدگی، سوراخ و یا هر نوع آسیب باشند قیمت نازلتری خواهند داشت.
تبدیل پوست به چرم خود فرآیند بسیار حساس و طولانی است که دربرگیرنده مواردی نظیر خیساندن، تراشیدن گوشت، آب آهک زدن، آهک زدایی، شست و شو، سفیدکاری و در نهایت دباغی (که خود شامل چندین مرحله است) و رنگرزی است. هزینه های مربوط به این بخش، مهارت ها و فنون لازم برای انجام آنها و مدت زمان مورد نیاز برای آن را نیز حتماٌ باید مدنظر قرار داد و اقتصادی یا مقرون به صرفه بودن انجام این مراحل خود بسته به عوامل و شرایط مختلف، جای سؤال خواهد داشت. این در حالی است که انجام این عملیات علاوه بر مهارت و تجربه نیاز به امکانات و تجهیزات ویژه آن دارد. به بیان دیگر اینکه امکان ایجاد یک کارخانه دباغی پوست تمساح در ایران مستلزم هزینه بسیار زیاد، آنهم در صورت امکان خرید تکنولوژی، و تقریباً در حد غیر ممکن خواهد بود. نتیجه اینکه تمام پوست های تولیدی می بایست به صورت خام به فروش برسد که قیمت آن در صورت داشتن شرایط مذکور در بالا حدود ۵۰۰-۴۰۰ دلار خواهد بود.
مفهوم دیگر این واقعیت آنکه ذکر قیمت هایی نظیر ۵ یا ده هزار دلار برای یک تخته پوست در برخی سایت ها که پرورش تمساح را تبلیغ می کنند نشان از بی اطلاعی و عدم آگاهی آنها و شاید رسیدن به اهداف شخصی دیگر با به خطر انداختن سرمایه دیگران می باشد. البته این نیز خود جای سوال و تعجب دارد که چگونه برخی که نه تجربه عملی و علمی دارند و نه از نزدیک تمساح را دیده یا لمس کرده اند چگونه می خواهند به دیگران پرورش آن را بیاموزند؟
تولید پوست و محصولات با کیفیت بالا نیاز به تخصص، تبحر و داشتن امکانات و تکنو لوژی لازم دارد.
شرایط و ویژگیهای محیط پرورش

تمساح ها جزو گونه هایی هستند که پراکنش آنها عمدتاٌ در مناطق حاره های و گرمسیری و مرطوب متمرکز است و مهمترین شرط برای دستیابی به حداکثر میزان رشد فراهم ساختن محیطی مناسب از نظر دمایی و رطوبت است.
مهم ترین ویژگی های یک محیط مناسب برای پرورش و نگهداری تمساح در سطح اقتصادی عبارتند از:
- تامین دمای مناسب (دمای ثابت ۳۰ درجه سانتیگراد)
- تامین رطوبت مناسب
- تامین محیطی عاری از هر گونه استرس و فشار که منجر به وقفه در رشد نشود.
لذا با توجه به شرایط مذکور و نیز شرایط اقلیمی ایران هرگونه اقدام جهت انجام فعالیت های پرورشی روی این گونه ها حداقل در بخش عمده ای از سال می بایست در فضای سرپوشیده بصورت سوله یا گلخانه انجام پذیرد که امکانات تنظیم دما و رطوبت در آن مهیا باشد.
تعبیه و ساخت استخرهای پرورش در داخل سالن ها نیز بسته به نوع و روش مورد استفاده جهت انجام فعالیت متفاوت خواهد بود. بدیهی است که احداث و اداره یک مزرعه پرورش تمساح نیاز به داشتن آگاهی کافی از زیست شناسی این گونه ها و نیز فرایند نگهداری و پرورش خواهد بود.

منبع: دامپزشک

[بهـمن]

تجارت تمساح!



سالانه ۲ میلیون طاقه پوست کروکودیل در دنیا تجارت می‌شود که هر طاقه آن ارزشی معادل ۱۰ هزار دلار دارد. ارزش هر کیلو‌گرم از گوشت این حیوان حرام‌گوشت نیز به ۱۷ دلار می‌رسد.
اما آنچه باعث شده تا شیلات ایران موافقت اصولی ایجاد اولین مزرعه پرورش تمساح را در ایران صادر کند، استفاده پزشکی‌ای است که از خون، استخوان و حتی گوشت این حیوان دوزیست می‌شود؛ هرچند در این میان سود اقتصادی ناشی از صادرات پوست و گوشت کروکودیل بی‌تاثیر نبوده است.
مهندس تاجیک، مدیر کل دفتر توسعه منابع آبزی و ماهیان آب شیرین سازمان شیلات در گفت‌وگو با همشهری در این زمینه می‌گوید: بحث پرورش کروکودیل به عنوان یک موجود آبزی و دوزیست پیش از این در شیلات ایران سابقه داشته است اما علم و آگاهی لازم و اراده برای پرورش این حیوان در ایران نبود. وی در ادامه می‌افزاید: در یک سال اخیر بحث سرمایه‌گذاری برای پرورش تمساح مطرح شد و به دنبال فتوایی که شهریورماه پارسال به‌کوشش نماینده ولی فقیه در سازمان دامپزشکی برای مجاز بودن این فعالیت صنعتی در ایران صادر شد، شرایط برای فراخوان متقاضیان پرورش تمساح در ایران مهیا شد.
پروانه پرورش تمساح تنها در صورتی به متقاضیان ارائه می‌شود که علاوه بر رعایت نکات بهداشتی و نیز حداقل نکات زیست محیطی، از تحصیلات مرتبط برخوردار باشند و از اصول علمی لازم برای نگهداری این حیوان آگاه باشند: «ما پیش از این مواردی داشته‌ایم که متقاضیان برای پرورش ماهی از دانش لازم بی‌بهره بوده‌اند و در نتیجه نه تنها در کار خود با شکست مواجه شده‌اند، بلکه در باز‌پرداخت تسهیلاتی که استفاده کرده بودند نیز با مشکل روبرو شدند، در نتیجه این بار فقط با درخواست کسانی موافقت می‌کنیم که از دانش لازم بهره‌مند باشند و طرح قانع‌کننده‌ای برای اجرا به ما ارائه دهند. »
تحصیلات آکادمیک در رشته‌های دامپروری، دامپزشکی، زیست‌شناسی جانوری، شیلات و محیط‌زیست پیش‌شرط اعطای مجوز به متقاضیان است؛ ضمن اینکه این افراد باید مدرکی معتبر مبنی بر گذراندن دوره‌های لازم برای پرورش تمساح را ارائه دهند و طرح اجرایی ایجاد مزرعه‌شان از سوی متخصصان شیلات و سازمان دامپزشکی مورد تایید باشد. به گفته مدیرکل دفتر بهداشت و بیماری‌های آبزیان سازمان دامپزشکی که از صدور کد مربوط به بازرسی زمین‌ها توسط سازمان حفاظت از محیط زیست خبر داده است، کار نخست سازمان دامپزشکی قبل از صدور پروانه بهداشتی این است که حداقل‌های مورد نیاز برای یک مرکز پرورش تمساح را به متقاضی اعلام کند و او را ملزم به رعایت آنها سازد تا هم بخت تولید موفق را افزایش دهد و هم از احتمال خروج این خزنده از مرکز و ورودش به منابع طبیعی جلوگیری کند. دکتر محمد عزیز‌زاده می‌افزاید: اگر قرار باشد تخم و یا بچه تمساح برای تکثیر وارد کشور شود، تخم و بچه را بر اساس بیماری‌های اعلامی دفتر بین‌المللی مبارزه با بیماری‌های واگیر (OIE) کنترل می‌کنیم و به محموله‌هایی اجازه ورود به کشور می‌دهیم که فاقد بیماری و یا عوامل بیماری‌زا باشند.
تمساح یا دارو؟
برای پرورش تمساح توجیهات علمی و البته اقتصادی فراوانی ذکر می‌شود و به همین دلیل هم‌اکنون در بیش از ۵۰کشور جهان، پرورش این خزنده برای بهره‌برداری از پوست، گوشت و خون آن رایج است. علاوه بر ساکنان جنوب شرقی آسیا که از خوردن گوشت هیچ جنبنده‌ای نمی‌گذرند و مرفهانی که باید کیف و کفششان از پوست کروکودیل باشد، مصارف پزشکی از خون و گوشت این حیوان است که به پرورش آن وجهه علمی بخشیده است. به گفته محققان، گوشت تمساح دارای خواص دارویی زیادی است و در درمان برخی بیماری‌ها مانند آسم، دردهای عضلانی و تقویت قوای بدنی کاربرد دارد. وجود عاملی به‌نام «کروکودیلین» در خون این جانور که قدرت آن تا ۵۰۰بار قوی‌تر از آنتی‌بیوتیک‌های موجود است و توانسته ویروس ایدز را در محیط آزمایشگاهی به‌آسانی از بین ببرد، این امید را در دل دانشمندان ایجاد کرده که با خون تمساح به جنگ ایدز روند. هم‌اکنون در کشورهای مختلف تحقیقات برای یافتن دارویی با استفاده از خون تمساح برای درمان این بیماری مهلک ادامه دارد.
بر اساس اطلاعات مأخوذ از دفتر بهداشت و مقابله با بیماری‌های آبزیان سازمان دامپزشکی، چند خاصیت دارویی در حال بررسی دیگر نیز به اجزای تمساح نسبت می‌دهند که استفاده از کروکودیلین در درمان عفونت‌های مقاوم به تمامی آنتی‌بیوتیک‌ها در سیستم تنفسی، ادراری از جمله آنهاست. همچنین از پودر استخوان تمساح برای درمان سرطان پوست که یکی از شایع‌ترین سرطان‌های شناخته شده است، استفاده می‌شود.استفاده از خون تمساح در سرم‌سازی و سم‌زدایی مجروحان شیمیایی مورد دیگری است که تاجیک به آن اشاره می‌کند و می‌گوید: تحقیقاتی انجام شده که نشان می‌دهد از خون این خزنده می‌توان در سم‌زدایی از بدن مجروحان شیمیایی استفاده کرد، البته تا آنجایی که ما اطلاع داریم در ایران هنوز تحقیقات جدی در این زمینه انجام نشده است. وی در ادامه می‌افزاید: هماهنگی‌هایی با مراکز مربوط مانند انستیتو ‌پاستور، موسسه تحقیقات و سرم‌سازی رازی و … انجام داده‌ایم تا همزمان با تاسیس مزارع پرورش کروکودیل در ایران، تحقیقات روی خواص دارویی این حیوان را شدت ببخشند.
خانم‌ها با کروکودیل‌ها سازگارترند!
۶۰ تا ۷۰ درصد پرورش‌دهندگان تمساح در دنیا را خانم‌ها تشکیل می‌دهند. تاجیک با ارائه این آمار و با بیان اینکه پرورش این حیوان کاری دقیق و پر از ظرافت و ریزه‌کاری است که خانم‌ها از عهده آن بهتر بر می‌آیند، اولین پرورش‌دهنده کروکودیل در ایران را هم یک خانم معرفی می‌کند؛ جانورشناسی که در مالزی دوره‌های مخصوص پرورش کروکودیل را گذرانده است.
اما آیا تمام متقاضیان این صنعت باید راهی دیگر کشور‌ها شوند تا از اصول پرورش این خزنده آگاهی یابند؟ تاجیک در پاسخ به این سوال می‌گوید: در حال حاضر ما در کشور مدرسی نداریم که به این علم آشنا باشد، اما برنامه‌ای برای اعزام متخصصان شیلات به کشور‌های صاحب تکنولوژی داریم تا در آینده نزدیک توان ارائه تسهیلات به متقاضیان را داشته باشیم.
به گفته این متخصص در جنوب ایران با توجه به شرایط آب و هوایی و وجود آب شور، پتانسیل پرورش تمساح‌های آب شور وجود دارد و در مناطقی چون دشت مغان، گلستان و خراسان رضوی امکان پرورش گونه‌های آب شیرین تمساح وجود دارد. مهندس تاجیک با بیان اینکه اولین مجوز مزرعه کروکودیل ایران برای جزیره قشم صادر شده می‌افزاید: برای اینکه کروکودیل‌ها پوست لطیف و مرغوبی داشته باشند، لازم است منطقه پرورششان دست کم در سه چهارم از طول سال گرم و مرطوب باشد.مدیر کل دفتر توسعه منابع آبزی و ماهیان آب شیرین شیلات، گونه کروکودیلی که قرار است در اولین مرحله در مزرعه ایرانی پرورش یابد را Porosus ذکر می‌کند و می‌گوید: این گونه، بومی استرالیاست و در آب شور زندگی می‌کند و در مناطقی چون مالزی، تایلند، هند و پاکستان هم دیده می‌شود.
اولین محموله از بچه پروسوس‌ها و مولد این نوع کروکودیل تابستان سال آینده وارد قشم می‌شود و ۴‌تا‌۵ سال آینده می‌توان ایران را هم در زمره کشور‌های صاحب این صنعت به شمار آورد، البته مشروط بر آنکه فرآیند‌های اخذ مجوز از محیط زیست، تملک زمین و ساخت و ساز مزرعه، اعطای وام بانکی و تسهیلات مورد نیاز و … همه و همه به خوبی پیش روند.
مزرعه تمساح‌ها
حداقل فضا برای پرورش هر قطعه تمساح، یک مترمربع است. هر تمساح اغلب سالی یک بار و گاه دو بار و هر بار ۲۰ تا ۶۰ تخم می‌گذارد و دارای سرعت رشد بالایی است، به‌طوری که به‌ازای مصرف هر یک کیلوگرم ماده غذایی، ۱/۱کیلوگرم افزایش وزن دارد. بهترین دما برای پرورش تمساح، بین ۲۸ تا ۳۴ درجه سانتیگراد است و بهترین رطوبت برای پرورش این حیوان بین ۷۵ تا ۹۰درصد است، یعنی جانور تقریبا به‌طور مرتب باید در آب باشد.
نوزادان تا یک سالگی باید در فضای سرپوشیده نگهداری شوند و جانوران بیش از یک سال در صورت فراهم بودن شرایط هوایی مورد نیازشان ( ۳۰درجه به بالا) می‌توانند در محیط باز پرورش یابند و در غیر این صورت باید در گلخانه‌های بزرگ با آبگیرهای جداگانه نگهداری شوند.
تمساح برای تغذیه نیاز به جیره غذایی کامل شامل پروتئین، قند، ویتامین و املاح دارد که این غذا را می‌توان از ضایعات کشتارگاهی و تلفات دامداری‌ها و مرغداری‌ها البته زیر نظر ادارات دامپزشکی و ضایعات صید آبزیان به اضافه افزودنی‌های مجاز تامین کرد.در ایران نوعی از تمساح، موسوم به پوزه‌کوتاه با نام محلی «گاندو» که جانور ویژه هندوستان است، به تعداد محدودی در حوزه رودخانه فصلی باهوکلات و تالاب‌های اطراف آن، در منتهی الیه جنوب شرقی استان سیستان و بلوچستان زندگی می‌ کند. http://www.ardalan.id.ir/forum

[بهـمن]

صنعت نوظهور پرورش تمساح در ایران

یکی از مهمترین منابع درآمدزا و اشتغال‌زا برای اکثر جوامع، پرورش حیوانات مفید، اهلی و به طور کلی‌تر صنعت دامپروری است. تهیه مواد غذایی، دارویی، پوشاک، منسوجات و در برخی مواقع حمل و نقل مواردی است که رابطه مستقیمی با این صنعت پیدا می‌کند به همین دلیل جمعیت دامی یک کشور همانند سایر منابع طبیعی خدادادی همچون نفت و ذخایر زیرزمینی، بخشی از سرمایه‌های ملی را تشکیل می‌دهند، با این تفاوت که حیوانات برخلاف سایر منابع ذکر شده، ثروت متحرک بوده و اگر در حفظ و بقای آن تلاش شود، سرمایه هایی همیشگی، فناناپذیر و منابعی تجدیدشونده محسوب می‌شوند.کشور ما به خاطر برخورداری از آب و هوای متنوع، شرایط اقلیمی مطلوب و داشتن مراتع و زمین‌های حاصلخیز، از قدیم به عنوان یکی از مهمترین مناطق پرورش‌دهنده دام در بین کشورهای همسایه و هم‌جوار خود به حساب می‌آمده به طوری که در یک مقطع، جزو کشورهای صادرکننده تولیدات دامی بوده است اما متاسفانه در دهه‌های اخیر به یکی از واردکنندگان عمده فرآورده‌های خوراکی دام تبدیل شده است.از اولین زیرمجموعه‌های صنعت دامپروری و شیلات در میهن اسلامی‌مان می‌توان به احداث سالن‌های مجهز و پیشرفته گاوداری، مرغداری و ساخت و احداث استخرهای پرورش ماهی اشاره کرد که از سال‌های پیش دایر شده و رونق پیدا کرده‌اند.در سال‌های اخیر پرورش شترمرغ هم به عنوان یک صنعت جدید رو به توسعه در کشورمان ایجاد شده که به دلیل مقرون به صرفه بودن و به لحاظ سودآوری بالا در مقابل هزینه پایین تولید آن از جمله صنایع رو به رشد بوده و نه تنها به عنوان یک منبع درآمدزا بلکه به صورت یک عامل اشتغال‌زا، هم برای نیروهای تحصیلکرده و هم برای افراد جویای کاری که از تحصیلات عالیه برخوردار نیستند، درآمده است.
پرورش تمساح
از اواسط سال گذشته با پیگیری‌های به عمل آمده در سازمان دامپزشکی کشور و پس از تبیین توجیهات اقتصادی و فنی، فتوای جواز پرورش کروکودیل (تمساح) در کشور صادر شد و به عنوان یک صنعت نوظهور شروع به فعالیت کرد.
سلطانی، مسئول دفتر نمایندگی رهبر در سازمان دامپزشکی کشور، معتقد است که کروکودیل یا همان تمساح، حیوانی است مهره‌دار و تخمگذار که دارای خون جهنده بوده و فلس‌هایی در زیر پوست دارد . براساس نظریات کارشناسان، این حیوان دارای کاربردهای اقتصادی فراوان با ارزش افزوده بالاست به طوری که هم اکنون در بسیاری از کشورهای پیشرفته و در حال توسعه به شکل یک صنعت درآمده و از گوشت، پوست و سایر اجزای بدن حیوان، جهت مصارف صنعتی، دارویی و چرم‌سازی استفاده می‌شود.سلطانی افزود: با پیگیری‌های به عمل آمده در سازمان دامپزشکی کشور برای دریافت مجوز شرعی پرورش این حیوان دوزیست و پس از بررسی‌های کارشناسان فقهی، برای نخستین بار این طرح در کشور تایید شد و سرانجام موقعیتی فراهم آمد تا سرمایه‌گذاران ایرانی نیز بتوانند همچون بسیاری از دیگر کشورهای جهان به پرورش این حیوان بپردازند. خوشبختانه با توجه به تنوع جغرافیایی و آب و هوایی کشور ما، بخش خصوصی وارد این حیطه شده و استان‌های مختلف از جمله گلستان، سیستان و بلوچستان، اردبیل و تهران آمادگی خود را برای پرورش کروکودیل به سازمان دامپزشکی کشور اعلام داشته‌اند.این مقام مسئول در ادامه بعد از بیان این که تاکنون سه پروانه پرورش تمساح در استان گلستان صادر شده است، افزود: پرورش این حیوان آبزی نه تنها موجب اشتغال‌زایی می‌شود بلکه گوشت و پوست آن در بخش‌های صنعتی و دارویی سودآوری زیادی را به همراه خواهد داشت.
خواص دارویی اجزای بدن تمساح
براساس اطلاعات ماخوذه از دفتر بهداشت و مقابله با بیماری‌های آبزیان، سازمان دامپزشکی، چندین خاصیت دارویی اجزای بدن تمساح را کشف کرده که از آن جمله می‌توان به استفاده از «کروکودیلین»، محصولی از سرم خون تمساح اشاره کرد که در درمان عفونت‌های مقاوم نسبت به تمامی آنتی‌بیوتیک‌ها در سیستم تنفسی، بسیار مثمرثمر است.همچنین به گفته کارشناسان، این محصول تنها داروی شناخته‌شده‌ای است که توانسته ویروس ایدز (HIV) را در محیط آزمایشگاهی از میان بردارد. از پودر استخوان تمساح هم می‌توان برای درمان سرطان پوست که یکی از شایع‌ترین سرطان‌های شناخته شده در جهان است، استفاده کرد.
فواید اقتصادی پرورش تمساح

از نظر اقتصادی نیز پرورش تمساح، صنعتی است با جنبه درآمدزایی بالا به طوری که هم اکنون این صنعت در بیش از پنجاه کشور جهان برای بهره‌بری از پوست تمساح صورت می‌گیرد. عزیززاده، مدیرکل دفتر بهداشت و مبارزه با بیماری‌های آبزیان و استاد دامپزشکی درباره مزایای اقتصادی پرورش تمساح با بیان این‌که «حداقل فضا برای پرورش هر قطعه تمساح، یک مترمربع است» گفت: هر تمساح اغلب سالی یک بار و گاه دو بار و هر بار بیست تا شصت تخم می‌گذارد و دارای سرعت رشد بالایی است، به طوری که به ازای مصرف هر یک کیلوگرم مواد غذایی، ۱/۱ کیلوگرم افزایش وزن دارد لذا پرورش آن امری کاملا مقرون به صرفه است.فریدون سوسرایی، دبیر کمیسیون صدور پروانه معاونت امور دام سازمان جهاد کشاورزی استان گلستان هم در مصاحبه با یکی از روزنامه‌ها گفت: هدف از پرورش این حیوان، تولید و صدور پوست آن است.
ذبح شرعی تمساح در ایران
از آنجا که شیلات ایران موافقت اصولی خود را با ایجاد اولین مزرعه پرورش تمساح در ایران، تنها در جهت استفاده پزشکی از خون، استخوان و حتی گوشت این حیوان دوزیست اعلام کرده بود، (هر چند در این میان سود اقتصادی ناشی از صادرات پوست و گوشت کروکودیل بی‌تاثیر نبوده است) لذا با صدور حکم ذبح شرعی تمساح در ایران، مشکل استفاده دارویی آن هم مرتفع خواهد شد و سازمان دامپزشکی کشور اعلام کرد که نسبت به نظارت بر ذبح شرعی آن اقدام خواهد کرد.
سلطانی، مسئول دفتر نمایندگی رهبر جمهوری اسلامی در سازمان دامپزشکی ایران گفت: افرادی که علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری در پرورش تمساح هستند باید از سازمان دامپزشکی مجوز بگیرند و علاوه بر آن کشتار تمساح را به گونه‌ای انجام دهند که بتوان به مردم اطمینان داد پوستی که از تمساح به دست می‌آید، از نظر شرعی پاک است و استفاده از آن منعی ندارد.به گفته آقای سلطانی، هنگام ذبح تمساح باید همچون جانور حلال گوشت، چهار رگ او را بزنند اما گوشت این حیوان فقط باید به مصارف صنعتی همچون تهیه غذا برای حیواناتی نظیر سگ و گربه برسد.
آیت‌ا… سیدفاضل میلانی که نمایندگی آیت‌ا… سیدعلی سیستانی، مرجع بزرگ شیعه را در لندن بر عهده دارد، می‌گوید: از آنجا که اغلب فقهای شیعه، تمساح را حیوانی حلال گوشت نمی‌دانند، سخن گفتن از ذبح شرعی بی‌معنی است اما کاربرد پوست این حیوان در پوشاک به شرطی که هنگام نماز از آن استفاده نشود و در سایر مواقع نیز از طریق عرق کردن بدن یا چیزهایی همچون آب باران، تر نشود، منعی ندارد.آیت‌ا… میلانی در ادامه گفت: از نظر فقهی تمساح که جانوری آبزی به شمار می‌رود در حکم ماهی نیست که بتوان گوشت آن را حلال دانست اما از سوی دیگر همچون حیوانات حرام گوشت خشک زی هم نیست که در مورد حرام بودن گوشت آن اتفاق‌نظر باشد به عبارتی دیگر حرام گوشت دانستن تمساح نظری است که اغلب فقها به آن اعتقاد دارند، نه این‌که نظری قاطع و غیرقابل نقض باشد.
http://www.ksabz.net

[بهـمن]

تاریخچه ی پرورش کروکدیل در استرالیا:

در سرتاسر دنیا، ۲۳ گونه ی کروکدیل زندگی می کنند، که دو گونه از آنها در استرالیا یافت می شود: کروکدیل آب شور (Crocodylus porosus) و کروکدیل آب شیرین یا جانستون (Crocodylus johnstoni). کروکدیل آب شور در دهانه ی پوشیده از درخت حرا رودخانه ها در امتداد خط ساحلی شمال استرالیا یافت می شود و حوزه ی زندگی این جانور تا اکثر سواحل شمالی رودخانه ها و باتلاق ها نیز کشیده شده است. کروکدیل آب شیرین اکثراً در رودخانه های شمال استرالیا زیست می کند.

تجارت پوست کروکدیل در استرالیا بعد از جنگ جهانی دوم گسترشی غم انگیز یافت. شکار کروکدیل در اواخر دهه ی ۱۹۴۰ تا اواسط دهه ی ۱۹۶۰ در اوج خود بود. در خلال این مدت، حفاظت از محیط زیست و حیات وحش هرگز موضوع نگران کننده و جدی نه برای مقامات و نه برای مردم و صاحبان زمین نبود. کروکدیل ها حیوانات موذی و مزاحم محسوب می شدند و برای صاحبان زمین و مزارع ارزشی نداشتند و اهمیت حفظ جمعیت کروکدیل ها برای مردم روشن نبود. بعلاوه، کروکدیل ها غالباً در نواحی زندگی می کردند که برای اکثریت مردم قابل دسترسی بود؛ بدین معنا که هرکسی می توانست اسلحه ای دست بگیرد و کروکدیل ها را هدف قرار دهد. در این میان، نه نظارتی بر روی این تأثیر منفی جمعیتی کروکدیل ها در کار بود و نه برنامه های مدیریتی برای حفظ زیستگاه این گونه ی در معرض انقراض.

در اواخر دهه ی ۱۹۶۰، مقامات زیست محیطی استرالیا دریافتند که شکار بی رویه ی کروکدیل آب شور باعث کاهش چشمگیر جمعیت آنان شده است، تا حدی که خود صنعت پرورش کروکدیل هم در ورطه ی ورشکستگی است. با تلاش ها و پیگیری های طرفداران محیط زیست و خود شکارچیان، کروکدیل ها از طرف دولت تحت قانون حفاظت کامل درآمدند. کروکدیل آب شیرین در سال ۱۹۶۲ در غرب استرالیا، در سال ۱۹۶۴ در مناطق شمالی و در سال ۱۹۷۴ در کوئینزلند حفاظت شده اعلام گردید. کروکدیل آب شور هم در سال ۱۹۷۰ در غرب استرالیا، در سال ۱۹۷۱ در مناطق شمالی و در سال ۱۹۷۴ در کوئینزلند گونه ی تحت حفاظت قلمداد گردید.

پرورش کروکدیل در سال ۱۹۷۲ طی اقدامی توسط دولت مرکزی در منطقه ی بومیان استرالیا در امتداد رودخانه ی ادوارد در شمال کوئینزلند آغاز شد. هدف از این پروژه ایجاد اشتغال برای بومیان نواحی دورافتاده ی استرالیا بود و هرکسی که کروکدیل های کوچک آب شور را، که در آن زمان در کوئینزلند تحت حفاظت نبودند، شکار می کرد، مبلغی به او پرداخت می شد. در مقام ایجاد اشتغال، این طرح موفق عمل کرد. با این وجود، طی مدتی که این طرح تحت نظارت دولت به کار خود ادامه می داد، از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه نبود. هم اکنون این طرح تحت مدیریتی صحیح و شایسته، بعنوان تأسیساتی مستقل و بخشی مجزا به کار خود ادامه می دهد.

در مناطق شمالی استرالیا، گله داری کروکدیل در سال ۱۹۸۳ آغاز شد. گله داری کروکدیل بدان معنا که تخم های کروکدیل از طبیعت جمع آوری شده، داخل مزارعی تحت نظارت افراد متخصص مراقبت و پرورش می یابند. جمع آوری تخم ها تنها با اخذ مجوز از مرجع رسمی امکانپذیر است و در این میان حق و حقوق صاحبان زمین نیز حفظ می شود. آزمایش ها و نظارت هایی که در سال های ۱۹۸۴ تا ۱۹۸۹ بر روی گله داری کروکدیل انجام شد، مؤید این مطلب است که جمع آوری تخم ها هیچ لطمه ای به جمعیت وحشی کروکدیل های استرالیا وارد نکرده است. از اینرو، اهمیت حفظ و نگهداری کروکدیل دوچندان شده است و به صنعتی صادراتی و ارزشی تجاری بدل گشته است.

در سال ۱۹۹۱، تعداد چهارده مزرعه ی پرورش کروکدیل در استرالیا فعالیت می کردند که در مجموع ۳۰٫۰۰۰ کروکدیل آب شور و ۱۹٫۰۰۰ کروکدیل آب شیرین را نگهداری می کردند. در سال های ۱۹۸۹ تا ۱۹۹۰، ارزش تجاری صنعت پرورش کروکدیل در حدود یک و نیم میلیون دلار تخمین زده شد. در سال ۱۹۹۷، هفده مزرعه ی پرورش کروکدیل (۷ تا در کوئینزلند، ۸ تا در مناطق شمالی و ۲ تا در غرب استرالیا) با داشتن مجوز رسمی فعالیت می کردند که در مجموع حدود ۵۰٫۰۰۰ کروکدیل را در مزارع خود جای داده بودند. در سال ۱۹۹۸، ارزش تجاری این صنعت در فروش گوشت و پوست حیوان به ارزش تقریبی سه میلیون دلار در سال رسید. در سطح جهانی، در همان سال، ارزش تجاری این صنعت به حدود ۲۰۰ میلیون دلار در سال افزایش یافت. در استرالیا، صنعت گردشگری نیز در کنار پرورش کروکدیل برای صاحبان مزارع منبع درآمد است که البته سود اقتصادی آن چندان چشمگیر نیست.



پوست کروکدیل:

پس از جنگ جهانی دوم، با اوضاع مساعد و رو به رشد اقتصادی مردم و نیز تغییر در سلایق و رویه ی مُد در جهان، چرم کروکدیل از ارزشی مضاعف برخوردار شد و تقاضای آن در بازار افزایش یافت. چرمی که از پوست کروکدیل های ممتاز و طراز اول (مثل کروکدیل آب شور) بدست می آید بسیار براق و بادوام است. برخی از گران قیمت ترین لوازمی که طراحان مُد از آنها استفاده می کنند از همین چرم براق و سیقلی کروکدیل است. بسیاری از انواع ۲۳ گونه ی کروکدیل های جهان برای پوست شان مورد استفاده قرار می گیرند. ارزشمند ترین و بهترین چرم از پوست کروکدیل آب شور از استرالیا و آسیا، کروکدیل رود نیل از افریقا، کروکدیل آب شیرین گینه ی نو از پاپو گینه ی نو و اندونزی، کروکدیل آب شیرین از استرالیا و الیگیتور امریکایی از جنوب شرقی ایالات متحده بدست می آید. در این میان ممتاز ترین، با ارزش ترین و بهترین چرم را از پوست کروکدیل آب شور می گیرند؛ چراکه فلس های این گونه نسبتاً کوچک و پوست او خالی از استئودرم (صفحات استخوانی کوچک) زیر فلس های شکم می باشد. وجود استئودرم بر روی پوست کروکدیل باعث ایجاد مشکل در هنگام دباغی می شود و همچنین کیفیت چرم را پایین می آورد.

در سال ۱۹۹۰، تخمین زده شد که هرساله تعداد ۱۵۰٫۰۰۰ تخته پوست کروکدیل در جهان خرید و فروش می شود. رقابت در تجارت پوست این حیوان بیشتر از پوست کروکدیل ها و الیگیتور هایی است که در پاپو گینه ی نو، افریقا، آسیا (اندونزی و تایلند) و امریکای شمالی تولید می شوند. تحت قوانین و مقررات IUCN (انجمن بین المللی حفاظت از گونه های در معرض خطر حیوانات)، تمام پوست های تولید شده باید برچسبی داشته باشند که شامل نام کشور تولید کننده، سال تولید و یک شماره ی اختصاصی است. بیشتر ارزش تجاری کروکدیل در پوست آنست که در کارخانه های چرم سازی به محصولاتی چون کیف پول، کفش، کمربند و کیف های زنانه و مردانه تبدیل می شود. پوست کروکدیل همچنین برای تولید محصولاتی چون نوار کلاه، مچ بند، بندِ گیتار، پوست های یادگاری و دیگر محصولات مورد استفاده قرار می گیرد. بعلاوه، دیگر اعضای بدن جانور مانند سر، جمجمه ی سر، دندان ها، پوست خار مانند پشتی و یا کل بدن خشک شده ی جانور نیز برای تولید محصولات گردشگری و یادگاری استفاده می شود.



گوشت کروکدیل:

علاوه بر پوست، کروکدیل ها برای گوشت شان نیز پرورش می یابند. مقدار کم اما رو به رشد گوشت کروکدیل بیشتر برای بازار داخلی تولید می شود. گوشت کروکدیل مثل گوشت گاو و گوسفند برای مصرف انسانی تولید می شود و از اینرو باید قوانین بهداشتی و استانداردهای سلامتی در تولید آن در نظر گرفته شود. از یک کروکدیل معمولی ۵/۱ متری، تقریباً ۶ کیلوگرم گوشت بدست می آید که شامل فیله ی دُم، فیله ی چشم، گوشت پاها، گوشت بدن و ماهیچه ی آرواره های حیوان است. رنگ گوشت کروکدیل سفید و بسیار کم چربی است. تحقیقات نشان داده است که مصرف کنندگان گوشت کروکدیل چیز زیادی از آن نمی دانند و از لحاظ بهداشتی خوردن آن را ماجراجویانه و پرمخاطره می دانند. صحبت و مصاحبه با عمده فروشان، خرده فروش ها و سرآشپز ها هم مؤید این مطلب است که آگاهی و دانش زیادی در مورد گوشت کروکدیل در میان عامه ی مردم وجود ندارد. در مورد طعم گوشت این حیوان هم نظرها متفاوت است. برخی از طعم بی مزه ی آن ابراز نارضایتی کردند و برخی دیگر از طعم لذیذ آن لذت بردند. طبق یک نظرسنجی، %۴۱ از مردم در مورد ارزش های غذایی گوشت کروکدیل هیچ چیز نمی دانند.

کروکدیل گوشت سفید دارد (نه گوشت قرمز) و ترکیب غذایی آن با گوشت های سنتی تر قابل قیاس است. کلسترول گوشت کروکدیل کمی بیشتر از گوشت های دیگر است، طعم دلچسبی دارد و مزه ی آن غالباً با سُس زیادی که به آن زده می شود عوض می شود. قابل ذکر است که چربی گوشت کروکدیل طعمی نامطبوع دارد و حتماً باید گرفته شود. گوشت کروکدیل کم چربی و سرشار از پروتئین است و نوارهای پشت بدن جانور و نیز فیله ی دُم، ممتازترین و درجه یک ترین قطعات گوشت او به حساب می آیند.



بازار استرالیا، گوشت کروکدیل را اینگونه تبلیغ می کند:

· غذایی هیجان انگیز و جدید برای مشتری های ماجراجو. تبلیغات غالباً بر روی تصاویری از کروکدیل، تأکید بر کیفیت بالای غذایی و نیز رعایت مقررات بهداشتی متمرکز است.

· بالا بردن سطح آگاهی مردم از قابل دسترس بودن و ویژگی های گوشت کروکدیل در رستوران ها و بخش تجاری صنعت پرورش کروکدیل.



حفظ و نگهداری:

حفاظت و نگهداری جدی عموماً برای پستاندارانی چون کانگرو و کوآلا و امثال آن صورت می گیرد، چون حیواناتی دوست داشتنی، زیبا و جذاب هستند. در مقابل، بیشتر مردم از کروکدیل می ترسند و بیشتر از سر کنجکاوی به دیدن این حیوان می آیند تا دوست داشتن. درک عموم مردم از ارزش های حفاظت کروکدیل در طبیعت هم به همین شکل محدود است و بنابراین ابزار و صلاحدیدهای مدیریتی لازم است تا این حیوان را در زیستگاه طبیعی خود حفظ کند و بقای آنها را تضمین نماید.

تعداد کروکدیل ها در مزارع نشانگر درصد قابل توجهی از جمعیت تقریبی آنها در طبیعت می باشد. در حقیقت، نگهداری کروکدیل ها در مزارع، تضمینی است برای بقای آنها در حیات وحش. به همین ترتیب، نرخ نابودی تخم های کروکدیل در طبیعت نیز بسیار بالاست. از عوامل اصلی از بین رفتن تخم ها می توان به غرق شدن در هنگام سیل، و غارت درندگان اشاره کرد.

مزارع پرورش کروکدیل همچنین محل نگهداری کروکدیل های مزاحم می باشد؛ یعنی کروکدیل هایی که برای انسان ایجاد مزاحمت و تهدید کرده و احتمال هدف قرار گرفتن آنها توسط انسان بالاست. از دیگر منفعت های پرورش کروکدیل بالا رفتن سطح دانش عمومی مردم راجع به این جانور و همینطور تقویت تحقیق های علمی در زمینه های جمعیت شناسی، زیست شناسی و مقتضیات زیستگاه این جانور است. تداوم و ثبات این صنعت باعث ایجاد انگیزه های تجاری شده است تا هم کروکدیل ها و هم زیستگاه های باتلاقی آنها تحت حفاظت جدی قرار بگیرند؛ و به همین ترتیب دیگر گونه های گیاهی و اکوسیستم جانوری که در این زیستگاه ها زندگی می کنند، حفظ شوند و در کل، می توان گفت که پرورش کروکدیل باعث بالا رفتن سطح حفاظت و نگهداری محیط زیست می گردد. شناسایی و شناخت ارزش کروکدیل بعنوان منبعی طبیعی و قابل تجدید، یکی از قدرتمندترین ابزارها جهت حفاظت و نگهداری از آنهاست.



عملیات پرورش کروکدیل:

کروکدیل آب شور بزرگترین، عصبی ترین و مهاجم ترین گونه در خانواده ی کروکدیل هاست. این عصبانیت و پرخاشگری محصول یک غریزه ی قویِ قلمروطلبی و تمایل به زندگی انفرادی در وجود آنهاست. آنها بر خلاف گونه های دیگر، تمایلی به زندگی در اجتماعات گروهی ندارند. بنابراین، مشکلی که پیش روی مزارع است، جا دادن و مدیریت صحیح کروکدیل ها در فضایی محدود است که البته می بایست از لحاظ اقتصادی و تجاری نیز قابل رشد و توجیه پذیر باشد. مزارع کروکدیل با کمرنگ کردن و پراکندن این تمایلات پرخاشجویانه در میان تعداد زیادی از کروکدیل ها، یا نگهداری انفرادی برخی از آنها به این هدف نایل می شوند. کروکدیل های یک اندازه در جمعیت های بالا و در یک جا نگهداری می شوند؛ اما مرتب مورد بازبینی قرار می گیرند تا کروکدیل های غالب و بانفوذ را قبل از آنکه به کوچکترها صدمه ای وارد بیاورند، جدا کنند. این حس عصبانیت و تهاجم بیش از حد باعث آسیب رسیدن به پوست و ایجاد استرس در میان دیگر تعداد آنها می شود. استرس باعث بروز رفتار ناشی از ترس و کم اشتهایی آنها می شود و همچنین در روند رشد و کیفیت محصول تأثیرات منفی می گذارد.

عملیات پرورش با کروکدیل های بالغ در فصل تخم گذاری آغاز می شود. جفت گیری در ماه های اکتبر تا نوامبر آغاز می شود که با پایان فصل خشک همزمان است. عامل طبیعی که باعث تحریک جفتگیری در کروکدیل های آب شور می شود، بالا رفتن دما و رطوبت هوا و افزایش تدریجی بادهای موسمی است. طوفان های موسمی همراه با رعد و برق، آنها را برای جفت گیری تحریک می کند. بخاطر اندازه ی بزرگ این جانوران و تفاوت های وزنی بین جنس نر و ماده، عملیات جفتگیری غالباً در داخل آب انجام می پذیرد.

ماده ها بین ماه های دسامبر تا آوریل، لانه ای کپه مانند می سازند که از خاک و خاشاک و گیاهان ساخته شده است. تعداد تخم ها معمولاً از ۴۰ تا ۶۰ عدد متفاوت است. ماده ها نزدیک لانه می مانند و در این هنگام بسیار خشن و مهاجم هستند، مخصوصاً بعد از تخم گذاری و بدنیا آمدن بچه ها. در این هنگام تخم ها توسط کارکنان مزرعه از لانه ها جمع آوری شده و به ماشین جوجه کشی منتقل می شوند. از آنجاییکه جنسیت تخم کروکدیل ها بستگی به دما دارد و مانند انسان ژنتیکی نیست، دمای داخل ماشین جوجه کشی بین ۳۱ تا ۳۲ درجه سانتیگراد تنظیم می شود تا عمدتاً توله های نر تولید شود (تخم ها در هنگام جوجه شدن، در دمای ۳۲ درجه به جنین مذکر و در دمای پایین تر یا بالاتر از آن به جنین مؤنث تبدیل می شوند). توله های نر غالباً به ماده ترجیح داده می شوند، چراکه آنها در مدت زمان کوتاهی رشد نسبتاً بیشتری دارند. در این درجه ی دما، توله ها حدوداً پس از ۷۵ روز سر از تخم درمی آورند. توله ها سپس از ماشین جوجه کشی جمع آوری شده و به مدت ۱۲ ماه در مکانی تقریباً تاریک بزرگ می شوند. توله کروکدیل ها تمایل بیشتری به شبگردی دارند و لذا در چنین مکان تاریکی احساس امنیت می کنند و در نتیجه، از درصد استرس آنها کاسته می شود و در رژیم غذایی آنها تأثیری مثبت دارد. در چنین شرایطی و تحت محیطی کاملاً کنترل شده، اعم از کنترل دمای آب و هوا، آنها غذای بیشتری می خورند و رشد بیشتری می یابند. کروکدیل های نوجوان با مخلوطی از گوشت چرخ کرده ی مرغ و کانگرو تغذیه می شوند و مکمل های غذایی مانند ویتامین ها و مواد معدنی نیز به آنها خورانده می شود. قبل از اینکه توله های تخم های سال بعد از راه برسند، این کروکدیل های نوجوان از آنجا به استخر های بزرگتری انتقال می یابند و در آنجا رژیم شان به گوشت مرغ و گوشت قرمز و ماهی تغییر می یابد.

کروکدیل ها بر اساس اندازه و جثه شان در دسته های جداگانه قرار می گیرند تا درصد زد و خورد و جنگ میان آنها و آسیب رسیدن به پوست شان به حداقل ممکن برسد. کروکدیل های بزرگتر به محوطه های نگهداری بیرونی منتقل می شوند و تا هنگام عمل آمدن در آنجا می مانند. بزرگ کردن و پرورش کروکدیل سه سال به طول می انجامد و در این مدت کروکدیل های آب شور ۵/۱ تا ۸/۱ متر رشد می یابند. در چنین اندازه ای، محصول شما آماده ی برداشت است. تقاضای بازار برای پوست آنها بخاطر اندازه ی کوچک فلس های آنان (هرچه فلس های حیوان کوچکتر باشد، دباغی آن ساده تر است) در این سن و اندازه بالاست. ضمناً گوشت کروکدیل های جوان تر از کیفیت بالاتری برخوردار است و نیز حس عصبانیت و پرخاشگری در بزرگتر ها بالاتر و در نتیجه درصد آسیب رسیدن به پوست نیز بیشتر است؛ لذا کروکدیل ها در همان سنین جوانی آماده ی استفاده در بازار جهت پوست و گوشت شان می باشند.



آماده سازی جهت انتقال به بازار:

شرایط پوست و اندازه ی کروکدیل ها مورد بازبینی قرار می گیرد تا آنهایی که آماده ی ذبح شده اند، جدا شوند. کروکدیل های انتخاب شده بوسیله ی طناب هایی قلاب مانند از میان دیگر حیوانات جدا می شوند. در این هنگام از دستگاه الکتریکی بیهوش کننده ی قابل حملی برای بیهوشی موقت حیوان استفاده می شود تا کیفیت پوست او بررسی شود؛ البته قابل ذکر است که این دستگاه بیهوشی هیچ خطری برای حیوان ندارد. کروکدیل های آماده و درجه ۱ با شلیک گلوله ی ۲۲ کالیبر به وسط جمجمه ی سر ذبح می شوند تا مغزشان نابود شود. نخاع شوکی و سرخرگ اصلی حیوان پاره می شود تا خون بطور کامل از بدنش خالی شود. لاشه ی حیوان از دُم آویزان می شود، شسته می شود و با یک عامل پاک کننده سابیده می شود تا از گندیدگی آن جلوگیری شود. همچنین مجرای ادرار جانور با مقادیری پنبه مسدود می شود تا از هرگونه ترشحی از این مکان جلوگیری شود. لاشه ی کروکدیل قبل از پوست کَندن چندین ساعت در یخچال نگهداری می شود. کروکدیل های درجه پایین تر پس از بررسی دوباره رها می شوند تا نقوص پوستی آنها برطرف شود و در زمانی مناسب تر عملیات ذبح بروی آنها انجام گیرد. البته قابل به ذکر است که روش ها و تکنیک های ذبح ممکن است در هر مزرعه اندکی تفاوت داشته باشد.

منبع:http://gandu.blogfa.com