بررسي هاي بانک مرکزي نشان مي دهد جمعيت زير خط فقر افزایش یپدا کرده است

[iranplant]

اعتماد

يكشنبه، 13 مرداد 1387 - شماره 1737-صفحه نخست

گروه اقتصادي، محسن يعقوبي؛ بررسي هاي بانک مرکزي نشان مي دهد جمعيت زير خط فقر در دولت نهم بيشتر شده است.بنابر گزارش «مجله تخصصي آمار بانک مرکزي» که اخيراً منتشر شده، جمعيت زير خط فقر غذايي کشور که براساس جذب کالري تعريف مي شود، در دولت نهم با يک درصد افزايش از 18 درصد به 19 درصد رسيده است.در حالي که بعد از روي کار آمدن دولت نهم تاکنون هيچ کدام از مراکز ذي ربط اقدام به اعلام خط فقر در ايران نکرده بودند، اخيراً بانک مرکزي در گزارشي به محاسبه خط فقر طي سال هاي 83 الي 85 پرداخته است. در اين مطالعه که براساس دو روش درصدي از ميانگين و ميانه هزينه کل سرانه خانوار و روش نياز به کالري صورت گرفته است، ميزان خط فقر در سال 85 براي هر خانوار تقريباً معادل 417 هزار تومان است. همچنين مطالعه خط فقر براساس نياز به کالري نشان مي دهد درصد استفاده از کالري استاندارد در سه سال گذشته روند کاهشي داشته است.گزارش مذکور که تحت عنوان «محاسبه خط فقر در ايران طي سال هاي
85-83» در اداره تحقيقات و مطالعات آماري بانک مرکزي تهيه شده است، يک سال کامل از فعاليت دولت نهم را شامل مي شود. در اين مطالعه آمده است؛ به دليل اينکه محاسبه درآمد خانوار با مشکلاتي نظير پنهان کردن درآمد واقعي خانوارها همراه است، هزينه به جاي درآمد معيار مطالعه قرار گرفته است. همچنين محاسبه خط فقر نسبي با استفاده از روش درصدي از ميانه و ميانگين هزينه سرانه کل خانوارها در مناطق شهري است. در بررسي خط فقر نسبي، 50 درصد و 66 درصد هزينه سرانه کل خانوار به عنوان ضرايب ميانگين هزينه سرانه مورد استفاده قرار مي گيرد. در اين روش ابتدا هزينه سرانه کل خانوار محاسبه شده و سپس خانوارها بر حسب هزينه سرانه به ده دهک درآمدي تقسيم مي شوند و دهک اول درآمدي شامل خانوارهايي خواهد بود که هزينه سرانه آنها در مقايسه با ساير دهک ها کمتر است و با انتقال به دهک هاي بالاتر هزينه افزايش مي يابد. در اين روش، ابتدا بايد ميانگين هزينه سرانه کل خانوارهاي شهري محاسبه شود و سپس خط فقر براساس 50 و 66 درصد ميانگين هزينه به صورت ماهانه به دست مي آيد. نتايج اين بررسي دلالت بر اين دارد که خط فقر برآورد شده در سال 83 بر پايه 50 درصد ميانگين هزينه براي هر فرد در ماه در جوامع شهري 72 هزار و 650 تومان بوده است که اگر بر مبناي خانوار با ضريب 2/4 محاسبه شود به رقم 305 هزار و 131 تومان مي رسد. اين رقم براي هر فرد در سال 85 که اولين سال کامل رياست جمهوري احمدي نژاد است به 96 هزار و 957 تومان مي رسد که با ضريب خانوار در اين سال به رقم 416 هزار و 916 تومان براي هر خانوار مي رسيم. نتايج خط فقر در سال 84 نيز 13 درصد و در سال 85 معادل 18 درصد نسبت به سال قبل به طرف بالا جابه جا شده است. همچنين خط فقر برآورد شده بر پايه 66 درصد نيز روندي مشابه 50 درصد ميانگين هزينه سرانه را نشان مي دهد.اما دومين روش که براي اندازه گيري خط فقر مورد استفاده قرار مي گيرد، تعيين ميانه هزينه سرانه براي خانوارهاي مورد مطالعه و محاسبه 50 يا 66 درصد آن به عنوان خط فقر است. بر مبناي اين روش، در سال 83 بر پايه 50 درصد ميانه، هزينه براي هر فرد در ماه 49 هزار و 501 تومان بود که اين رقم در سال 85 به 66 هزار و 595 تومان افزايش يافته است.
براساس نتايج اين جدول در سال 84 ، 15 درصد و در سال 85 ، 17 درصد نسبت به سال قبل به طرف بالا جابه جا شده است. ضمناً خط فقر برآورد شده بر پايه 66 درصد نيز روندي مشابه 50 درصد ميانه هزينه سرانه را نشان مي دهد. اما برآورد خط فقر براساس روش نياز به کالري نيز که بر مفهوم فقر مطلق و نيازهاي اساسي استوار است، با در نظر گرفتن فرض نياز به 2179 کالري و 2300 کالري براي هر فرد به صورت روزانه محاسبه مي شود. در اين روش به منظور برآورد کالري دريافتي خانوارهاي هر دهک، 148 قلم کالاي خوراکي از بررسي بودجه خانوار انتخاب شدند که مقدار کالري متناسب با مصرف آنها با تلفيق جدول دريافتي از وزارت بهداشت و جدول مورد استفاده مرکز آمار ايران صورت گرفت. بررسي هاي صورت گرفته نشان مي دهد هزينه سرانه کل طي سال هاي مورد مطالعه روند افزايشي داشته است در حالي که در مورد کالري دريافتي اين روند مصداق پيدا نمي کند، به عبارت ديگر در خانوارهاي شهري ميانگين ميزان کالري دريافتي در اين سه سال روند کاهشي داشته است، به طوري که در دوره مورد بررسي دهک اول کمتر از 2300 کالري استاندارد دريافت کرده است.گفتني است بر پايه کالري استاندارد 2300، خط فقر برآورد شده براي هر فرد شهري در سال 83 ، 43 هزار و 555 تومان در ماه است که اين رقم در سال 85 به 59 هزار و 394 تومان رسيده است. از آنجايي که خانوارها از دهک دوم به بعد 2179 و 2300 کالري دريافت کرده اند درصد تغيير در هر دو روش يکسان شده و روند تغيير خط فقر طي اين سه سال همواره افزايشي بوده است. براساس اين روش درصد افراد زير خط فقر در سال 1383 تقريباً 18 درصد و در سال 85 بالغ بر 19درصد بوده است.