بيماري لوک در زنبور عسل

[iranplant]

بيماري لوک در زنبور عسل به دو صورت زير ديده ميشود:
الف)لوك آمريكائي :
اين بيماري خسارات زيادي رابه زنبوران وارد مي سازد ونه تنها منجربه نابودي يك كلني شده بلكه همه زنبورستان را نابود مي نمايد. اين بيماري فصلي نبوده و در هر فصلي رخ ميدهد.عامل بيماري نوعي باسيل بنام Bacillus Larvae است كه لاروها و شفيره هاي زنبور کارگر تنها ميزبان اين باسيل مي باشند ضمنا اين باسيل اسپور بسيار مقاومي دارد.
انتفال بيماري:
آلودگي از طريق غذاي آلوده به اسپور بيماري به لاروهاي سالم منتقل ميشود.اغلب ناقلان، زنبور هاي جوان پرستار يا زنبورهايي که حجره ها را تميز نموده و لاشه تلف شده ها را به خارج از کندو منتقل مي کنند مي باشند.در معده لارو زنبور اسپور تبديل به باسيل ميشود که اين باسيل توليد مثل کرده و لارو را بيمار مي کند.اين ارگانيزم به لارو زنبور حمله مي برد ولارو را پس از پوشانيده شدن سلول با موم در مرحله پيش شفيرگي از بين مي برد.

سرعت انتشار بيماري:
سرعت انتشار بيماري متناسب با کمي و زيادي مردگان لاروها مي باشد و وقتي که بيماري عموميت پيداکردو لاروهاي مرده زياد شدند ديگر زنبورها از بيرون کشيدن آنها صرف نظر کرده و از طرفي چون بر جمعيت کندو افزوده نمي شود کندو ضعيف شده و از بين مي رود.
اسپر بيماري در مقابل نور آفتاب،خشکي،حرارت،سردي و ضدعفوني هاي عادي و عمل ضدعفوني عسل بسيار مقاوم است.
علائم بيماري:
در اثرآلودگي،لاروها در مرحله پيش شفيره اي مرده ، به رنگ قهوه اي درآمده ودر نهايت خشك مي شوند و به صورت يك پوسته در مي آيند كه حذف آنها ازسطح شانها كار مشكلي است. معمولا در اين بيماري پوشش محدب سلولها فرورفته شده وپس از پيشرفت بيماري سوراخ مي گردد.يکي ديگر از علائم مشخصه اين بيماري بوي سيريشم ماهي است که از سلول آلوده به مشام ميرسد.اين بو ممکن است تا يک متري کندويي که درب آنرا برداشته اند استشمام شود. وقتي چوب كبريتي درون سلول حاوي شفيره فاسد شده وارد شود اين شفيره به ميزان چند سانتي متر چون ماده لزجي كش مي آيد.
نحوه برخورد:
موثرترين شيوه مبارزه 1- استفاده کردن از آنتي بيوتيک ها تا حد امکان کمترمثل سديم سولفا تيازول و ترا مايسين 2-در آخر اگر کندوي ما به عامل بيماري مبتلا شد سوزاندن کندوي مبتلا با زنبورها و تمام محتويات داخلش اعم از موم،عسل و... موثر ترين راه ممکنه است چون در غير اين صورت خطر ابتلا ديگر کندوهاي ما نيز ميرود.
ب)لوك اروپايي:
اين بيماري عفوني ناشي از نوعي باكتري بنام Bacillus Alvei است البته اين باکتري مانند لوک آمريکايي توليد اسپر نمي نمايد.اين باسيل تنها عامل بيماري نيست بلکه يک عامل ثانوي يا کمکي براي توليد اين بيماري بنام Bacillus Pluton شناخته شده است كه اين باکتري هم توليد اسپر نمي نمايد.

علائم بيماري:
علائم اين بيماري برعکس لوک آمريکايي بسيار متغير است زيرا لاروها در سنين مختلفي مي ميرند.نامنظمي علائم با شدت بيماري و طول زمان آلودگي بستگي زياد دارد.با پيشرفت بيماري سلولهاي باز کندو که بايد خالي و يا داراي تخم و يا لارو سالم و مريض باشند بطور پراکنده و نامنظم بين سلولهاي بسته قرار دارد.
تعداد زيادي از لاروها در اين بيماري در صورتي که هنوز بشکل حلقه در ته حجره بدون درب قرار دارند مرده اند بعضي در فاصله سه روزگي که از تفريخ تخم مي گذردمرده ولي اکثرا در فاصله بين سه روزگي و روزهايي که درب حجره ها بسته مي شوند مي ميرند يعني در موقعيکه لاروها زياد تغذيه مي شوند.
حلقه شدن ته سلول و نامنظم بودن زمان مرگ لاروها نسبت به سنشان اين بيماري را از بيماري لوک آمريکايي مشخص مي نمايد.
اولين نشانه اين بيماري اين است که لاروهاي بيمار چاقي و براقي و رنگ سفيد زنده کرم سالم را از دست داده و برنگ سفيد بي روحي در مي آيند و نزديک به مرگ لارو به رنگ زرد روشن در مي آيد،ممکن است لاروهاي مبتلا حرکات غير طبيعي از خود نشان دهند و اين حرکات سبب مي شود که شکل غير طبيعي در سلول پيدا کنند.
ممکن است در طول پشت کرم رنگ سفيد خاکستري تيره يا سفيد قهوه اي تيره مشاهده شود علت آن وجود تعداد زياد باکتري مي باشد .در اين توده که شکل باسيل پلوتن ديده شده و فرم ديگر باکتري موجود نيست،اول لارو حلقه شده و سپس پوسيدگي شروع و رنگ آنهم از زرد به قهوه اي خاکستري تبديل شده و نيم شفافيت خود را از دست مي دهد،رنگ زرد همزمان با آب شدن و پهن شدن هيکل لارو ميباشد،اين خاصيت اختصاص به اين بيماري دارد.
وقتي که لاشه کرم در سلول خشک شد لوله هاي تنفسي بعلت اينکه مواد تجزيه شده بدن کرم دور آن جمع شده برجستگي پيدا مي کند و بالاخره بقاياي لارو برنگ زرد قهوه اي يا خاکستري قهوه اي بوده و با شکل نا منظم بديواره پايين سلول باقي مي ماند(اگر قبل از مرگ بشکل منظم در نيامده باشد) بقاياي لاشه کرم هرگز بديواره سلول نمي چسبد و کارگر براي تميز کردن حجرات باساني مي توانند تعداد زيادي از آنها را از سلول خارج نمايند.
بوي اين بيماري در دوره هاي اول بيماري بوي ترشيدگي کپک زدگي مي باشد ولي موقعي که مواد لاروها به فرم طناب در مي آيد بوي گوشت گنديده که خيلي زننده مي باشد به مشام مي رسد.
مطلب ديگر اينکه لاروهاي ملکه و نرها هم به اين مبتلا مي شوند در صورتي که در لوک آمريکايي اينچنين نيست.